Το κενό της Ευρώπης

Στο τσεπάκι έχει το «Βραβείο Σουμάν» όποιος λύσει τον ακόλουθο γρίφο: πώς είναι δυνατόν να μιλούν όλοι για «περισσότερη Ευρώπη» και, την ίδια στιγμή, να προετοιμάζεται για την Ε.Ε. ένα νέο επταετές χρηματοδοτικό πλαίσιο το οποίο να είναι μικρότερο από εκείνο που υπήρχε πριν από το 2004, όταν μάλιστα η Ενωση ήταν και μικρότερη κατά δέκα χώρες;

Το πιο πάνω ερώτημα ταλανίζει αυτές τις ημέρες το ευρωπαικό οικοδόμημα που, κατά τη συνήθειά του, έχει μεταφερθεί για την ολομέλεια του Ευρωπαικού Κοινοβουλίου στην έδρα του Στρασβούργου, εκεί όπου χθες βρέθηκε και ο πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ.

Την ώρα λοιπόν που ο Ολάντ ετοιμαζόταν να περάσει την είσοδο του Ευρωπαικού Κοινοβουλίου για την ομιλία του, εκεί μπροστά διαδήλωναν μερικοί Κούρδοι που ζητούν την απελευθέρωση του Αμπτουλάχ Οτσαλάν ενώ, λίγα μέτρα πιο κάτω κάποιες οργανώσεις που ασχολούνται με τα δικαιώματα των ψαριών μοίραζαν σάντουιτς στους εισερχόμενους στο χώρο – τα ψάρια είχαν την τιμητική τους χθες στο Ευρωπαικό Κοινοβούλιο.

Όμως, ο μεγαλύτερος διαμαρτυρόμενος της ημέρας ήταν το ίδιο το Κοινοβούλιο, το οποίο δίνει μάχη με την Επιτροπή και με σειρά από κυβερνήσεις, φυσικά κυρίως τη γερμανική, για να πείσει για το αυτονόητο: ότι αν το δημοσιονομικό πλαίσιο σφίξει τόσο πολύ όσο ζητά το Βερολίνο, τότε η Ευρώπη κινδυνεύει από… ασφυξία. Αλλωστε, εδώ δεν έχει να κάνει κανείς με ένα έτος, αλλά με το πλαίσιο μιας πολύ μεγάλης περιόδου για τα δεδομένα ενός κόσμου που αλλάζει με υπερβολικές ταχύτητες. Αν λοιπόν αυτή η θεσμική επταετής δημοσιονομική αυτοδεύσμευση της Ε.Ε. «κλειδώσει», το λάθος ίσως να είναι αργά να διορθωθεί αργότερα.

Αυτή τη στιγμή το Ευρωκοινοβούλιο δίνει μία μάχη για την Ευρώπη παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι από τους πολίτες της δεν θα το μάθουν ποτέ: όχι επειδή είναι τίποτα «μυστικό», αλλά επειδή, καλώς ή κακώς, σχεδόν ουδείς εξ αυτών στην πραγματικότητα ενδιαφέρεται για τα όσα σημαντικά συμβαίνουν στο ευρωπαικό τρίγωνο εξουσίας.

Αυτή είναι όμως η βαθύτερη ουσία του «δομικού» προβλήματος της Ε.Ε., που μέχρι σήμερα δεν έχει λυθεί: ότι ενώ μεμονωμένα πρόκειται για ένα σύνολο από ορισμένες από τις πιο προηγμένες δημοκρατίες του κόσμου, το άθροισμά τους, λίαν παραδόξως, παράγει μία δομή εξουσίας εντελώς αποκομμένη από τους λαούς και τις κοινωνίες της Ευρώπης.

Φυσικά, τα ζητήματα που έχουν να αντιμετωπίσουν τα ευρωπαικά όργανα είναι εξαιρετικά πολύπλοκα σε τεχνικό επίπεδο. Όμως αυτό δεν αποτελεί, ούτε μπορεί να αποτελεί, άλλοθι ούτε και για την δήθεν τεχνοκρατική «αποπολιτικοποίηση» τους, αλλά ούτε και για το μεγάλο «υπαρξιακό κενό» που υπάρχει ανάμεσα σε αυτά και τους πολίτες της. Κενό που, όσο περνά ο καιρός, αντί να θεραπεύεται, επί της ουσίας, βαθαίνει.

Και ίσως αυτό το ρόλο θα έπρεπε να φιλοδοξεί περισσότερο από κάθε τι άλλο να αναλάβει το Ευρωπαικό Κοινοβούλιο: να βρει τους τρόπους, αν υπάρχουν, για το πώς θα καταφέρει να γεμίσει αυτό το κενό ανάμεσα στους ευρωπαίους πολίτες και την δομή εξουσίας, που μπορεί να περνούσε «αδιάφορα» σε παλιότερους καιρούς, αλλά σίγουρα κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβαίνει πια με τον ίδιο τρόπο όταν η Ευρώπη βιώνει κρίσεις όπως αυτή.

[Του Γεώργιου Π. Μαλούχου από Το Βήμα]

Τμήμα ειδήσεων defencenet.gr