Ποιος ήταν ο Γερμανός Έβαλντ φον Κλάιστ που έδωσε το όνομά του στο βραβείο που θα πάρουν Τσίπρας-Ζάεφ;

Το βραβείο “Ewald von Kleist” πρόκειται να απονεμηθεί από κοινού στον πρωθυπουργό της Ελλάδας Αλέξη Τσίπρα και τον πρωθυπουργό των Σκοπίων Ζόραν Ζάεφ στο πλαίσιο της Διάσκεψης του Μονάχου για την Ασφάλεια.

Στο “Νταβός της πολιτικής για την ασφάλεια”, όπως χαρακτηρίζεται η Διάσκεψη του Μονάχου, λόγω των προσωπικοτήτων που συγκεντρώνονται στην πρωτεύουσα της Βαυαρίας από το 1963, οι δύο πρωθυπουργοί θα βραβευθούν για τη Συμφωνία των Πρεσπών με το βραβείο που φέρει το όνομα του ιδρυτή και επί 30 έτη επικεφαλής της Διάσκεψης του Μονάχου. Του Έβαλντ φον Κλάιστ . Του υπολοχαγού που έλαβε μέρος στην απόπειρα δολοφονίας του Χίτλερ.

Ο Έβαλντ – Χάινριχ φον Κλάιστ – Σμέντσεν απεβίωσε πλήρης ημερών σε ηλικία 90 ετών το 2013. Και ήταν ο τελευταίος επιζών της “Συνωμοσίας της 20ής Ιουλίου”, της αποτυχημένης προσπάθειας δολοφονίας του Αδόλφου Χίτλερ και της ανατροπής του ναζιστικού καθεστώτος στη Γερμανία. Γεννημένος το 1922 στην πόλη Σμέντσεν στην Πομερανία από φιλομοναρχική και αντιναζιστική οικογένεια, ο Έβαλντ φον Κλάιστ έλαβε μέρος ως υπολοχαγός του γερμανικού στρατού στην απόπειρα δολοφονίας του Χίτλερ, μαζί με τον πατέρα του και δεκάδες άλλους Γερμανούς. Η οικογένειά του είχε αριστοκρατικές ρίζες και ο πατέρας του είχε αντιταχθεί στον Χίτλερ ακόμη και προτού πάρει τον έλεγχο της Γερμανίας.

Σε ηλικία 22 ετών ο Έβαλντ φον Κλάιστ επιστρέφει στο Βερολίνο από το μέτωπο ως τραυματίας. Γνωρίζοντας τα αντιναζιστικά του αισθήματα θα τον πλησιάσει ο συνταγματάρχης Κλάους φον Στάουφενμπεργκ και θα του προτείνει να συμμετάσχει στο σχέδιο “Βαλκυρία”.

Ο υπολοχαγός φον Κλάιστ επρόκειτο να συναντηθεί με τον Αδόλφο Χίτλερ, ως επικεφαλής μιας στρατιωτικής μονάδας, που θα παρουσίαζε στον “Φύρερ” τις νέες στολές του στρατού. Ο συνταγματάρχης Κλάους φον Στάουφενμπεργκ που θεωρούσε ότι η δολοφονία του Χίτλερ θα έσωζε κάτι από το γόητρο της Γερμανίας που όδευε στην κατάρρευση, ζήτησε από τον νεαρό υπολοχαγό να παραλάβει εκρηκτικά και να τα κρύψει μέσα στις στολές του στρατού. Όπως είχε δηλώσει ο ίδιος ο φον Κλάιστ σε ένα αμερικανικό ντοκιμαντέρ του 1992, ταξίδεψε από το Βερολίνο στην πόλη καταγωγής του για να ρωτήσει τον πατέρα του. Ο τελευταίος παρότρυνε τον γιό του να προχωρήσει με το σχέδιο, αλλά ο Χίτλερ ακύρωσε τη συνάντηση την τελευταία στιγμή.

Τον Ιούλιο το 1944, καθώς αρκετοί από τους συμμετέχοντες στην απόπειρα δολοφονίας του Χίτλερ είχαν υποψιαστεί πως τα σχέδιά τους γίνονταν γνωστά, αποφασίστηκε να τοποθετηθεί βόμβα στο καταφύγιο του Χίτλερ, “Wolfsschanze” ( η φωλιά του λύκου). Σε αυτήν την ενέργεια ο ρόλος του υπολοχαγού Έβαλντ φον Κλάιστ ήταν να περιμένει στο Βερολίνο ώστε να καταληφθούν, άμεσα, δημόσια, μετά τον θάνατο του Χίτλερ.

Μετά την πυροδότηση του εκρηκτικού μηχανισμού, σκοτώθηκαν τέσσερις από τους είκοσι τέσσερις ανθρώπους που βρίσκονταν κοντά στον Χίτλερ, ενώ ο ίδιος γλύτωσε με ελαφρά τραύματα. Ο συνταγματάρχης Κλάους φον Στάουφενμπεργκ συνελήφθη από την Γκεστάπο και εκτελέστηκε το ίδιο βράδυ. Τις επόμενες ημέρες η Γκεστάπο συνέλαβε πάνω από 5000 ανθρώπους, ενώ ο πατέρας του Έβαλντ φον Κλάιστ συνελήφθη και εκτελέστηκε μερικούς μήνες αργότερα. Ο ίδιος ο νεαρός υπολοχαγός συνελήφθη και ανακρίθηκε και παρότι παρέμεινε έναν χρόνο στη φυλακή, εν τέλει, αφέθηκε ελεύθερος και εστάλη στο μέτωπο.

Μετά τον πόλεμο ο φον Κλάιστ έχασε όλη του την περιούσια και το πατρικό του σπίτι, καθώς η περιοχή που γεννήθηκε, έγινε μέρος της γειτονικής Πολωνίας. Μετέβη στη Δυτική Γερμανία όπου ίδρυσε τον εκδοτικό οίκο “Ewald-von-Kleist-Verlag” έναν από τους κορυφαίους της χώρας. Το 1962 ίδρυσε τη “Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια”, με σκοπό να συγκεντρώνει κάθε χρόνο ηγέτες από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη ώστε να αποτραπούν μεγάλες πολεμικές συρράξεις, μέσω διαλόγου. Υπήρξε επικεφαλής της Διάσκεψης μέχρι το 1998, όταν και αποσύρθηκε παρουσία οκτώ υπουργών Άμυνας αντίστοιχων κρατών – μελών του ΝΑΤΟ που του απέδωσαν τιμές. Μετά τον θάνατό του στη Διάσκεψη του Μονάχου προσκαλούνται και πολιτικοί ηγέτες από την Κίνα, την Ινδία και τη Ρωσία.

Το βραβείο που φέρει το όνομά του αποδίδεται από το 2009. Ανάμεσα στους βραβευθέντες ήταν ο Χένρι Κίσινγκερ, ο Χαβιέ Σολάνα, ο Χέλμουτ Σμιτ και ο Βαλερί Ζισκάρ ντ’ Εστέν.