Μ.Τζόνσον: Το σχέδιο του για ελεύθερες συναλλαγές των χωρών του ΗΒ μετά το Brexit

Ο Βρετανός πρωθυπουργός, Μπόρις Τζόνσον, ετοιμάζεται να περάσει νομοσχέδιο, μέσα από το οποίο θα έχει τη δυνατότητα να παραβιάζει τμήματα της συμφωνίας του Brexit.

Το Νομοσχέδιο για την Εσωτερική Αγορά έχει στόχο να διασφαλίσει ότι οι τέσσερις περιοχές που συνιστούν το Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούν να έχουν ελεύθερες εμπορικές συναλλαγές μεταξύ τους μετά το Brexit.

Αλλά η κυβέρνηση Τζόνσον λέει αυτό απαιτεί να θεσπιστούν εξουσίες που θα παρακάμπτουν μέρος της συνθήκης αποχώρησης που υπέγραψε με τις Βρυξέλλες –μια παραβίαση του διεθνούς δικαίου που λέει ότι είναι απαραίτητη για να προστατεύσει τη Βόρεια Ιρλανδία εάν αποτύχουν οι εν εξελίξει συνομιλίες.

Τι θα συμβεί με την κατάθεση του νομοσχεδίου

Το νομοσχέδιο πρέπει να περάσει και από τα δύο σώματα του βρετανικού Κοινοβουλίου για να γίνει νόμος, πρώτα από τη Βουλή των Κοινοτήτων, όπου το Συντηρητικό Κόμμα του Τζόνσον έχει πλειοψηφία 80 εδρών και μετά από τη Βουλή των Λόρδων, την άνω Βουλή, όπου δεν έχει πλειοψηφία.

Το νομοσχέδιο έχει περάσει το πιο δύσκολο τεστ στη Βουλή των Κοινοτήτων και θα ολοκληρώσει τη διαδρομή του στην κάτω Βουλή την επόμενη Δευτέρα ή Τρίτη. Στη συνέχεια θα παραπεμφθεί στη Βουλή των Λόρδων.

Εξαρτώνται όλα από τη Βουλή των Λόρδων;

Όχι ακριβώς. Το νομοσχέδιο δεν έχει υπαχθεί σε διαδικασία ‘fast-track’ και θα χρειαστεί το μεγαλύτερο μέρος του Οκτωβρίου και του Νοεμβρίου για να εξεταστεί.

Αυτό σημαίνει ότι δεν θα γίνει νόμος πριν την προθεσμία για τα τέλη Σεπτεμβρίου που έχει θέσει η ΕΕ προκειμένου να αποσυρθεί το σχέδιο ή την προθεσμία της 15ης Οκτωβρίου που έχει θέσει ο Τζόνσον για μια συμφωνία για το Brexit με την ΕΕ.

Αυτό επαναφέρει και πάλι την προσοχή στις διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες, όπου η ΕΕ δεν έχει ακόμα λάβει επίσημη απόφαση για το τι θα κάνει στη συνέχεια υπό το πρίσμα της άρνησης του Τζόνσον να αποσύρει το νομοσχέδιο.

Μπορεί η Βουλή των Λόρδων να μπλοκάρει το νομοσχέδιο;

Πολλά μέλη της άνω Βουλής έχουν επικρίνει το νομοσχέδιο, συμπεριλαμβανομένων των Συντηρητικών, αλλά ο βασικός τους ρόλος είναι να τροποποιήσουν και να βελτιώσουν τη νομοθεσία, όχι να την παρεμποδίσουν επί της αρχής.

Ενώ υπάρχει προηγούμενο όπου οι Λόρδοι παρεμπόδισαν νομοθεσία, μια τέτοια κίνηση θα προκαλούσε συνταγματική διαμάχη και επί του παρόντος κάτι τέτοιο θεωρείται απίθανο.

Η Βουλή των Λόρδων είναι πιθανότερο να ζητήσει να τροποποιηθεί το νομοσχέδιο. Οι όποιες τροποποιήσεις θα παραπεμφθούν προς έγκριση στη Βουλή των Κοινοτήτων –πιθανόν στις αρχές Δεκεμβρίου.

Εάν δεν αλλάξει θέση η πλειοψηφία που διατηρεί ο Τζόνσον στην κάτω Βουλή, το νομοσχέδιο είναι δυνατόν να πηγαινοέρχεται μεταξύ των δύο σωμάτων έως ότου βρεθεί ένα συμβιβασμός ή η κυβέρνηση επιχειρήσει να το περάσει χωρίς την έγκριση της Βουλής των Λόρδων.

Γιατί θέλει η Βρετανία εξουσίες για να παραβιάσει τη συνθήκη;

Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι οι εξουσίες είναι ένα δίχτυ ασφαλείας για να προστατευθεί η ειρήνη στη Βόρεια Ιρλανδία εάν αποτύχουν οι διαπραγματεύσεις με την ΕΕ για το διασυνοριακό εμπόριο.

Η ΕΕ θέλει να διασφαλίσει ότι τα ανοικτά σύνορα με την Ιρλανδία δεν θα λειτουργήσουν ως πίσω πόρτα για την εισαγωγή προϊόντων στο ευρωπαϊκό μπλοκ. Η Βρετανία θέλει να διασφαλίσει ότι υπάρχει ελεύθερη ροή προϊόντων μεταξύ της Βόρειας Ιρλανδίας και του υπόλοιπου Ηνωμένου Βασιλείου.

Τι παραχωρήσεις έχει κάνει η κυβέρνηση Τζόνσον;

Ο Τζόνσον έχει κάνει ως τώρα δύο παραχωρήσεις. Πρώτον υποσχέθηκε στο κοινοβούλιο μια ψηφοφορία για την όποια απόφαση να χρησιμοποιηθούν οι δυνατότητες παραβίασης της συνθήκης που προσφέρει το νομοσχέδιο.

Δεύτερον, δεσμεύθηκε να αναφέρει την όποια διαμάχη με την ΕΕ στον μηχανισμό επίλυσης που ορίζεται στη Συμφωνία Αποχώρησης «παράλληλα» με τη μονομερή χρήση της δυνατότητας για παραβίαση της συνθήκης.