Αυτά είναι τα βαρύτερα οπλισμένα πολεμικά πλοία του ελληνικού Στόλου (φωτο)

Τα θωρηκτά «Κιλκίς» και «Λήμνος» του Ελληνικού Βασιλικού Ναυτικού αγοράστηκαν από τις ΗΠΑ μαζί στις 30 Ιουνίου του 1914. Η αγορά τους αποτέλεσε αντικείμενο εσπευσμένων ενεργειών της τότε ελληνικής κυβέρνησης η οποία ανησυχούσε έντονα από τους οθωμανικούς εξοπλισμούς. Υπηρέτησαν από το 1914 μέχρι το 1935 ενώ βυθίστηκαν στο αγκυροβόλιο από γερμανικά Junkers το 1941.

Στις αρχές της δεκαετίας του ’10 το Ναυτικό των Οθωμανών είχε παραγγείλει δύο θωρηκτά από την Γερμανία και δύο ακόμη του νέου για την εποχή τύπου dreadnought από την Βρετανία. Αντιδρώντας αμέσως η Ελλάδα προχώρησε στην παραγγελία ενός dreadnought από την Γερμανία του «Σαλαμίς» το 1913 και ενός ακόμη από την Γαλλία («Βασιλεύς Κωνσταντίνος») την ίδια περίοδο.

Παράλληλα και ως επείγουσα λύση αποφασίστηκε η αγορά δύο θωρηκτών από τις ΗΠΑ έναντι συνολικού τιμήματος 12,535,276 $.

Τόσο το «Κιλκίς» (ΒΒ-23) όσο και το «Λήμνος» (ΒΒ-24) ήταν ναυπήγησης του 1905 και εντάχθηκαν στ αμερικανικό Ναυτικό το 1908 υπηρετώντας ως USS Mississippi και USS Idaho αντίστοιχα πριν πουληθούν στο Βασιλικό Ναυτικό.

Τα σκάφη μεταβιβάστηκαν σε πού σύντομο χρόνο, ένα μήνα αργότερα τον Ιούλιο του 1914 στο Βασιλικό Ναυτικό αποπλέοντας σε πολύ σύντομο χρόνο εξαιτίας της έντασης που υπήρχε ήδη στην Ευρώπη μετά και την δολοφονία του Αρχιδούκα Franz Ferdinand της Αυστρίας. Αμέσως με την άφιξή τους τα πλοία εντάχθηκαν στο Στόλο και το «Κιλκις» έγινε η ναυαρχίδα του ελληνικού Στόλου.

Τα πλοία είδαν περιορισμένη δράση κατά τη διάρκεια του Α΄ΠΠ κυρίως με καθήκοντα φύλαξης ναυστάθμων. Είχε προηγηθεί η κατάληψη και των δύο θωρηκτών από γαλλικές δυνάμεις στις 19 Οκτωβρίου του 1916 (Νοεμβριανά). Τα θωρηκτά ουσιαστικά παροπλίστηκαν καθώς αχρηστεύθηκαν τα πυροβόλα τους, και αφαιρέθηκε όλος ο οπλισμός τους και οι τορπίλες τους.

Μετά το σχηματισμό προσωρινής κυβέρνησης στις 24 Νοεμβρίου του ίδιου του έτους η οποία και κήρυξε τον πόλεμο στις κεντρικές δυνάμεις τα πλοία επανήλθαν στην πρότερή τους κατάσταση αλλά δεν μετείχαν ενεργά σε επιχειρήσεις μέχρι το τέλος του πολέμου.

Αυτό έγινε αργότερα όταν και τα δύο θωρηκτά έλαβαν μέρος στις επιχειρήσεις της Κριμαίας το 1919, υπό τον Υπνχο Γ. Κακουλίδη, μαζί με αντιτορπιλικά «Λέων» και «Πάνθηρ». Στη Μικρασιατική Εκστρατεία το «Λήμνος» ήταν η αρχηγίδα του Β’ Στόλου υπό τον Υπνχο Γ. Καλαμίδα που είχε έδρα τη Σμύρνη και αποστολή την επιτήρηση των παραλίων του Βοσπόρου, της Προποντίδος και της Μ. Ασίας.

Στις 5 Μαΐου του 1919 το «Κιλκίς» μαζί με ορισμένα αντιτορπιλικά συνόδευσε πλοία τα οποία μετέφεραν την ελληνική Μεραρχία στη Σμύρνη. Στη συνέχεια το «Κιλκίς» πήρε μέρος σε διάφορες επιχειρήσεις όπως το Μάρτιο του 1920 όταν μαζί με βρετανική ναυτική Μοίρα βρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη, ή τον Ιούλιο του 1920 όταν υποστήριξε αποβατική ενέργεια 7000 στρατιωτών στην Πάνορμο (Μπαντίρμα).

Το άλλο θωρηκτό το «Λήμνος» αφού μετείχε στις επιχειρήσεις στην Κριμαία το Φεβρουάριο του 1921 βρισκόταν στην Σμύρνη υποστηρίζοντας τις ελληνικές δυνάμεις.

Η κατάρρευση του μετώπου στη Μικρά Ασία έδωσε τέλος στις επιχειρήσεις και για το Ναυτικό με αποτέλεσμα τα θωρηκτά του Στόλου να επιστρέψουν στην Ελλάδα, μεταφέροντας όμως ο ελληνικός Στόλος πάνω από 250.000 στρατιώτες και αμάχους.

Το θωρηκτό «Λήμνος» μαζί με άλλα σκάφη του Στόλου στις 11 Σεπτεμβρίου του 1922 συντάχθηκε στο κίνημα του Στρατού με τον Δημήτριο Φωκά κυβερνήτη του «Λήμνος» και τους Νικόλαο Πλαστήρα, και Στυλιανού Γονατά σχηματίζοντας Επαναστατική Επιτροπή σε Λέσβο και Χίο που στο τέλος είχε ως αποτέλεσμα την εκ νέου παραίτηση του Βασιλιά Κωνσταντίνου Α΄προς όφελος του διαδόχου Γεωργίου Β΄.

Το 1932 και τα δύο θωρηκτά του Στόλου αποσύρθηκαν από την ενεργό υπηρεσία συνέχισαν όμως να προσφέρουν υπηρεσίες ως εκπαιδευτικά πλοία κυρίως για την εκπαίδευση πυροβολητών αντιαεροπορικών, ενώ τα κύρια πυροβόλα και των δύο χρησιμοποιήθηκαν σε επάκτια πυροβολεία. Επίσημα τα σκάφη αποσύρθηκαν από υπηρεσία το 1935 με την τότε αναδιάρθρωση του Ναυτικού.

Με την γερμανική εισβολή στις 6 Απριλίου του 1941 και τα δύο πλοία εξακολουθούσαν να βρίσκονται στο ναύσταθμο Σαλαμίνας και χωρίς καμία επιχειρησιακή αξία.

Στις 23 Απρίλιου η Luftwaffe πραγματοποίησε μια μεγάλη επιδρομή που σα στόχο είχε τα σκάφη του Στόλου και τις εγκαταστάσεις του ναυστάθμου Το μεν «Κιλκίς» βυθίστηκε μέσα στο λιμάνι ενώ το «Λήμνος» ρυμουλκήθηκε στα αβαθή για να αποτραπεί η βύθισή του. Το «Κιλκίς» ανασύρθηκε μετά το τέλος του πολέμου ενώ μαζί με το «Λήμνος» πουλήθηκαν για παλιοσίδερα, στις αρχές της δεκαετίας του ΄50.

Τα χαρακτηριστικά της κλάσης

Το μήκος των σκαφών ήταν 116μ. πλάτος 23 μ. και το βύθισμα 7,52 μ. το πλήρες εκτόπισμα ανερχόταν στους 14.460 τόνους. Η μέγιστη ταχύτητα που ανέπτυσσαν έφτανε τους μόλις 17 κόμβους ενώ το πλήρωμα τα 744 άτομα, εξαιρετικά μεγάλο για τα σημερινά δεδομένα.

Από άποψη οπλισμού τα θωρηκτά ήταν βαρύτατα εξοπλισμένα. Ο οπλισμός αποτελείτο από μια κύρια πυροβολαρχία από 4 πυροβόλα των 305 χλστ. σε δύο δίδυμους πύργους. Ακόμη διέθεταν 8 πυροβόλα των 203 χλστ. σε τέσσερις δίδυμους πύργους, και 8 πυροβόλα των 178 χλστ. ενώ επιπρόσθετα υπήρχαν και δύο τορπιλοβλητικοί σωλήνες των 533 χλστ.