Άσε το τζόκερ, πιάσε τον θείο (Μπλάτερ) της… FIFA. Οι συλλήψεις, οι δουλειές δισεκατομμυρίων, και οι χορηγοί

Το Παγκόσμιο Ποδοσφαιρικό οικοδόμημα σείεται συθέμελα. Η ανάδειξη της διαφθοράς στην πυραμίδα του ποδοσφαιρικού κατεστημένου που διόλου τυχαία έχει έδρα την Ελβετία, προκάλεσε τέτοιους τριγμούς που πλέον βγαίνουν τα τσιρότα από τα στόματα και αποκαλύπτουν το ένα σκάνδαλο μετά το άλλο, χωρίς φόβο και με πολύ πάθος για όσους αγαπούν τον βασιλιά των σπορ.

Το απόστημα άρχισε να σπάει τον περασμένο Μάϊο με τις πρώτες οργανωμένες συλλήψεις αξιωματούχων της FIFA, στο πολυτελές ξενοδοχείο «Baur au Lac» της Ζυρίχης. Μετά από επιχείρηση που πραγματοποίησαν οι ελβετικές αρχές σε συνεργασία με το FBI συνελήφθησαν υψηλόβαθμα στελέχη της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου, τα οποία αντιμετωπίζουν κατηγορίες για εκβιασμό, δωροδοκία και ξέπλυμα βρώμικου χρήματος.

«Έχουμε εκπλαγεί από τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η FIFA σε κάθε δραστηριότητά της. Πρόκειται για θεσμοθετημένη διαφθορά», δήλωσε αξιωματούχος της αστυνομίας.

Η Ελβετική Ομοσπονδιακή Εισαγγελία άρχισε ποινική έρευνα με υποψίες για παρατυπίες και παράνομο πλουτισμό στο πλαίσιο της ανάθεσης των Παγκοσμίων Κυπέλλων Ποδοσφαίρου του 2018 στη Ρωσία και του 2022 στο Κατάρ. 

Τον Οκτώβριο οι καμπάνες ήχησαν και στην διοικητική ηγεσία του παγκόσμιου ποδοσφαιρικού χάρτη. Η ποινή από την επιτροπή ηθικής της FIFA ;  Απαγόρευση ενασχόλησης με τα καθήκοντά τους για 90 ημέρες στον πρόεδρο της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας, Ζεπ Μπλάτερ, καθώς και στον πρόεδρο της UEFA και υποψήφιο για την προεδρία της FIFA, Μισέλ Πλατινί, για το σκάνδαλο διαφθοράς που συγκλονίζει τον οργανισμό.

Κατά το διάστημα της αποβολής τους, οι Μπλάτερ και Πλατινί δεν θα έχουν κανένα δικαίωμα συμμετοχής σε ποδοσφαιρικές δραστηριότητες, σε εθνικό ή διεθνές επίπεδο.

Η ετυμηγορία της FIFA έρχεται στον απόηχο των ερευνών που έχουν ανοίξει οι ελβετικές εισαγγελικές Αρχές σε βάρος του Μπλάτερ για εγκληματική κακοδιαχείριση χρημάτων, υπόθεση στην οποία εμπλέκεται και ο Μ. Πλατινί.

Μέχρι τις εκλογές της 26ης Φεβρουαρίου, την προεδρία της FIFA αναλαμβάνει υπηρεσιακά ο Καμερουνέζος Ισά Χαγιάτου, ο οποίος επίσης ερευνάται για παθητική δωροδοκία προκειμένου να στηρίξει την υποψηφιότητα του Κατάρ για το Μουντιάλ του 2022.

Χορηγοί: «Διώξτε τον Μπλάτερ»

Εκτός από τη Διεθνή Διαφάνεια, τα συνεχή κρούσματα διαφθοράς στη FIFA, που έχουν οδηγήσει την αξιοπιστία της στο ναδίρ, απασχολούν και τους χορηγούς της.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Adidas η οποία είναι χορηγός στα Παγκόσμια Κύπελλα από το 1970 και έχει επεκτείνει το συμβόλαιό της έως το 2030, Χέρμπερτ Χάινερ, υποστήριξε σε συνέντευξή του στο περιοδικό Wirtschaftswoche ότι οι δoμές στη FIFA θα πρέπει ν’ αλλάξουν, τόσο ως προς τη θέσπιση ορίων στην επανεκλογή του προέδρου όσο και ως προς την ηλικία, ενώ πρόσθεσε ότι ο εκάστοτε πρόεδρος θα πρέπει να λειτουργεί ως διευθύνων σύμβουλος και οι αποφάσεις να εποπτεύονται από εποπτικό όργανο στο οποίο να μπορούν να συμμετέχουν και εκπρόσωποι των χορηγών.

Μεγάλες εταιρείες που είναι σπόνσορες της FIFA, όπως η Coca-Cola και η VISA έχουν ζητήσει την απομάκρυνση του Ζεπ Μπλάτερ από την προεδρία, και την ανάθεση σε όργανο εμπειρογνωμόνων της διαδικασίας διοικητικής ανασυγκρότησής της, προκειμένου να αλλάξουν οι δομές που προκαλούν παθογένειες και τα πρόσωπα που έχουν εμπλακεί σε σειρά σκανδάλων τα οποία έχουν πληγώσει το άθλημα.

Ποσά που προκαλούν ίλιγγο

Η ίδια ποινή αποβολής 90 ημερών επιβλήθηκε στον γενικό διευθυντή της FIFA, Τζερόμ Βάλκε, ο οποίος είχε ήδη τεθεί σε διαθεσιμότητα. Ακόμη, η επιτροπή ηθικής αποφάσισε την αποβολή του πρώην αντιπροέδρου της FIFA, Τσουνγκ Μονγκ-τζουν, για έξι χρόνια, συν πρόστιμο 100.000 φράγκων.

Η FIFA πλέον διαχειρίζεται ποσά που προκαλούν ίλιγγο για το ύψος τους. H ανάπτυξη της «επιχείρησης» που λέγεται Παγκόσμιο Κύπελλο υπήρξε ιδιαίτερα ισχυρή από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, λόγω του μεγάλου άλματος στα τηλεοπτικά δικαιώματα.

Τα τηλεοπτικά δικαιώματα εκτός ΗΠΑ για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2002 και του 2006 πωλήθηκαν για 2 δισεκατομμύρια δολάρια, έξι φορές πάνω σε σχέση με τα 310 εκατομμύρια δολάρια που κατέβαλλε η Ευρωπαϊκή Ένωση Ραδιοφωνίας, μια κοινοπραξία που αντιπροσωπεύει τα συμφέροντα και την οικονομική δύναμη των δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών της Ευρώπης, για τα τρία Μουντιάλ που διεξήχθησαν στη δεκαετία του 1990. Από το 1998, τα συνολικά έσοδα για το Παγκόσμιο Κύπελλο της FIFA έχουν αυξηθεί 11 φορές. 

Η FIFA, έχει τη νομική υπόσταση σωματείου και ως κοινωφελής, μη κερδοσκοπικός οργανισμός υποχρεούται μεταξύ άλλων να επενδύει τα κέρδη της στην ανάπτυξη του ποδοσφαίρου. Ως σωματείο υποχρεούται να καταβάλλει για τα καθαρά κέρδη της φόρο σε ποσοστό μόλις 4%.

Τα ετήσια κέρδη ύψους εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων που αποκομίζει η FIFA βασίζονται σε ένα σχετικά απλό επιχειρηματικό μοντέλο. Τα έξοδα για τη διοργάνωση των Παγκοσμίων Κυπέλλων καλείται να επωμιστεί η εκάστοτε διοργανώτρια χώρα. Η ανάθεση της κορυφαίας ποδοσφαιρικής διοργάνωσης γίνεται υπό τον όρο της απόλυτης φοροαπαλλαγής της FIFA.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών, ο γερμανικός προϋπολογισμός απώλεσε κατ’ αυτόν τρόπο στο Μουντιάλ του 2006 έσοδα περίπου 250 εκατομμυρίων ευρώ. Εξίσου μεγάλες ήταν οι απώλειες και στη Νότια Αφρική, που διοργάνωσε το Μουντιάλ του 2010, αλλά και στη Βραζιλία το 2014. Ο περιβάλλων χώρος των αθλητικών εγκαταστάσεων μετατρέπεται σε ένα είδος φορολογικά ουδέτερης ζώνης. Όλες οι εταιρείες που συνεργάζονται με τη FIFA απαλλάσσονται πλήρως από τους τοπικούς φόρους επί των εισοδημάτων και επί του κύκλου εργασιών.

Παγκόσμιο Κύπελλο 2014 Βραζιλία

Συνολικά Έσοδα: 4,0 δισ. δολάρια

Έσοδα από τηλεοπτικά δικαιώματα : 1,7 δισ. δολάρια

Έσοδα από διαφημιστικά δικαιώματα : 1,4 δισ. δολάρια

Παγκόσμιο Κύπελλο 2010 Νότιος Αφρική

Συνολικά έσοδα: 2,4 δισεκατομμύρια δολάρια

Έσοδα από τηλεοπτικά δικαιώματα: 1,1 δισ. δολάρια

Έσοδα από διαφημιστικά δικαιώματα: 1,1 δισ. δολάρια

Παγκόσμιο Κύπελλο 2006 Γερμανία

Συνολικά έσοδα: 3,2 δισεκατομμύρια δολάρια

Έσοδα από τηλεοπτικά δικαιώματα: 1,7 δισ. δολάρια

Έσοδα από διαφημιστικά δικαιώματα: 785 εκατ. δολάρια

Παγκόσμιο Κύπελλο 2002 Νότια Κορέα / Ιαπωνία

Συνολικά έσοδα: 2,5 δισ. δολ.

Έσοδα από τηλεοπτικά δικαιώματα: 1,6 δισ. δολ.

Έσοδα από διαφημιστικά δικαιώματα: $ 810 εκ..

Παγκόσμιο Κύπελλο 1998 Γαλλία

Συνολικά έσοδα: 365 εκατομμύρια δολάρια

Έσοδα από τηλεοπτικά δικαιώματα: 120 εκατ. δολ.

Έσοδα από διαφημιστικά δικαιώματα: 245 εκατ. δολ.

Στα ύψη ο προϋπολογισμός για το Μουντιάλ του 2018

Η οικονομική επιτυχία του Παγκοσμίου Κυπέλλου είναι σημαντική για την εξέλιξη και το μέλλον του αθλήματος. Ο προϋπολογισμός της FIFA για τα έτη 2015-18 είναι 4,9 δισεκατομμύρια δολάρια, εκ των οποίων τα 2,15 δισεκατομμύρια δολάρια έχουν υπολογιστεί για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2018 στη Ρωσία. Συνολικά, το 78% (3,8 δισ. δολ.) των 4,9 δισ. δολαρίων θα επενδυθεί απευθείας στο ποδόσφαιρο (αναπτυξιακά έργα, διαγωνισμοί, διακυβέρνηση).

Η FIFA συγκεντρώνει δισεκατομμύρια έσοδα από τα τηλεοπτικά δικαιώματα και τις χορηγίες για τη φιλοξενία του Παγκοσμίου Κυπέλλου, του πιο δημοφιλούς αθλητικού γεγονότος στον κόσμο. Περισσότεροι από 3,2 δισεκατομμύρια άνθρωποι παρακολούθησαν το τουρνουά το 2010 στη Νότια Αφρική, ενώ ακόμη περισσότεροι ήταν εκείνοι που παρακολούθησαν το Μουντιάλ της Βραζιλίας το 2014.

Ας ρίξουμε, όμως, μια πιο προσεκτική ματιά στα έσοδα της FIFA, όπως αυτά καταγράφονται από το CNN Money:

1.Η FIFA συγκέντρωσε 5,7 δισεκατομμύρια δολάρια στα τέσσερα χρόνια που μεσολάβησαν μέχρι το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2014. Μόνο πέρσι, αποκόμισε 2 δισεκατομμύρια δολάρια από το Μουντιάλ που έλαβε χώρα στη Βραζιλία.

2. Παγκόσμιο Κύπελλο: Η εκδήλωση γέμισε τα ταμεία της FIFA το 2014 με το εντυπωσιακό ποσό των 2,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Το ενδιαφέρον των θεατών κορυφώθηκε στον τελικό μεταξύ Αργεντινής και Γερμανίας, τον οποίο παρακολούθησαν περισσότεροι από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι.

3. Τηλεοπτικά δικαιώματα: Η πώληση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων αποτελεί ένα μεγάλο κομμάτι των εσόδων από το Παγκόσμιο Κύπελλο της Βραζιλίας και συγκεκριμένα ανήλθαν στα 1,7 δισεκατομμύρια δολάρια. Τα έσοδα αυτά σε συνδυασμό με τα εμπορικά δικαιώματα φτάνουν στα 4 δισεκατομμύρια δολάρια για τη FIFA.

4. Πωλήσεις εισιτηρίων: Από τα δικαιώματα πώλησης εισιτηρίων, η FIFA προσέθεσε άλλα 527 εκατομμύρια δολάρια στα ταμεία της κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Περισσότερα από 11 εκατομμύρια εισιτήρια είχαν ζητηθεί για τους αγώνες της Νότιας Αμερικής, με μόλις το ένα τρίτο του ποσού που διατίθεται.

5. Χορηγίες: Η FIFA διέθετε έξι εταιρείες ως μεγάλους χορηγούς της: την Adidas, την Coca-Cola, την Hyundai, την Emirates, τη Sony και τη Visa. Η Emirates και η Sony δεν ανανέωσαν τα συμβόλαιά τους στο τέλος του περασμένου έτους και έτσι η FIFA σήμερα απαριθμεί τέσσερις μεγάλους χορηγούς και τη ρωσική Gazprom ως επίσημο συνεργάτη της.

6. Το σύστημα μισθοδοσίας: Η FIFA διέθεσε περίπου 88 εκατομμύρια δολάρια σε μισθούς εντός του περασμένου έτους, συμπεριλαμβανομένων περίπου 40 εκατομμυρίων δολαρίων για τα 13 κορυφαία στελέχη της. Δεν αποκαλύπτει, ωστόσο, περαιτέρω πληροφορίες για το ύψος των απολαβών του προέδρου Ζεπ Μπλάτερ ή άλλων ανώτατων αξιωματούχων.

7. Επενδύσεις στο ποδόσφαιρο: Μέρος των εσόδων της FIFA δαπανάται για την ανάπτυξη του ποδοσφαίρου σε όλο τον κόσμο. Η FIFA δαπάνησε περίπου 1 δισεκατομμύριο δολάρια σε υποδομές, αθλητικές εγκαταστάσεις, εξοπλισμό και εκπαίδευση μόνο για το διάστημα 2011-2014.

Η FIFA είναι ένας όμιλος αξίας δισεκατομμυρίων, ο οποίος έχει ως βασική πηγή πλουτισμού τα Παγκόσμια Κύπελλα Ποδοσφαίρου, που διεξάγονται ανά τέσσερα χρόνια, αναφέρει η Deutsche Welle.

Οι νέες αποκαλύψεις έρχονται να προστεθούν σε μία πλειάδα σκανδάλων που κηλίδωσαν το κύρος της FIFA κατά την 17χρονη προεδρία του Ζεπ Μπλάτερ. Πέρα από τα σκάνδαλα, η FIFA επικρίνεται όμως και για το αμφιβόλου εντιμότητας επιχειρησιακό της μοντέλο.

Ελληνική πινελιά

Ανάμεσα στους συλληφθέντες για την διαφθορά στην FIFA βρίσκονται  δύο αντιπρόεδροι, ο Τζέφρι Ουέμπ και ο Εουγκένιο Φιγκερέδο, αλλά και ένας  Έλληνας, ο Κώστας Τάκκας, ο οποίος έχει διατελέσει γενικός γραμματέας της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας των Νησιών Κέιμαν . Είναι –από τις 7 Φεβρουαρίου 2014, γενικός διευθυντής οικονομικών και λογιστικών υπηρεσιών της εταιρίας Abakan Inc, καθώς και μέλος του Ινστιτούτου Ορκωτών Λογιστών στην Αγγλία και την Ουαλία.

Οι συλλήψεις έγιναν στο πλαίσιο ερευνών της αμερικανικής δικαιοσύνης, με τους συλληφθέντες να κατηγορούνται για οργανωμένο έγκλημα και διαφθορά. 

Κρατάει χρόνια…

Ο Ζεπ Μπλάτερ μπήκε στο στόχαστρο του FBI για συμμετοχή του σε σκάνδαλο δωροδοκίας ύψους 100 εκ. δολαρίων, με πρωταγωνιστή τον προκάτοχο του Ζοάο Χαβελάνζε και τον πρώην εκτελεστικό διευθυντή της FIFA, Ρικάρντο Τεξέιρα. 

Σύμφωνα με τα όσα μετέδωσε το BBC, η εταιρία αθλητικού μάρκετινγκ ISL είχε προβεί σε δωροδοκίες αξιωματούχων της FIFA, ύψους 100 εκ. δολαρίων, ανάμεσα στους οποίους ήταν ο πρώην πρόεδρος Ζοάο Χαβελάνζε και ο πρώην εκτελεστικός διευθυντής Ρικάρντο Τεξέιρα, προκειμένου η εταιρία να εξασφαλίσει τηλεοπτικά δικαιώματα καθ’ όλη τη διάρκεια του 1990. 

Ο Μπλάτερ δήλωσε άγνοια για την εν λόγω υπόθεση όταν ανέλαβε την προεδρία της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου ενώ επέτρεψε στον Τεξέιρα να συμμετάσχει στην περιβόητη ψηφοφορία για την ανάληψη των παγκοσμίων κυπέλλων του 2018 και 2022.

Σε μια επιστολή που βλέπει το φως της δημοσιότητας πάντως, ο Μπλάτερ που ήταν γενικός γραμματέας της FIFA από το 1981, φαίνεται να είχε γνώση όσον συνέβαιναν, με τον Χαβελάνζε να αναφέρει πως «ο Μπλάτερ, είχε πλήρη γνώση των δραστηριοτήτων». 

Πλέον η ομοσπονδιακή αστυνομία ζητά την συνεργασία των ελβετικών αρχών ώστε να «ξεσκονίσει» την συγκεκριμένη υπόθεση, ενώ παράλληλα ζητά το αρχείο της ελβετικής έρευνας για τις δωροδοκίες της ISL.

Μπέκαμ:  «Αηδιαστικό»

Ο Ντέιβιντ Μπέκαμ σχολίασε σε δηλώσεις του τα συνεχόμενα σκάνδαλα στους κόλπους της FIFA και κατά πόσο οι συλλήψεις και οι έρευνες μπορούν να οδηγήσουν σε μια νέο εποχή για την Ομοσπονδία.

«Αυτά είναι μόνο η επιφάνεια. Χρειάζεται πολλή δουλειά ακόμα. Είναι σε τέτοιο χάλι η κατάσταση που θα χρειαστεί αρκετός χρόνος για να λυθούν τα προβλήματα. Βλέπω τον τρόπο που διαχειρίζονται το ποδόσφαιρο και απελπίζομαι. Είναι αηδιαστικό».