Το BBC «ανακάλυψε» το Λακκί της Λέρου και το εκθειάζει (φωτό, βίντεο)

Το Λακκί της Λέρου, μπήκε στο στόχαστρο του BBC, αφού το ανακάλυψε και του αφιερώνει ένα άρθρο με την ονομασία: «η παράξενη ομορφιά της πιο περίεργης πόλης της Ελλάδας». Το Λακκί χαρακτηρίζεται για τη μινιμαλιστική ομορφιά του, και για το γεγονός ότι ο περισσότερος κόσμος το αγνοεί.

Το Λακκί εντυπωσιάζει με την αυστηρή εκκλησία του και τον πύργο του ρολογιού της πόλης, με τα τέσσερα ρολόγια να δείχνουν διαφορετική ώρα. Οι μεγάλοι δρόμοι, τα κινηματοθέατρο, το κυκλικό αίθριο της Αγοράς, τα δημόσια κτίρια και τα παλατσίνα για τους αξιωματικούς, όλα σε μεταφέρουν στο Portolago του ’30, όπως οι Ιταλοί είχαν ονομάσει την πόλη που αποτελούσε ένα ενιαίο αρχιτεκτονικό σύνολο, μοναδικό παράδειγμα της εποχής.

Το 1923 ο Μουσολίνι αποφάσισε να φτιάξει μια καινούργια πόλη, στα ιταλικά πρότυπα, αλλά με νέα, προωθημένη αρχιτεκτονική. Για αυτόν τον λόγο επιλέχθηκε ένας νέος ρυθμός, με το όνομα «Διεθνές Στυλ», από τους αρχιτέκτονες Α.Bernaditti και R. Petracco και το Λακκί μετονομάστηκε σε Portolago.

Για το Λακκί οι δυο αρχιτέκτονες εμπνεύστηκαν από τους πίνακες του Τζόρτζιο Ντε Κίρικο, τη γεωμετρία των αρχαίων ναών και τον αισιόδοξο νεωτερισμό της Αρ Ντεκό. Υπάρχει μια αίσθηση παιχνιδιού και ίσως κάποιος παραλογισμός στα σχέδιά τους, σαν να ήταν τελικά ελεύθεροι να εκφραστούν χωρίς να νιώθουν την ανάσα του Ντούτσε πάνω απ’το κεφάλι τους.

Έτσι, χτίστηκε ένα τεράστιο νοσοκομείο, κατασκευάστηκαν μεγάλες πλατείες και φυτεύτηκαν εκατοντάδες πεύκα και ευκάλυπτοι. Η πόλη που προέκυψε, και την οποία οι Ιταλοί ονόμασαν Portolago, θεωρείται η μόνη πραγματικά ορθολογιστική πόλη έξω από την Ιταλία.

«Ενώ οι ιταλικές πόλεις ήταν άκαμπτες, μονότονες και αδικαιολόγητα μνημειώδεις», γράφει ο Αντώνιος Αντωνιάδης, συγγραφέας του βιβλίου «Ιταλική αρχιτεκτονική στα Δωδεκάνησα», «η αρχιτεκτονική στο Λακκί είναι ποικίλη, περιεκτική και με φαντασία».

Από την πλευρά της η Αναστασία Παπαϊωάννου, αρχιτέκτονας που πραγματοποίησε εργασίες αναστήλωσης στην πόλη, τονίζει πως «το Λακκί πρέπει να χαρακτηριστεί ως μνημείο εθνικής σημασίας. Είναι ένα σπάνιο παράδειγμα μιας πόλης που δημιουργήθηκε από το μηδέν, ακολουθώντας το ίδιο στυλ και το ίδιο σχέδιο από τους ίδιους αρχιτέκτονες από την αρχή μέχρι το τέλος».

Το 1947, τα Δωδεκάνησα μεταβιβάστηκαν στην Ελλάδα. Το Portolago μετονομάστηκε σε Λακκί και η πόλη αφέθηκε σε μεγάλο βαθμό να σαπίσει. Ενώ στην ακμή του, στα τέλη της δεκαετίας του 1930, καταμετρούσε πάνω από 8.000 ανθρώπους, σήμερα έχει λιγότερους από 2.000 κατοίκους.Το Λακκί σήμερα γνωρίζει την εγκατάλειψη και την αδιαφορία. Κανείς δεν είχε όραμα να αναβιώσει την ιστορία και να μετατρέψει το Λακκί σε μία παγκόσμια ψηφίδα μνήμης, όπως του αξίζει.

Ωστόσο, ακόμα, όταν περπατάς στο Λάκκι τη νύχτα, νιώθεις σαν να περπατάς σε σκηνικό παλιάς ταινίας, που τα φώτα έχουν σβήσει και οι ηθοποιοί της έχουν γυρίσει στο σπίτι τους. Αυτό το τόσο ιδιαίτερο μέρος είναι, άλλωστε, πολύ παράξενο για να επιβιώσει, αλλά και πολύ σπάνιο για να πεθάνει.