Led Zeppelin: Στο δικαστήριο για την πατρότητα του «Stairway to Heaven»

Κατηγορούμενοι για κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας οι Τζίμι Πέιτζ και Ρόμπερτ Πλαντ, κιθαρίστας και τραγουδιστής του θρυλικού ροκ συγκροτήματος Led Zeppelin, που θα βρεθούν ενώπιον δικαστηρίου την Τρίτη και θα προσπαθήσουν να υπερασπισθούν την πατρότητα του εμβληματικού τους τραγουδιού «Stairway to Heaven».

Οι Spirit, ψυχεδελικό συγκρότημα του Λος Άντζελες, υποστηρίζουν πως η χαρακτηριστική μελαγχολική κιθαριστική μελωδία της εισαγωγής του τραγουδιού είναι δανεισμένη από το ορχηστρικό τους κομμάτι «Taurus», που κυκλοφόρησε το 1968, τρία χρόνια πριν τη δημιουργία των Πέιτζ και Πλαντ.

Ο κιθαρίστας των Spirit Ράντι Γουλφ -Ράντι Καλιφόρνια, όπως ήταν το προσωνύμιό του στην σκηνή-ουδέποτε είχε ασκήσει αγωγή πριν τον θάνατό του, το 1997. Η αγωγή κατατέθηκε τώρα από τον διαχειριστή της περιουσίας και των δικαιωμάτων του Μάικλ Σκίντμορ.

«Εάν ακούσετε τα δύο τραγούδια, μπορείτε κάλλιστα να κρίνετε και μόνος σας. Είναι μία πραγματική… δεν θα ήθελα να πω κλοπή», είχε δηλώσει ο Ράντι Καλιφόρνια σε συνέντευξή του λίγο πριν τον θάνατό του, δηλώσεις που περιλαμβάνονται στα δικόγραφα που κατατέθηκαν.

«Κι αυτοί οι τύποι έχουν κερδίσει εκατομμύρια δολάρια και ποτέ δεν είπαν “ευχαριστώ”, ή “μπορούμε να σας πληρώσουμε;”. Αυτό είναι ένα πολύ αλγεινό σημείο για εμένα» είχε δηλώσει πικραμένος ο ίδιος.

Μετά διετή δικαστική διαμάχη, ο ομοσπονδιακός δικαστής Γκάρι Κλάουσνερ δεν έβγαλε ετυμηγορία για το εάν όντως υπάρχει παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων, αλλά εκτίμησε πως υπάρχει αρκετό υλικό ώστε να θεμελιωθεί μία δίκη.

Κατά τον δικαστή, οι δύο αντίδικοι αντιφάσκουν σε ένα βασικό σημείο: την πρόσβαση που μπορούσαν να έχουν οι Led Zeppelin στο Taurus προτού ηχογραφήσουν το Stairway to Heaven στο Λονδίνο, μεταξύ Δεκεμβρίου 1970 και Ιανουαρίου 1971.

Οι Led Zeppelin είχαν ανοίξει τη συναυλία των Spirit στις 26 Δεκεμβρίου 1968, στο Κολοράντο, στην διάρκεια της πρώτης τους εμφάνισης στην Αμερική. 

Oι Πλαντ, Πέιτζ κι ο πιανίστας Τζον Πολ Τζόουνς –καθώς ο ντράμερ Τζον Μπόναμ είχε πεθάνει το 1980- κατέθεσαν στο δικαστήριο υπεύθυνη δήλωση, με την οποία βεβαιώνουν πως ουδέποτε είχαν κάποια σχέση με τους Spirit, ούτε και είχαν ακούσει τη μουσική τους. Οι δύο πρώτοι εναγόμενοι, που έχουν δώσει καταθέσεις, αναμένονται να παραστούν στο δικαστήριο την Τρίτη.

Τα μέλη των Led Zeppelin υποστηρίζουν πως η εισαγωγή του Stairway to Heaven (μία μελωδία σε κλίμακα λα μινόρε) έχει χρησιμοποιηθεί ως «δρόμος» στη μουσική για αιώνες και πως η αγωγή παραλείπει το υπόλοιπο τραγούδι, που διαρκεί οκτώ λεπτά.

Ωστόσο, ο δικαστής απέρριψε το επιχείρημά τους αυτό, διαπιστώνοντας πως τα δύο κομμάτια παρουσιάζουν κι άλλες πολλές ομοιότητες, όπως στη γραμμή του μπάσου.

Ο Μάικλ Σκίντμορ δεν έχει αποτιμήσει χρηματικά το ύψος της αποζημίωσης για διαφυγόντα κέρδη και δικαιώματα. Ο μουσικός Τύπος εκτιμά πως αυτή η αποζημίωση μπορεί να κυμανθεί από το συμβολικό ποσόν του ενός δολαρίου, έως το αστρονομικό ποσό των 40 εκατομμυρίων δολαρίων.

Στην αγωγή που κατατέθηκε στην Πενσυλβάνια τονίζεται επίσης πως οι Led Zeppelin «έχουν ένα μακρύ ιστορικό που σχετίζεται με τη χρήση συνθέσεων από μπλουζ καλλιτέχνες κι άλλους συνθέτες που ουδέποτε έχουν μνημονεύσει».

Ως επίρρωση κατατίθενται άλλα 16 τραγούδια τους που και στο παρελθόν έχουν αποτελέσει αντικείμενο φιλικού διακανονισμού, που περιελάμβανε αναφορά του συνθέτη και χρηματική αποζημίωση. Αφορούν δε μεγάλες επιτυχίες του συγκροτήματος, όπως το «Whole lotta love», ή το «Baby I’m gonna leave you».

Επίσης, ο δικαστής απέρριψε την αιτίαση των Led Zeppelin πως το γεγονός αυτό έχει παραγραφεί, επικαλούμενος τη remastered εκδοχή του τραγουδιού που κυκλοφόρησε το 2014.

Εντούτοις, ο ίδιος δικαστής επεσήμανε πως ο Σκίντμορ δεν θα δικαιούται παρά μόνον όσον αφορά το 50% των αποζημιώσεων και των δικαιωμάτων που θα μπορούσαν να επιδικασθούν από την έδρα, καθώς ο Ράντι Καλιφόρνια είχε υπογράψει συμβόλαιο που παραχωρούσε το 50% των συνθετικών δικαιωμάτων στη δισκογραφική του εταιρεία.