Τι απέγινε ο λευκός ολυμπιονίκης που δεν «μάσησε» πάνω στο βάθρο το 1968;

Μετά από 50 χρόνια ήρθε η στιγμή της αναγνώρισης για τον Αυστραλό δρομέα των 200μ. Πίτερ Νόρμαν. Εκείνη η κούρσα θα μείνει στην ιστορία όχι τόσο για τις επιδόσεις, αλλά για την ώρα της απονομής, όπου νικητής ήταν ο Αμερικανός Τόμι Σμιθ.

Η τριάδα έμεινε στην ιστορία στις Οκτωβρίου του 1968, την ώρα που έπαιζε ο εθνικός ύμνος των ΗΠΑ.Τότε, ο χρυσός ολυμπιονίκης Σμιθ σήκωσε την δεξιά γροθιά φορώντας μαύρο γάντι και σκύβοντας το κεφάλι, την ίδια στιγμή που ο χάλκινος Τζον Κάρλος σήκωσε την επίσης γαντοφορεμένη δεξιά γροθιά. Η χειρονομία τους σήμαινε «black power» και ήταν κίνηση αλληλεγγύης στο Κόμμα των Μαύρων Πανθήρων, μια μεγάλη τότε αφροαμερικανική οργάνωση αφοσιωμένη στην πάλη ενάντια στο ρατσισμό και τον καπιταλισμό στις ΗΠΑ.

Ο λευκός Πίτερ Νόρμαν, ο οποίος είχε κερδίσει το αργυρό μετάλλιο κάνονας το άπιαστο μέχρι και τώρα για τη χώρα του ρεκόρ των 20.06 δευτερολέπτων δεν κρύφτηκε εκείνη τη στιγμή και στάθηκε αλληλέγγυος στους Κάρλος και Σμιθ, φορώντας ένα διακριτικό για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι ο Σμιθ φορούσε και μαντήλι ως σύμβολο της μαύρης περηφάνειας, ενώ ο Κάρλος είχε ξεκούμπωτη τη φόρμα του προς τιμήν των αμερικανών εργατών.

To μνημείο προς τιμήν των Κάρλος και Σμιθ στο πανεπιστήμιο του Σαν Χοσέ. Ίσως ήρθε η ώρα να προστεθεί και ο Νόρμαν.

Είχε επίσης στο λαιμό ένα κολιέ με χάντρες για «όλους τους νεκρούς, από λιντσάρισμα ή κρέμασμα, για τους οποίους κανείς δεν προσευχήθηκε». Kαι οι τρεις δέχτηκαν ισχυρή κριτική από συντηρητικούς κύκλους για την επιλογή τους, αλλά η ιστορία είχε γραφτεί οριστικά.

Ο Νόρμαν συγκεκριμένα έλαβε μια προειδοποίηση από τον τότε αρχηγό της αποστολής ενώ δεν επιλέχθηκε και στους Ολυμπιακούς του Μονάχου το 1972 για πολιτικούς λόγους, παρότι πληρούσε τις προϋποθέσεις και με το παραπάνω. Τελικά έλαβε μια απολογία από τη χώρα του το 2012, με έναν αυστραλό βουλευτή να δηλώνει στο Κοινοβούλιο πως η κίνησή του “ήταν μια στιγμή ηρωισμού και ταπεινότητας που έκανε ακόμη πιο γνωστή την πάλη ενάντια στη φυλετική ανισότητα.”

Το τελικό βήμα ήταν όχι απλά να του ζητήσουν συγγνώμη σαν να έκανε κάτι κακό, αλλά και να τιμηθεί μετά θάνατον από τη χώρα του για την προσφορά του, 50 χρόνια μετά την θαρραλέα πράξη του. Όπως δήλωσε για τον Νόρμαν (ο οποίος πέθανε το 2006), ο πρόεδρος της Ολυμπιακής Επιτροπής της Αυστραλίας, Τζον Κόατς:

«Πρόκειται όντως για μία καθυστερημένη αναγνώριση. Δεν υπάρχει καμμία αμφιβολία περί αυτού. Ωστόσο, ο σεβασμός για τον Πίτερ και τις δράσεις του, εξακολουθεί και σήμερα να είναι τεράστιος. Πίστευε στα Ανθρώπινα Δικαιώματα, καθ΄ όλην την διάρκεια της ζωής του.

Χάσαμε τον Πίτερ το 2006, αλλά δεν πρέπει να ξεχάσουμε ποτέ την θαρραλέα στάση του εκείνη την ημέρα. Και, φυσικά θα πρέπει να τον θυμόμαστε και ως ως πέντε φορές εθνικό πρωταθλητή και κάτοχο του ρεκόρ στα 200 μέτρα. Η αθλητική του επιτυχία δεν πρέπει ποτέ να υποτιμηθεί.»