Η αντιπροσώπευση, στην κυριολεξία της, προϋποθέτει την παρουσία κάποιου σε μια θέση από την οποία στην πραγματικότητα απουσιάζει. Οι δυσκολίες ξεκινούν ακριβώς σε αυτό το σημείο, αφού το πεδίο στο οποίο λαμβάνει χώρα η αντιπροσώπευση διαφέρει από το πεδίο στο οποίο συγκροτείται η ταυτότητα του προσώπου που αντιπροσωπεύεται.

Συνεπώς, η αντιπροσώπευση δεν μπορεί να ταυτίζεται απλώς με τον μεταφορικό ιμάντα μιας θέλησης που έχει ήδη συγκροτηθεί. πρέπει να αφορά την κατασκευή κάτι καινούργιου. Έχουμε να κάνουμε με μια διττή διαδικασία.

Από τη μια μεριά, για να υπάρχει ως τέτοια, μια αντιπροσώπευση δεν είναι δυνατόν να λειτουργεί πίσω από την πλάτη του προσώπου που αντιπροσωπεύεται. Από την άλλη, για να συνιστά όντως αντιπροσώπευση, προϋποθέτει τη συνάρθρωση κάτι καινούργιου, το οποίο δεν προσφέρει η ταυτότητα εκείνου που αντιπροσωπεύεται.

Η κοινωνική εξάρθρωση είναι συναφής με τη συγκρότηση των κέντρων εξουσίας. Δεδομένου όμως ότι η δυνατότητα αντίστασης σε αυτήν την εξουσία σημαίνει ότι η εξουσία αυτή δεν είναι απόλυτη, η εικόνα του κοινωνικού που προκύπτει από την περιγραφή αυτή είναι η εικόνα μιας πολλαπλότητας κέντρων εξουσίας, καθένα από τα οποία έχει διαφορετική ικανότητα να δομεί. Αυτή είναι η έννοια της απο-κεντρωμένης δομής.

Η «αστικο-δημοκρατική» επανάσταση όχι μόνο δεν αποτελεί ένα αντικείμενο που θα πρέπει να αναγνωρίσουμε σε διάφορα μήκη και πλάτη – αντικείμενο που, ως εκ τούτου, θα εγκαθίδρυε σχέσεις εξωτερικότητας με τις συγκεκριμένες συνθήκες ύπαρξής του στα διάφορα πλαίσια αναφοράς – αλλά, αντιθέτως, δεν πρόκειται παρά για ένα αντικείμενο που αλλοιώνεται και αναπροσδιορίζεται από καθένα από τα ενδεχομενικά του πλαίσια.

Μια ριζοσπαστική δημοκρατία ενέχει τον πολλαπλασιασμό των συνιστωσών που καθορίζουν την κοινωνική διαχείριση της παραγωγής και του εθνικού προϊόντος. Η κοινωνική ρύθμιση συνδέεται επομένως με την ουσιαστική αστάθεια και ατέλεια των συνιστωσών που την ορίζουν, και δεν είναι δυνατόν να αναχθεί στον κρατισμό ή και στη αγορά.

Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι, η κοινωνική ρύθμιση είναι μία σύνθετη και πραγματιστική διαδικασία, στην οποία κρατική παρέμβαση και μηχανισμοί της αγοράς συντίθενται σύμφωνα με μορφές που δεν είναι αναγώγιμες, σε οποιαδήποτε απριοριστική αρχή. Ο βαθμός προσέγγισης (λαού και εξουσίας) στη ριζοσπαστική δημοκρατία δεν προσμετρείται μόνο με βάση το επίπεδο της κρατικής παρέμβασης στην οικονομική ζωή.

Οδηγούμαστε στην απελευθέρωση μιας ριζοσπαστικής κοινωνικής λογικής που εμφανίζεται αλλά και ασφυκτιά εντός του μαρξιστικού και φιλελεύθερου πολιτικού πλαισίου. Δεν πρέπει να περιοριζόμαστε σε μια αντιμετώπιση λόγων και ιδεολογιών ως προϊόντων κοινωνικής κατασκευής, αλλά να εκλαμβάνουμε και την ίδια την κοινωνία ως το ημιτελές, πάντοτε, προϊόν των ρηματικών μας κατασκευών.

Ο σοσιαλισμός παύει να αποτελεί ένα σχέδιο για την κοινωνία και καθίσταται τμήμα ενός ριζοσπαστικού εκδημοκρατισμού της κοινωνικής οργάνωσης. Η βάση για την κατασκευή ενός ριζοσπαστικού δημοκρατικού εναλλακτικού προστάγματος εντοπίζεται στον πολλαπλασιασμό του «δημόσιου χώρου» και των συνιστωσών του, πέρα και πάνω από όσα αποδέχεται ο κλασικός φιλελευθερισμός.

Μια φωτογραφία χίλιες λέξεις: Ακολούθησε το pronews.gr στο Instagram για να «δεις» τον πραγματικό κόσμο!

*Ο Παύλος Χρήστου είναι Προέδρος του ΑΘΗNA FORUM ΕΛΛΗΝΟΡΩΣΙΚΗΣ ΦΙΛΙΑΣ