Παγκόσμιος τρόμος από τον τυφοειδή πυρετό του Πακιστάν: «Αντέχει σε όλα τα φάρμακα - Ένα βήμα πριν την καταστροφή»

Θεωρούμε την βασική υγεία ως κάτι δεδομένο και ότι μεσαιωνικές επιδημίες που εξαφάνιζαν τον μισό ευρωπαϊκό πληθυσμό ότι είναι πλέον αδύνατον να τις ζήσουμε, δεν είναι όμως έτσι καθώς μια επιθετική επιδημία τυφοειδούς πυρετού στο Πακιστάν φαίνεται πως απειλεί όλο τον πλανήτη ακριβώς όπως το «T-Virus» στο «Resident Evil»

Άλλωστε ο κίνδυνος μιας βιολογικής καταστροφής που θα εξαφάνιζε το 95% του παγκόσμιου πληθυσμού παραμένει ως ένα από τα πιο πιθανά δυστοπικά σενάρια. Είναι εφικτό να συμβεί και το 5% που επιβιώνει σε αυτές τις καταστάσεις είναι λόγο της τύχης που είχε να γεννηθεί «δυνατό» εφαρμόζοντας έτσι το δαρβινικό νόμο «survival of the fittest» (του καταλληλότερου όχι του δυνατότερου)

Στην σημερινή εποχή των εύκολων ταξιδιών και των αεροπορικών μεταφορών ένας ανθεκτικός ιός θα μπορούσε να προκαλέσει μια «Αποκάλυψη» μέσα λίγες εβδομάδες.

Ο τυφοειδής πυρετός του Πακιστάν είναι εξαιρετικά ανθεκτικός στην φαρμακευτική αγωγή (XDR) και απέχει μόλις ένα μικρό γενετικό βήμα μακριά από το να καταστεί ανίατος και οι εμπειρογνώμονες υγείας αναμένουν να εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο.

"Πρόκειται για μια παγκόσμια ανησυχία σε αυτό το σημείο", δήλωσε στους New York Times ο δρ. Eric Mintz, επιδημιολόγος στο αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων.

Και πρόσθεσε: "Όλα δείχνουν ότι αυτό το στέλεχος θα επιβιώσει και θα εξαπλωθεί εύκολα και το να αποκτήσει αντοχή στην αζιθρομυκίνη είναι μόνο ζήτημα χρόνου πλέον". Η αζιθρομυκίνη είναι σήμερα το μοναδικό αντιβιοτικό που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει τον τυφοειδή πυρετό όπως αναφέρει το Ιατροπεδία.

Ο κίνδυνος από το στέλεχος XDR του τυφοειδούς πυρετού

Ο τυφοειδής πυρετός, που προκαλείται από το βακτήριο της σαλμονέλας (Salmonella enterica) είναι ενδημικός αυτήν τη στιγμή στο Πακιστάν. Πολλές περιοχές της χώρας υποφέρουν από κακές υποδομές και ανεπαρκή πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη. 

Η επιδημία που προκλήθηκε από το στέλεχος XDR του τυφοειδούς πυρετού -η πρώτη του είδους της- εκτυλίσσεται εκεί από τον Νοέμβριο του 2016. 

Έχουν επηρεαστεί μέχρι στιγμής τουλάχιστον 850 άτομα σε 14 επαρχίες του Πακιστάν, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας στο Ισλαμαμπάντ, τα οποία παρουσίασαν οι Times. 

Πριν από αυτή την επιδημία, υπήρχαν μόνο τέσσερις γνωστές, άσχετες μεταξύ τους περιπτώσεις τέτοιου τύπου ανθεκτικού στα φάρμακα τυφοειδούς πυρετού, που εμφανίστηκαν στο Ιράκ, το Μπαγκλαντές, την Ινδία και το Πακιστάν.

Το στέλεχος XDR έχει ήδη αρχίσει να εξαπλώνεται έξω από το Πακιστάν, ενώ μια περίπτωση που σχετίζεται με ταξίδια εμφανίστηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο!

Το ζήτημα των ταξιδιών δεν είναι καθόλου «ελαφρύ». Το σενάριο αυτό διαπραγματεύεται η περίφημη ταινία «12 πίθηκοι» με τον Μπραντ Πιτ στο οποίο ένας παλαβός επιστήμονας δολοφόνησε το 99% των κατοίκων του πλανήτη πραγματοποιώντας σκοπίμως αεροπορικά ταξίδια σε όλες τις ηπείρους μεταφέροντας μαζί του τον ιό μιας ανίατης ασθένειας.

Μέσα σε λίγους μήνες πέθαιναν όλοι και δεν μπορούσε κανείς να κάνει κάτι για αυτό.

Σε μια πρόσφατη έκθεση στο περιοδικό mBio σχετικά με την εμφάνιση του στελέχους XDR, εμπειρογνώμονες για λοιμώδη νοσήματα διαπίστωσαν ότι αυτό το στέλεχος του ιού μπορεί να αντέξει σε επιθέσεις από πέντε κατηγορίες αντιβιοτικών, που χρησιμοποιήθηκαν για τη θεραπεία του. Κατέληξαν στο συμπέρασμα, ότι η ανάπτυξη του στελέχους αποτελεί μια “καταπληκτική απόδειξη” του πόσο εύκολα ο τυφοειδής πυρετός μπορεί να πάρει γενετικά στοιχεία, που του προσδίδουν αντίσταση στα φάρμακα, “καθιστώντας το 'στέλεχος XDR' και μειώνοντας τις επιλογές θεραπείας”.

Τα αντιβιοτικά είναι η μοναδική αποτελεσματική θεραπεία για τον τυφοειδή πυρετό, μια δυνητικά σοβαρή μόλυνση, που μπορεί να γίνει απειλητική για τη ζωή. Ο τυφοειδής πυρετός γενικά χαρακτηρίζεται από πυρετό, κεφαλαλγία, ναυτία, απώλεια όρεξης και δυσκοιλιότητα, ή μερικές φορές διάρροια. Ο κίνδυνος θανάτου είναι ιδιαίτερα αυξημένος σε παιδιά μικρότερα από την ηλικία των τεσσάρων ετών. Περίπου το 2-5% αυτών που έχουν μολυνθεί, μπορεί να γίνουν χρόνια ασυμπτωματικοί φορείς, μεταφέροντας τα ένοχα βακτηρίδια στα κόπρανα τους. Τα βακτήρια της Τυφοειδούς Σαλμονέλας (Salmonella Typhi) τυπικά εξαπλώνονται μέσω τροφίμων ή/και νερού που είναι μολυσμένα με κόπρανα.

Τυφοειδής πυρετός: Οι αριθμοί αποκαλύπτουν μια... άβολη αλήθεια
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι υπάρχουν περίπου 10-20 εκατομμύρια περιπτώσεις παγκοσμίως, με αποτέλεσμα οι θάνατοι από τυφοειδή πυρετό να κυμαίνονται στις 130-210 περιπτώσεις. Και αυτό συμβαίνει παρά την εφαρμογή αντιμικροβιακών θεραπειών, που, είναι σε μεγάλο βαθμό, είναι ακόμα διαθέσιμες και αποτελεσματικές.

"Οι περισσότεροι γιατροί και μικροβιολόγοι σήμερα δεν συνειδητοποιούν την θνησιμότητα που παρουσίασε ο τυφοειδής πυρετός κατά την προ-αντιβιοτική εποχή", λένε οι Myron Levine και Raphael Simon. Οι δυό τους είναι ερευνητές από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Maryland, που έγραψαν πρόσφατα ένα άρθρο σχετικά με τη “επικείμενη θύελλα” του τυφοειδούς XDR στο Πακιστάν.

Τυφοειδής πυρετός: Πώς δημιουργήθηκε το στέλεχος XDR
Στην επιδημία του Πακιστάν, οι ερευνητές υποψιάζονται ότι οι διαρροές λυμάτων ευθύνονται για τη δημιουργία και τη διάδοση του στελέχους XDR. Σύμφωνα με τους Times, σχετική έρευνα έδειξε ότι τα κρούσματα συγκεντρώνονται γύρω από τις γραμμές αποχέτευσης στην πόλη Hyderabad. Οι ερευνητές υποθέτουν, ότι μέσα στα λύματα που διαρρέουν από εκεί, μια επιθετική μορφή MDR τυφοειδούς στελέχους Η58 συνάντησε τυχαία και συνδέθηκε με ένα κυκλικό κομμάτι DNA (πλασμίδιο ή plasmid), το οποίο περιέχει γονίδια, που κωδικοποιούν την αντίσταση στα φάρμακα, πιθανότατα από κάποιο στέλεχος Ε.coli, ή από άλλα εντερικά βακτηρίδια. Αυτή η σύνδεση δημιούργησε το στέλεχος XDR.

Με την επιδημία να βρίσκεται σε εξέλιξη, οι υγειονομικές αρχές του Πακιστάν έχουν ήδη ξεκινήσει μια εκστρατεία για την ενίσχυση των συνθηκών υγιεινής, όπως η εξασφάλιση ότι οι πολίτες βράζουν πρώτα το νερό που πίνουν και να πλένουν τακτικά τα χέρια τους. Οι υγειονομικές αρχές προσπαθούν επίσης να εμβολιάσουν τα παιδιά από τα επιβλαβή μικρόβια.

Όπως αναφέρουν οι Levine και Simon στο άρθρο τους, “γνωρίζουμε πώς να εμποδίζουμε την μετάδοση του τυφοειδούς πυρετού στις περισσότερες περιοχές όπου ενδημεί, δηλαδή με διαχείριση του δικτύου ύδρευσης και την ευρεία παροχή καθαρού νερού για τη βελτίωση της προσωπικής υγιεινής, έτσι ώστε τα ανθρώπινα περιττώματα να μην μολύνουν το νερό και τα τρόφιμα”. Ωστόσο σημειώνουν, ότι αυτές οι προσπάθειες “είναι δαπανηρές και χρειάζονται χρόνο για να αναπτυχθούν, ακόμα και αν υπάρχει πολιτική βούληση και χρηματοδότηση”.

Η πρόσφατη εξάπλωση του στελέχους XDR H58 είναι μια "κατεπείγουσα κλήση" για δράση και καταλήγουν: "Τώρα είναι η στιγμή για παγκόσμια δράση για να αποφευχθεί η θύελλα προτού γίνει καταιγίδα και μια τεράστια κρίση δημόσιας υγείας”.