Προστασία α’ κατοικίας – Τα κριτήρια και οι δικαιούχοι

Κρίσιμη θεωρείται η νέα μορφή που θα λάβει ο νόμος για την προστασία της πρώτης κατοικίας και τη ρύθμιση χρεών των υπερχρεωμένων νοικοκυριών.

Η κυβέρνηση υπερασπίζεται επί της ουσίας την παράταση του νόμου Κατσέλη, διατηρώντας το επίπεδο προστασίας σχεδόν στο σύνολο των δανειοληπτών, όχι μόνο στεγαστικών δανείων, αλλά και εμπόρων και επιχειρηματιών που εγγυήθηκαν με την πρώτη κατοικία τους δάνεια που έλαβαν από τις τράπεζες για άλλους σκοπούς, αμιγώς επιχειρηματικούς.

Η αίσθηση που υπάρχει είναι ότι σκέπτεται πρωτίστως τις εκλογές και ενδιαφέρεται κυρίως για τον προσεταιρισμό του πλήθους των δανειοληπτών που έχουν υποθηκεύσει την πρώτη τους κατοικία. Προστασία με κριτήρια ή αδιακρίτως προς όλους; Επιδιώκει βασικά να καλύψει αδιακρίτως, τουλάχιστον κατά την προεκλογική περίοδο, εκατοντάδες χιλιάδες δανειολήπτες.

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, το σχέδιο που έχει αποστείλει το υπουργείο Οικονομικών στους θεσμούς προβλέπει προστασία της κύριας κατοικίας που έχει χρησιμοποιηθεί ως εγγύηση για δάνεια που δόθηκαν στο παρελθόν και δεν εξυπηρετούνται, ανεξάρτητα από τον σκοπό της χρηματοδότησης. Αυτό σημαίνει ότι στην περίμετρο της ρύθμισης περιλαμβάνονται, εκτός από στεγαστικά δάνεια, και χορηγήσεις για τις οποίες υποθηκεύτηκε το σπίτι του επιχειρηματία/επαγγελματία.

Τα όρια προστασίας διαμορφώνονται κατ’ ανώτατο στα 250.000 ευρώ ως προς την αντικειμενική αξία της κατοικίας και στις 35.000 ευρώ ως προς το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα του δανειολήπτη. Οι ενδιαφερόμενοι θα υποβάλουν την αίτησή τους ηλεκτρονικά, σε ειδικό εργαλείο που θα λειτουργήσει στην πλατφόρμα του εξωδικαστικού συμβιβασμού. Στη συνέχεια, η τράπεζα θα προτείνει στον οφειλέτη ρύθμιση που θα προβλέπει επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου έως και 20 χρόνια, ανάλογα με την ηλικία του.

Από εκεί και πέρα το επιτόκιο, αλλά και ενδεχόμενο «κούρεμα» του υπολοίπου θα εξαρτώνται από τη σχέση οφειλής – αξίας ακινήτου. Σε κάθε περίπτωση, στόχος είναι η νέα μηνιαία δόση να μειώνεται κατά τουλάχιστον 30%. Σημειώνεται πάντως πως η διαγραφή της οφειλής, όπου προβλέπεται, θα γίνεται σταδιακά και υπό την προϋπόθεση ότι ο δανειολήπτης είναι συνεπής στην πληρωμή των δόσεών του. Εξάλλου ο οφειλέτης έχει δικαίωμα άρνησης της ρύθμισης.

Σε αυτή την περίπτωση, η υπόθεση θα εκδικάζεται στο Ειρηνοδικείο. Επιπλέον, το Δημόσιο θα επιδοτεί τις δόσεις οφειλετών με ακίνητα αντικειμενικής αξίας έως 100.000 ευρώ και οικογενειακό εισόδημα έως 20.000 ευρώ.

Συγκεκριμένα, θα καταβάλλει στην τράπεζα για λογαριασμό του δανειολήπτη το 1/3 της δόσης.

Σύμφωνα με πληροφορίες, για τον σκοπό αυτόν το υπουργείο Οικονομικών έχει δεσμεύσει στον προϋπολογισμό το ποσό των 150 εκατ. ευρώ για το 2019 και των 200 εκατ. ευρώ για το 2020.

Τα κριτήρια του παραπάνω σχεδίου έχουν θορυβήσει τις τράπεζες. Έντονο προβληματισμό προκαλεί και η πρόθεση της κυβέρνησης να συμπεριλάβει στη νέα ρύθμιση και ελεύθερους επαγγελματίες που υποθήκευσαν την κατοικία τους για την εξασφάλιση χρηματοδότησης.