Ποιός οδηγεί το αυτοκίνητο σήμερα;

Τα ηλεκτρονικά έχουν γίνει πλέον απαραίτητα βοηθήματα στη ζωή του μέσου οδηγού. Με πρωτοπόρες τη Volvo, τη Mercedes και τη Ford («μητέρα» της Volvo), όλες πλέον οι αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν βάλει στο πρόγραμμά τους μεγάλα ή μικρά πλάνα που αφορούν την ηλεκτρονική υποβοήθηση του οδηγού.

Δεν είναι πλέον μακριά η μέρα που τα αυτοκίνητα θα μπορούν να κινούνται χωρίς την επέμβαση του οδηγού στο δρόμο. Ήδη η Volvo και η Ford έχουν βγάλει μικρά κομβόι τέτοιων οχημάτων στους δρόμους, με στόχο των έλεγχο του κατά πόσο κάτι τέτοιο είναι εφικτό στο άμεσο μέλλον. Τα αποτελέσματα ήταν άκρως ενθαρρυντικά, οπότε δεν αργεί η στιγμή που ο οδηγός απλά θα παρακολουθεί το αυτοκίνητο, το οποίο θα τον μεταφέρει από το ένα σημείο στο άλλο με απόλυτη ασφάλεια.

Μέχρι λίγα χρόνια πριν η ταχύτητα των υπολογιστών δεν ήταν τέτοια που να μπορεί να ξεπεράσει την αντίληψη του χώρου και τις αντιδράσεις ενός καλού οδηγού. Ούτε και τα συστήματα καταγραφής και «χαρτογράφησης» του περιβάλλοντος μπορούσαν να «αποτυπώσουν» όσο καλά έπρεπε, ηλεκτρονικά, τον περιβάλλοντα χώρο και να τον δώσουν σε εύθετο χρόνο στους επεξεργαστές για να αντιδράσουν. Σήμερα; Ουκ ολίγα οχήματα έχουν φτάσει σε επίπεδα που θα ζήλευαν και μαχητικά αεροσκάφη πριν μερικές δεκαετίες!

Στόχος; Πέρα και πάνω από όλα η ασφάλεια, η αποφυγή των ανθρώπινων λαθών που προκαλούν τα ατυχήματα ή η διόρθωση των αποτελεσμάτων τους πριν αυτά γίνουν καταστροφικά. Σε δεύτερο πλάνο; Η οικονομία, η οικολογία, η συνολικότερη μείωση του κόστους μετακίνησης στην τσέπη του οδηγού, αλλά και συνολικά στη φύση. Σε τρίτο; Η ταχύτερη δυνατή μετακίνηση, χωρίς συμβιβασμούς στην ασφάλεια και την οικονομία.

Πώς γίνονται όλα αυτά; Με την ανάπτυξη πολλών μικρών modules τα οποία επεμβαίνουν ξεχωριστά αλλά και συνδυάζονται με στόχο να δώσουν  το επιθυμητό αποτέλεσμα. Μεγάλο ρόλο παίζει ο ξεχωριστός έλεγχος των φρένων σε κάθε τροχό. Με την κατάλληλη κατανομή τους μπορούν να γίνουν πολλά πράγματα και πέρα και πάνω από όλα να εξασφαλιστεί η το δυνατόν παραμονή του αυτοκινήτου στο δρόμο. Δεν είναι όμως μόνο αυτά…

Ας δούμε και τα υπόλοιπα, με μία μικρή περιγραφή του πώς λειτουργεί και τι κάνει το καθένα:

ABS – Anti Blocking System: ήταν το πρώτο ηλεκτρονικό σύστημα ασφάλειας που εφαρμόστηκε στα και είχε να κάνει με το μπλοκάρισμα των τροχών στο φρενάρισμα.  Πρώτη το εφάρμοσε η Mercedes στην SL των 80s. Όταν το σύστημα διαγνώσει, με φωτοκύτταρα στους δίσκους, μπλοκάρισμα των τροχών στο φρενάρισμα, απελευθερώνει ταχύτατα τα φρένα μέχρι να επιτευχθεί και πάλι πρόσφυση και να αποκτήσει  ο οδηγός τον έλεγχο. Στην αρχή τα συστήματα ήταν αργά και επενέβαιναν στην τρόμπα των φρένων. Σήμερα έχουν απίστευτες  ταχύτητες και επεμβαίνουν σε κάθε τροχό ξεχωριστά, βελτιώνοντας το αποτέλεσμα.

ASC – Anti Spin Control: ήταν το δεύτερο σύστημα, το οποίο απλά χρησιμοποίησε, στο μεγαλύτερο μέρος του, τα συστήματα του ABS. Όταν τα φωτοκύτταρα διαγνώσουν διαφορετική επιτάχυνση στους δύο κινητήριους τροχούς, σε σχέση με τους άλλους δύο, εφαρμόζουν πάνω τους τα φρένα για να σταματήσει το σπινάρισμα και να μη γλιστρήσει το αυτοκίνητο. Σε πολλές περιπτώσεις θα το βρει κανείς και σαν AST (Automatic Traction Control). Είναι γενικά απλά συστήματα τα οποία επεμβαίνουν αποτελεσματικά, με έντονες όμως συνέπειες στην ταχύτητα, την άνεση και την αυτοπεποίθηση του οδηγού.

Δεύτερη Γενιά

ESP – Electronic Stability Program: το πρώτο σύστημα δεύτερη γενιάς. Εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα ολοκληρωμένο ASC το οποίο ελέγχει επιταχύνσεις και ταχύτητες των τροχών, ταχύτητα του αυτοκινήτου, ταχύτητα περιστροφής γύρω από τον άξονά του, θέση του τιμονιού και άλλες παραμέτρους. Όταν δει κάποια αστάθεια εφαρμόζει τα φρένα με τέτοιο τρόπο που επαναφέρει την ευστάθεια και δεν αφήνει το αυτοκίνητο να εκτραπεί. Σύγχρονα συστήματα εξετάζουν και την τάση ανατροπής και φροντίζουν να την αποτρέπουν.

AWD – Η μετάδοση της κίνησης σε όλους τους τροχούς, που καθιέρωσε η Audi, με πρωτοπόρο όμως τη Subaru, έχει γίνει και αυτή αντικείμενο της ηλεκτρονικής ολοκλήρωσης των αυτοκινήτων του σήμερα. Στα περισσότερα τετρακίνητα η κατανομή της ροπής του κινητήρα στους 4 τροχούς γίνεται με ηλεκτρονικό τρόπο, είτε με την επέμβαση προηγμένων μπλοκέ διαφορικών, είτε με την εμπλοκή των φρένων, με στόχο η ροπή να κατευθύνεται στους τροχούς με πρόσφυση. Αυτό ελέγχεται και πάλι από τους αισθητήρες του ABS που μετρούν τις ταχύτητες των τροχών. Στα πιο προηγμένα συστήματα υπάρχουν και modes ανάλογα με το έδαφος, που ρυθμίζουν ακόμη και παραμέτρους της ανάρτησης.

DSG – Direct Swift Gearbox: ένα ηλεκτρονικά ελεγχόμενο, σχεδόν κοινό κιβώτιο ταχυτήτων, το οποίο μπορεί να λειτουργήσει είτε αυτόματα, είτε ημιαυτόματα, μια και δε διαθέτει πεντάλ συμπλέκτη. Λειτουργεί με ένα σύστημα διπλού δίσκου που έχει εμπλέξει ουσιαστικά την επόμενη ταχύτητα πριν αποσυμπλέξει την ήδη εμπλεγμένη. Είναι πολύ πιο οικονομικό σε κατανάλωση σε σχέση με τα three converter αυτόματα κιβώτια, με ταχύτερες αλλαγές και πολύ πιο άνετο από ένα κοινό κιβώτιο. Έχουν κυκλοφορήσει και εκδόσεις με μονό συμπλέκτη π.χ. Toyota, με πιο αργές όμως  αλλαγές.

Σύστημα Αποφυγής Σύγκρουσης: ένα ηλεκτρονικό σύστημα το οποίο έχει σαν άμεσο στόχο την αποφυγή συγκρούσεων κυρίως μέσα στην πόλη. Όταν η απόσταση από το μπροστινό όχημα ή ένα εμπόδιο πέσει κάτω από ένα ασφαλές επίπεδο, προειδοποιεί τον οδηγό και «προετοιμάζει» τα φρένα. Αν φτάσει στο φυσικό όριο αποφυγής της σύγκρουσης εφαρμόζει μόνο του τα φρένα.

Τρίτη Γενιά

HUD  – Head Up Display: κάποια από τα στοιχεία του πίνακα ελέγχου του αυτοκινήτου προβάλλονται πάνω στο παρμπρίζ του οδηγού, επιτρέποντας του να τα γνωρίζει χωρίς να παίρνει τα μάτια του από το δρόμο.

Park Assist: σε πολλά από τα σύγχρονα αυτοκίνητα προσφέρονται συστήματα τα οποία μπορούν να παρκάρουν ΜΟΝΑ τους το όχημα, είτε παράλληλα είτε κάθετα στην κίνησή του, φτάνοντας στο σημείο να ανιχνεύουν την καταλληλότητα σε διαστάσεις του σημείου που έχει επιλέξει ο οδηγός.

Προειδοποίηση Κούρασης Οδηγού: ένα σύστημα με το οποίο μία μικροκάμερα ελέγχει τα μάτια του οδηγού, το άνοιγμά τους, το ρυθμό βλεφαρίσματος, το πόσο μένουν κλειστά και άλλες παραμέτρους που καθορίζουν την κούραση του οδηγού. Παράγει έντονο ήχο όταν οι τιμές περάσουν κάποια όρια και συστήνει το κοντινότερο σημείο ξεκούρασης, για αποφυγή πιθανού ατυχήματος.

Blind Spot Detection: ένα σύστημα απλών ραντάρ και ένας υπολογιστής ελέγχουν τα «τυφλά» σημεία του οδηγού και τον ειδοποιούν όταν προσπαθεί να κινηθεί αριστερά ή δεξιά και σε αυτά υπάρχει άλλο όχημα.

Lane Change Assist: Ένα πολύ ολοκληρωμένο σύστημα, το οποίο συνεργάζεται σε απόλυτο βαθμό με το Intergraded Cruise Control. Διαβάζοντας τις γραμμές του δρόμου ελέγχει την λωρίδα στην οποία κινείται το αυτοκίνητο. Σε κάθε προσπάθεια να αλλάξει ο οδηγός λωρίδα προκαλεί, με εφαρμογή των φρένων, μία ελαφρά αντίδραση στο τιμόνι που ειδοποιεί τον οδηγό και τον «ξυπνά» αν έχει ξεχαστεί.

Integrated Cruise Control: το απλό cruise control που βλέπαμε για χρόνια στα αμερικανικά αυτοκίνητα και είχε στόχο τη διατήρηση μίας σταθερής ταχύτητας ταξιδιού στους αμερικανικούς highways, έχει φτάσει πλέον σε υψηλά επίπεδα τελειοποίησης. Πέρα από τη ζητούμενη ταχύτητα φροντίζει και για την τήρηση μιάς ασφαλούς απόστασης από το μπροστινό αυτοκίνητο, φρενάρισμα όταν και αν αντιληφθεί μία έντονη επιβράδυνση μπροστά από το αυτοκίνητο, επιτάχυνση όταν ο οδηγός βγάλει αριστερό φλας για προσπέρασμα και άλλα πολλά. Ουσιαστικά περιορίζει την επέμβαση του οδηγού στο να κρατά το τιμόνι.

City Safety: είναι ουσιαστικά η ολοκλήρωση του Integrated Cruise Control και του Συστήματος Αποφυγής Σύγκρουσης. Εδώ έχουμε ένα cruise control πόλης το οποίο μπορεί να ακολουθεί την κίνηση, να σταματά και να ξεκινά μαζί της, να αποφεύγει πιθανές συγκρούσεις και να ελέγχει γενικά την κατάσταση μέσα στην πόλη. Φτάνει στο σημείο να εντοπίζει αυτοκίνητα που βγαίνουν από κάθετους δρόμους, πεζούς και ποδηλάτες που κινούνται τη νύχτα και να φρενάρει όταν υπολογίζει όταν μπορεί να προκληθεί σύγκρουση. 

Ανάγνωση Πινακίδων: ένα από τα τελευταία συστήματα που συναντήσαμε σε αυτοκίνητα. Διαβάζει τις πινακίδες του ΚΟΚ στην άκρη του δρόμου και ειδοποιεί τον οδηγό γι’ αυτές. Μπορεί να συνδυαστεί με το cruise control και να περιορίζει την ταχύτητα στην επιβαλλόμενη από τις πινακίδες και/ή να ειδοποιεί τον οδηγό για παραβίασή της.

Adaptive Headlights: το σύστημα αυτό φροντίζει να δημιουργεί «μαύρες τρύπες» στο φωτισμό των προβολέων προς τα εμπρός για να μην ενοχλεί τους αντίθετα ερχόμενους και αυτούς που κινούνται μπροστά, κινώντας ελαφρά τους προβολείς. Ταυτόχρονα φροντίζει να φωτίζει περισσότερο σκοτεινά εμπόδια όπως πεζοί, ζώα και αντικείμενα πάνω στο δρόμο.