Πολύκαρπος Αδαμίδης: «Ασκήσεις Γεωπολιτικής» και Ιστορίας

Ένα από τα δημοφιλή κλασικά ανέκδοτα μεταξύ των Πολωνών, λέγεται ότι είναι η απάντηση στο ερώτημα από ποιο λαό προτιμούν να κατακτηθούν. Ο λαός είναι οι Μογγόλοι και ο λόγος ότι προκειμένου να κατακτηθούν θα καταστραφεί η Ρωσία δύο φορές.

Μία όταν γίνει η κατάκτηση και μία όταν αποχωρήσουν με την απελευθέρωση.

Η απέχθεια και ο φόβος αυτός είναι βαθιά ριζωμένες στην Ιστορία, ιδίως των τελευταία δύο αιώνων. Η μαζική δολοφονία χιλιάδων Πολωνών αξιωματικών στο δάσος του Κατίν, αποτελεί χαρακτηριστική επιβεβαίωση της δυσπιστίας αυτής και εχθρότητας.

Δε λείπουν βέβαια και τα σενάρια συνωμοσίας για την πτώση πριν μερικά χρόνια στο Σμολένσκ, του αεροπλάνου που μετέφερε την Πολωνική πολιτική ηγεσία, περιλαμβανομένου του τότε Προέδρου και δίδυμου αδελφού του ηγέτη του σημερινού κυβερνώντος κόμματος, Κατίνσκι.

Δεν είναι όμως μόνοι τους οι Ρώσοι, στον ρόλο του διαρκούς εφιάλτη για τους Πολωνούς, τους Βάλτες γείτονές τους και τους Ουκρανούς. Οι θύμισες είναι νωπές και οι λαοί αυτοί γνωρίζουν ότι η Ρωσική ‘μπότα’ έπεσε βαριά επάνω τους, ως συνέπεια του συμφώνου Μολότωφ Ρίμπεντροπ το 1939.

Τότε που Σοβιετία και Ναζιστική Γερμανία, πριν την εισβολή του Ιουνίου του 1941 με το σχέδιο Μπαρμπαρόσσα, είχαν διαμοιράσει την Πολωνία και είχαν επιτρέψει στον Στάλιν να θέσει υπό τον έλεγχό του τη μισή Πολωνία, τις Βαλτικές Δημοκρατίες και τμήματα της σημερινής Ουκρανίας και τότε Πολωνίας. Τότε και όχι με το τέλος του Β Παγκοσμίου Πολέμου.

Εύλογη είναι και η ανησυχία που οι χώρες αυτές εκδηλώνουν σε κάθε Ρωσο- Γερμανική προσέγγιση. Την οποία εκλαμβάνουν ως μια νέα κυκλωτική κίνηση, που τις αποκόπτει και ακυρώνει το μέλλον και την προοπτική τους.

Ο αγωγός Nord Stream 2, που θα περνάει από τη θάλασσα της Βαλτικής, θα παρακάμπτει την Ουκρανία, θα εφοδιάζει τη Γερμανία και θα διοχετεύει το 80% του εξαγόμενου φυσικού αερίου από τη Ρωσία στην Ευρώπη, δημιουργεί εφιαλτικά σενάρια.

Η πρόσφατη δήλωση της Καγκελαρίου Μέρκελ ότι η κατασκευή του αγωγού θα γίνει υπό τον όρο της εγγύησης του ρόλου της Ουκρανίας ως χώρας διέλευσης, μάλλον ως κίνηση αβρότητας και τυποποιημένων σχέσεων μοιάζει, στερούμενη ουσιαστικού περιεχομένου και σημασίας.

Στο ευμετάβλητο αυτό σκηνικό και την αβεβαιότητα ρόλων και συσχετισμών, εύλογα διευκολύνεται η προώθηση των πολιτικών της Κίνας. Που κατά βάση εκδηλώνεται μέσα από τη λεγόμενη πρωτοβουλία 16+1 και αφορά τις διμερείς συμφωνίες της με 11 μέλη της Ευρωπαϊκή Ένωσης, από την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη και 5 πρώην Κομμουνιστικά κράτη.

Μια ιστορική αντίρροπη ανταγωνιστική δύναμη της Ρωσίας. Ακόμα και σε σχέση με τον ‘ακολουθούμενο δρόμο για τον σοσιαλισμό‘.

Κινήσεις και πρωτοβουλίες που διαμορφώνουν επάλληλους κύκλους διευθετήσεων στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος και την άμεση περιφέρεια και γειτονιά του. Ο σχεδιασμός και η υιοθέτηση συνεκτικών πολιτικών ισόρροπης ανάπτυξης για όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι όσο ποτέ αναγκαίος.

*Ο Πολύκαρπος Αδαμίδης είναι δικηγόρος, διδάκτωρ Νομικής, αν. καθηγητής Κοινοτικού Δικαίου και Διεθνών Σχέσεων στην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων και απόφοιτος του Πανεπιστημίου Harvard