Κληρονομιές: Προσοχή με τα κρυφά χρέη και τις αποποιήσεις- Οι «παγίδες» που πρέπει να γνωρίζετε

Πριν από μερικά χρόνια η κληρονομιά ειδικά ενός ακινήτου ήταν όνειρο ζωής για τους κληρονόμους. Σήμερα έχει μετατραπεί σε εφιάλτη. Χιλιάδες ανυποψίαστοι φορολογούμενοι, ακόμα και ανήλικα παιδιά, γίνονται, από τη μια στιγμή στην άλλη, όμηροι της Εφορίας και των τραπεζών.

Είναι οι κληρονόμοι ενός αδερφού που είχαν χρόνια να μιλήσουν ή ενός μακρινού θείου που δεν γνώριζαν την ύπαρξή του και ξαφνικά πληροφορούνται ότι κληρονόμησαν, αντί για χρήματα ή ακίνητα, μόνο χρέη. Χρέη χιλιάδων ευρώ σε τράπεζες και Δημόσιο.

Εμφανίζονται να οφείλουν φόρους και δάνεια που είχε αφήσει απλήρωτα ο θανών σε Εφορία, ασφαλιστικά ταμεία και τράπεζες. Και όχι μόνο αυτό, αλλά απειλούνται και με κατάσχεση των δικών τους τραπεζικών καταθέσεων και ακινήτων. Τα χρέη δεν σβήνονται, αλλά κληρονομούνται από τους απογόνους. Πολλοί αγνοούν ότι ο συγγενής τους δεν είχε αφήσει διαθήκη, με αποτέλεσμα να χάνουν την τετράμηνη προθεσμία για να αποποιηθούν την κληρονομιά, ή έχουν ανήλικα παιδιά για τα οποία δεν είχαν πληροφορηθεί ότι μέσα στην τετράμηνη προθεσμία πρέπει να αποποιηθούν και αυτά την κληρονομιά με άδεια από το δικαστήριο.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Αναστασίας Ντ. και του Κώστα Καρ. που έχουν δύο ανήλικα παιδιά. Μετά τον θάνατο του πατέρα του Κώστα, το ζευγάρι γνωρίζοντας την οικονομική κατάσταση του θανόντος προχώρησε σε αποποίηση της κληρονομιάς.

Δεν έκαναν το ίδιο όμως και για τα παιδιά τους, με αποτέλεσμα έπειτα από αρκετό χρονικό διάστημα να ενημερωθούν από την Εφορία για μια οφειλή της τάξης των 300.000 ευρώ. Τα ανήλικα παιδιά βρέθηκαν ξαφνικά να χρωστούν χιλιάδες ευρώ στο Δημόσιο.

Νομικοί μάς λένε ότι στο θέμα των ανηλίκων υπάρχει η εσφαλμένη πληροφόρηση ότι τα ανήλικα τέκνα δεν χρειάζεται να αποποιηθούν ή ότι μπορούν να αποποιηθούν μέσα στο πρώτο έτος της ενηλικίωσής τους, δηλαδή όταν γίνουν 18 ετών και μέχρι να συμπληρώσουν το 19ο έτος της ηλικίας τους. Αυτό είναι λάθος, υπογραμμίζουν οι ειδικοί, για να προσθέσουν ότι μεταξύ του 18ου και του 19ου έτους της ηλικίας τους τα παιδιά έχουν το δικαίωμα να αποδεχθούν την κληρονομιά με το ευεργέτημα της απογραφής.

Σύμφωνα με τη νομοθεσία για την εξ αδιαθέτου (χωρίς διαθήκη) κληρονομική διαδοχή, καθιερώνονται έξι τάξεις οι οποίες αποτελούνται από συγγενείς του αποβιώσαντος που κληρονομούν κατά σειρά προτεραιότητας. Αυτό σημαίνει ότι εάν δεν βρεθεί κληρονόμος από την πρώτη τάξη, θα κληρονομήσουν οι κληρονόμοι από τη δεύτερη τάξη, και εάν δεν βρεθεί ούτε από τη δεύτερη τάξη, θα κληρονομήσουν οι κληρονόμοι από την τρίτη τάξη κ.ο.κ.

Στην πρώτη τάξη ανήκουν: οι κατιόντες του κληρονομουμένου (τέκνα και εγγόνια) και η σύζυγός του. Αν δεν υπάρχουν κληρονόμοι πρώτης τάξης, κληρονομούν οι κληρονόμοι της δεύτερης τάξης, δηλαδή οι γονείς και τα αδέλφια του αποβιώσαντος (και συνεπώς και τα ανίψια του). Αν δεν υπάρχουν ούτε κληρονόμοι της δεύτερης τάξης, κληρονομούν οι κληρονόμοι της τρίτης τάξης, δηλαδή οι παππούδες και οι γιαγιάδες.

Οι παγίδες
Υπάρχουν όμως και οι περιπτώσεις που μπορεί η αποποίηση να είναι άκυρη. Αυτό θα συμβεί εφόσον:

1. Ο κληρονόμος έχει ρητά ή σιωπηρά δηλώσει ότι αποδέχεται την κληρονομιά.

2. Αν περάσει η προθεσμία των τεσσάρων μηνών για αποποίηση, η κληρονομιά θεωρείται ότι έχει γίνει αποδεκτή. Αρκεί και μία ημέρα καθυστέρηση.

3. Οι φορολογούμενοι δεν έχουν «χριστεί» νόμιμα ως κληρονόμοι. Αν, για παράδειγμα, ο φορολογούμενος είναι κληρονόμος δεύτερου βαθμού, δεν μπορεί να καταθέσει αποποίηση, αν δεν αποποιηθούν πρώτα οι κληρονόμοι πρώτου βαθμού.

4. Εγινε υπό αίρεση ή προθεσμία ή για μέρος της κληρονομιάς. Οι φορολογούμενοι δεν μπορούν να αποποιηθούν μέρος της κληρονομιάς ή να αποποιηθούν θέτοντας προϋποθέσεις.