Εκλογές ή χαλάρωση του προγράμματος; – Όλα «παγώνουν» εν όψει της συνάντησης Α.Τσίπρα-Α.Μέρκελ

Πολιτική θα είναι ως φαίνεται η λύση του ελληνικού προβλήματος και όλα θα εξαρτηθούν από την συνάντηση του Α.Τσίπρα με την Α.Μέρκελ στο Βερολίνο την Παρασκευή από το αποτέλεσμα της οποίας θα κριθεί για το αν θα χαλαρώσει το πρόγραμμα και δεν ληφθούν επιπλέον μέτρα κάτι που αν τελικώς δεν αποφευχθεί τότε ο πρωθυπουργός θα είναι κοντά στο να επιλέξει την προσφυγή στις κάλπες.

Για αυτό το λόγο άλλωστε δεν επιστρέφουν στην Αθήνα οι επικεφαλής των θεσμών καθώς αναμένουν την πολιτική εντολή για την επόμενη κίνησή τους.

Ο Αλέξης Τσίπρας θα περάσει την πόρτα της Καγκελαρίας, όπου και θα έχει συνομιλίες με τη σιδηρά κυρία της Γερμανίας προκειμένου η διαπραγμάτευση να επισπευθεί και να κλείσει χωρίς «νέα μέτρα».

Αλλιώς, όπως αναφέρουν ασφαλείς πληροφορίες ο Έλληνας πρωθυπουργός θα παίξει το «χαρτί» των εκλογών, ή ενδεχομένως ενός δημοψηφίσματος,. λέγοντας πως δεν είναι δυνατόν να εφαρμόσει αυτά τα μέτρα χωρίς νέα ετυμηγορία από τον ελληνικό λαό.

Στο Βερολίνο σίγουρα δεν θέλουν δημοψήφισμα, αλλά δεν θα ήθελαν και εκλογές καθώς και η επόμενη κυβέρνηση θα βρεθεί ακριβώς στην ίδια θέση. Είναι σίγουρο ότι μια δεξιά κυβέρνηση δεν θα έχει την ανοχή της κοινωνίας όπως έχει μια αριστερή.

Όλα αυτά θα πρέπει να τα σκεφτεί η Α.Μέρκελ, άλλωστε μια νέα ελληνική κρίση δεν είναι καθόλου βέβαιο αν θα μπορούσε να την αντέξει η ήδη πληγείσα από Brexit και ιταλικό δημοψήφισμα, ΕΕ.

Οι επαφές του Α.Τσίπρα για την επίτευξη συμφωνίας  είναι μείζονος σημασίας την ώρα που το ΔΝΤ αξιώνει λήψη μέτρων 4,2δις ευρώ και στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό διογκώνεται η κοινωνική δυσαρέσκεια.

Στο υπουργείο Οικονομικών αναμένουν από τους θεσμούς να τους ανακοινώσουν την ακριβή ημερομηνία της επιστροφής τους, με πιθανότερη όπως εκτιμούν την ερχόμενη Τετάρτη.

Μέχρι τότε θα έχει προηγηθεί η συάντηση του Α.Τσίπρα με την Α.Μέρκελ η οποία θα είναι κρίσιμης σημασίας.

Ωστόσο, παρότι από την περασμένη Δευτέρα ήδη ο επικεφαλής του Eurogroup προανήγγειλε επισήμως ότι οι συνομιλίες αρχίζουν ξανά από τις αρχές αυτής της εβδομάδας με στόχο την άμεση ολοκλήρωση, διαφαίνεται ήδη διάθεση και των δύο πλευρών (δηλαδή ακόμα και από πλευράς της κυβέρνησης) να μην κλείσει η αξιολόγηση πριν τα μέσα Ιανουαρίου.

Όπως όλα δείχνουν, η επιστροφή των επικεφαλής θα κριθεί τις επόμενες ώρες ή μέρες, εφόσον οι συναντήσεις με τα χαμηλόβαθμα τεχνικά κλιμάκια που εργάζονται στην Αθήνα πιστοποιήσουν ότι υπάρχουν οι προϋποθέσεις για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων εκ του σύνεγγυς.

Ως επιπλέον λόγος για τις καθυστερήσεις προβάλλεται και το ότι «δεν υπάρχει λόγος να βιαστεί κανείς εάν δεν δρομολογηθεί έκτακτο Eurogroup πριν τις 26 Ιανουαρίου», αφού εκεί θα κλειστεί η τελική συμφωνία για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης. 

Και αυτό γιατί στην κυβέρνηση δεν θα ήθελαν να κατατρίβονται με τις αλλαγές στα Εργασιακά ή στα κόκκινα δάνεια εν μέσω εορτών, ούτε φυσικά με τις απαιτήσεις του ΔΝΤ για πρόσθετα μμέτρα 4,5 δισ. ευρώ, προκειμένου και οι βουλευτές του κόμματος να επισκεφτούν με ηρεμία τις εκλογικές περιφέρειές τους, έχοντας στις βαλίτσες τους τις εξαγγελίες για «δωράκια» στους συνταξιούχους ή και σε άλλες ευπαθείς ομάδες.

Παρόλα αυτά, υπάρχει το ρίσκο ότι αν δεν υπάρχει μια βάση συμφωνίας έως τις 19 Ιανουαρίου 2017, όταν θα συνεδριάζει το ΔΣ της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και θα εξετάσει την ένταξη της Ελλάδας στην φτηνή χρηματοδότηση από την ΕΚΤ η Ελλάδα να μείνει έξω.

Η πρόβλεψη του 3ου Μνημονίου, όπως επικαιροποιήθηκε μετά από την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, αναφέρει ρητώς  ότι:

«Εάν τα ετήσια αποτελέσματα του Προϋπολογισμού επιβεβαιώνουν ότι τα μέτρα που έχουν ληφθεί παράγουν επαρκώς έτσι ώστε να οδηγούν σε μόνιμη υπεραπόδοση  έναντι των στόχων του Προγράμματος, τότε οι Αρχές έχουν τη δυνατότητα κατόπιν συμφωνίας με τους Θεσμούς να εξετάσουν τη χρήση αυτού δημοσιονομικού περιθωρίου, προκειμένου να ενισχυθεί η κοινωνική προστασία- κυρίως το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης- ή/και να μειωθούν τα φορολογικά βάρη, υπό την προϋπόθεση ότι είναι διασφαλισμένη η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων».

Με βάση τα παραπάνω δηλαδή: 

1. πρέπει να επιβεβαιωθεί η υπεραπόδοση του φετινού Προϋπολογισμού κι αυτό δεν μπορεί να γίνει νωρίτερα από τα τέλη του Απριλίου του 2017, όταν η Eurostat θα δημοσιοποιήσει τις πρώτες εκτιμήσεις για το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2016 –ή τον Οκτώβριο ενδεχομένως όταν ανακοινώσει το τελικό αποτέλεσμα.

2. δεν αρκεί η πιστοποίηση ενδεχόμενης ή διαφαινόμενης υπεραπόδοσης, καθώς αυτή θα πρέπει να είναι μόνιμου χαρακτήρα και να μην οφείλεται σε συγκυριακούς παράγοντες

3. η υπεραπόδοση έναντι των στόχων θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί κυρίως για τη χρηματοδότηση του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος

4. η κατανομή του θα πρέπει να συμφωνηθεί με τους Θεσμούς και δεν γίνεται «αυτόματα». 

Αντιθέτως,  στο 3ο Μνημόνιο του Αυγούστου 2015 που υπέγραψε πριν τις εκλογές η κυβέρνηση (όπως και σε προηγούμενα Μνημόνια)  υπήρχε η πρόβλεψη ότι τουλάχιστον το 30% ενδεχόμενης υπεραπόδοσης θα πάει στον ειδικό λογαριασμό για την εξόφληση του Χρέους και άλλο 30% στην εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου, ενώ το 40% που θα απέμενε μπορούσε να διανεμηθεί σαν κοινωνικό μέρισμα την επόμενη χρονιά από την επίτευξη του πλεονάσματος.