Μετέωρο: Πώς εξηγεί η επιστήμη το εντυπωσιακό φαινόμενο;

Λίγο μετά τις 11 το βράδυ της Τρίτης 21 Σεπτεμβρίου, ένα «μετέωρο» διέγραψε τη λαμπερή τροχιά του πάνω από τον ουρανό της Ελλάδας, σχεδόν απ’ άκρου εις άκρον. Κάμερες στραμμένες προς τον ουρανό από ερασιτέχνες παρατηρητές των άστρων κατέγραψαν στιγμιότυπα από το πέρασμα του μετεώρου κυρίως στην κεντρική και νότια Ελλάδα, σε σημεία όπως η Λιβαδειά, η Αττική, η Αιτωλοακαρνανία, η Αρκαδία -ακόμη και στον Έβρο.

Στην πράξη, αυτό το περιβόητο «μετέωρο» δεν είναι τίποτε άλλο εκτός από την έμπρακτη απόδειξη ότι το σύμπαν που μας περιβάλλει είναι ένα δυναμικό σύστημα, ένας απείρως πολυσύνθετος οργανισμός σε διαρκή κινητικότητα. Ανόργανη διαστημική ύλη, κοινώς βράχοι ποικίλου μεγέθους, από μικρές πέτρες έως ογκολίθους, ταξιδεύουν αενάως και ενίοτε προσεγγίζουν τη Γη.

Όταν αυτά τα υλικά σώματα διαπεράσουν την ατμόσφαιρα του πλανήτη μας, λόγω της αεροδυναμικής αντίστασης και της τριβής ανάμεσα στον εκάστοτε βράχο και τα μόρια του αέρα, προκαλείται ανάφλεξη και πυράκτωση στο αντικείμενο-εισβολέα. Κατ’ αυτό τον τρόπο το «μετεωροειδές» -δηλαδή το ξένο σώμα- μεταμορφώνεται σε «μετέωρο», με κάτι που θυμίζει αστέρι το οποίο πέφτει κάπου στη Γη, αφήνοντας πίσω του μια απαστράπτουσα, ολόφωτη ουρά.

Το φαινόμενο των μετεώρων είναι η καθημερινότητα της ζωής στο σύμπαν. Σύμφωνα με τη NASA, στη διάρκεια ενός 24ωρου προσγειώνονται περίπου 44 τόνοι μετεωροειδούς ύλης, με το μεγαλύτερο τμήμα της να εξαερώνεται στα στρώματα της ατμόσφαιρας, πριν φτάσει στην επιφάνεια της Γης. Το φαινόμενο είναι πιο ευδιάκριτο τη νύχτα, στη διάρκεια της οποίας ο καθένας που κοιτάζει προς τον έναστρο και ανέφελο ουρανό μπορεί να εντοπίσει πτώσεις μετεωροειδών. Στην καθομιλουμένη τα μετέωρα έχουν βαπτιστεί με τον αρκούντως ποιητικό όρο «πεφταστέρια».

Το ύψος στο οποίο τα μετέωρα καθίστανται ορατά είναι περίπου 120 χλμ από την επιφάνεια της Γης και, τα μικρότερα εξαφανίζονται αφού διανύσουν απόσταση 60-80 χλμ. Η ταχύτητά τους είναι σχετικά μικρή για τα δεδομένα του διαστήματος. Υπολογίζεται σε μερικές δεκάδες χιλιομέτρων ανά δευτερόλεπτο. Η φωτεινή ουρά τους, όποτε διαθέτουν κάτι τέτοιο, διατηρείται για μερικά λεπτά της ώρας, ακόμη και μετά από την εξαέρωση του μετεώρου. Η ουρά αυτή δεν είναι πάντα ευθύγραμμη, αλλά καμπύλη ή κυματοειδής.

Σε ορισμένες περιπτώσεις τα μετέωρα φτάνουν στη Γη σε μεγάλες ποσότητες και τότε γίνεται λόγος για «βροχή μετεωριτών». Αυτό συμβαίνει κυρίως όταν ο πλανήτης των ανθρώπων διασχίζει το πέρασμα κάποιου κομήτη, η ουρά του οποίου συντίθεται από πλήθος βράχων κάθε σχήματος και μεγέθους.

Επίσης, σημαντικό ρόλο στο πόσο φωτεινό είναι το μονοπάτι που χαράσσει κάθε μετέωρο, διαδραματίζει η ταχύτητα και η χρονική στιγμή. Εκείνα που πέφτουν στη Γη νωρίς το πρωί είναι πιο δυσδιάκριτα, καθώς κινούνται ταχύτερα, ενώ το αντίστροφο ισχύει για τις βραδινές εμφανίσεις των μετεώρων.

Αν τελικα το μετέωρο καταφέρει να διατηρήσει τη συνοχή του και να συγκρουστεί με την επιφάνεια της Γης, τότε πλέον ονομάζεται μετεωρίτης. Και, όπως είναι φυσικό, δημιουργεί κρατήρα στο σημείο προσγείωσής του, κατά κανόνα ανάξιο αναφοράς για την επιστήμη -όχι όμως και για τους εραστές των αποκρυφιστικών δοξασιών.