Πρόστιμο 150 εκατ. δολ. η Τουρκία στην Boeing

Στην άσκηση επιβολής ρητρών στην εταιρία Boeing για τις καθυστερήσεις στο πρόγραμμα των αεροσκαφών B-737-700 AEW&C MESA προχώρησε η Τουρκία βάση των όσων προβλέπει η σύμβαση σε περίπτωση καθυστέρησης παραδόσεων.

Σύμφωνα με τον υπουργό Άμυνας της Τουρκίας Ισμέτ Γιλμάζ η πολυετής καθυστέρηση για την παράδοση των τεσσάρων αεροσκαφών έγκαιρής προειδοποίησης και ελέγχου στην τουρκική Αεροπορία, οφείλεται σε υπαιτιότητα της Boeing και συγκεκριμένα σε «αποτυχία να αναπτύξει το σύστημα στο προκαθορισμένο χρονοδιάγραμμα».

Απαντώντας σε ερώτηση κόμματος της αντιπολίτευσης στις 8 Απριλίου ο τούρκος υπουργός Άμυνας ανέφερε ότι η Boeing πληρώθηκε μόνο για τις εργασίες που εκτέλεσε στην κατασκευή των αεροσκαφών ενώ επιβλήθηκαν οι νόμιμες κυρώσεις και οι προβλέψεις για αποζημίωση για τις καθυστερήσεις που «οφείλονται αποκλειστικά σε υπαιτιότητα της εταιρίας».

Υπολογίζεται ότι η τουρκική κυβέρνηση έχει επιβάλλει κυρώσεις που υπολογίζονται σε περισσότερα από 150 εκατ. δολ για τα 4 αεροσκάφη B-737-700 AEW&C που παρήγγειλε στις 23 Ιουλίου 2003, στο πλαίσιο σύμβασης ύψους 1,6 δισ $ με έναρξη παραδόσεων από το 2008.

Το πρόγραμμα περιλάμβανε την κατασκευή των αεροσκαφών, του ραντάρ διάταξης φάσης MESA και συστημάτων ελέγχου σε συνδυασμό με επίγεια υποδομή για εκπαίδευση πληρώματος αποστολής, τεχνική υποστήριξη και συντήρηση.

Η σύμβαση υπογράφτηκε ένα χρόνο μετά την ανάλογη σύμβαση για 6 B-737-700 AEW&C για την Αυστραλία η οποία αντιμετώπισε ανάλογα προβλήματα καθυστερήσεων στις παραδόσεις  με αποτέλεσμα να παραδοθούν τελικά 4 αεροσκάφη.

Όπως έγινε γνωστό τόσο η τουρκική Αεροπορία όσο και η Boeing δεσμεύονται από ρήτρα η οποία αναφέρει ότι δεν δύναται να αποκαλυφθούν λεπτομέρειες για το ύψος των αποζημιώσεων καθώς η πληροφορία αυτή έχει χαρακτηριστεί ως «εμπορικό μυστικό».

Σε γενικές γραμμές σε ανάλογες περιπτώσεις εξοπλιστικών προγραμμάτων ισχύει ο κανόνας για επιβάρυνση 0,003%  του κόστους της σύμβασης ανά ημέρα αλλά κάθε σύμβαση μπορεί να έχει μικρότερο ή μεγαλύτερο ποσοστό επιβάρυνσης καθώς και διαφορετικές προβλέψεις που αφορούν την ενεργοποίηση αποζημιώσεων σε περίπτωση καθυστέρησης.

Η αποζημίωση μπορεί να αφορά είτε καταβολή του ποσού σε μετρητά είτε σε υλικά και υποστήριξη που σχετίζονται με το πρόγραμμα.

Η ΕΜΠΛΟΚΗ ΜΕ ΤΟ ΙΣΡΑΗΛ

Στις επίσημες δηλώσεις του τούρκου υπουργού Άμυνας αναφέρεται επίσης η καθυστέρηση και για λόγους εκτός της υπαιτιότητας της Boeing που σχετίζονται με το μπλοκάρισμα συγκεκριμένων υποσυστημάτων από το Ισραήλ που περιλαμβάνεται στον εξοπλισμό των τουρκικών Β-737-700AEW&C.

Όπως είναι γνωστό η εταιρία Elta είχε αναλάβει σε ρόλο υποκατασκευαστή να προμηθεύσει την Boeing με το σύστημα ηλεκτρονικών μέτρων υποστήριξης (ESM) που θα περιλάμβανε ο εξοπλισμός των τουρκικών MESA.

Πρόκειται για παθητικό σύστημα εντοπισμού ηλεκτρονικών εκπομπών το οποίο ολοκληρώνει τον εξοπλισμό παρακολούθησης με σκοπό την επιτήρηση περιοχής και την ανάθεση αμυντικών η επιθετικών επιχειρήσεων σε φίλια μαχητικά εναντίον εχθρικών στόχων σε αέρα, ξηρά και θάλασσα.

Η εμπλοκή σημειώθηκε το Δεκέμβριο του 2011 όταν το υπουργείο Άμυνας του Ισραήλ επέβαλε απαγόρευση εξαγωγής του συστήματος στην Elta και Elbit γεγονός που οδήγησε στην απώλεια κερδών της τάξεως των 55 εκ $ για την πρώτη και 90εκ $ για τη δεύτερη.

Συγκριτικά το κόστος της σύμβασης για το ESM της Elbit στα τουρκικά MESA ήταν 100 εκ $ ενώ η απαγόρευση εξαγωγής προκάλεσε προβλήματα και με τις ΗΠΑ καθώς ουσιαστικά υπονόμευσε την ικανότητα της Boeing να παραδώσει εγκαίρως τα αεροσκάφη που παρήγγειλε η Τουρκία με σημαντικές καθυστερήσεις.

Σημειώνεται ότι η τουρκική Αεροπορία – αν και με καθυστέρηση – έχει αποκτήσει την ικανότητα εναέριου ελέγχου και διοίκησης με σημαντικές δυνατότητες εντοπισμού και αναγνώρισης στόχων σε μεγάλες αποστάσεις με ταυτόχρονη ικανότητα διαχείρισης μεγάλου αριθμού φίλιων μαχητικών εν πτήση!

Ουσιαστικά οι δυνατότητες αυτές επεκτείνουν σημαντικά την επιχειρησιακή ικανότητα της τουρκικής Αεροπορίας και επιφέρουν αλλαγή του συσχετισμού ισχύος πάνω από το Αιγαίο, καλύπτοντας με γοργά βήματα το χάσμα σχεδόν 10ετίας στο  προβάδισμα που είχε αποκτήσει η ΠΑ με τα συστήματα ΑΣΕΠΕ.

Τμήμα ειδήσεων defencenet.gr