Αποκλειστικό χαρακτηριστικό των ανθρώπων η σύνταξη; Κι όμως όχι…

Η σύνταξη θεωρείται μοναδικό χαρακτηριστικό της ανθρώπινης γλωσσας, πλην όμως φαίνεται ότι ούτε αυτό είναι πραγματικά ξεχωριστό ανθρώπινο γνώρισμα. Μια νέα διεθνής επιστημονική έρευνα κατέληξε στο μάλλον απρόσμενο συμπέρασμα ότι ένα τουλάχιστον πουλί, ο ιαπωνικός καλόγερος (ένα είδος παπαδίτσας), που φημίζεται για το φωνητικό ρεπορτόριό του, έχει αναπτύξει και αυτό σύνταξη.

Η ανθρώπινη επικοινωνία βασίζεται σε κανόνες, που επιτρέπουν τον συνδυασμό περιορισμένων λέξεων για να δημιουργηθούν ποικίλες εκφράσεις με πιο πολύπλοκο νόημα. Η δύναμη της γλώσσας έγκειται ακριβώς στο ότι συνδυάζει ήχους χωρίς νόημα για να δημιουργήσει λέξεις, οι οποίες με τη σειρά τους -χάρη στη σύνταξη- σχηματίζουν εκφράσεις γεμάτες νοήματα.

Οι έως τώρα επιστημονικές μελέτες στα συστήματα επικοινωνίας ανάμεσα σε πιθήκους και πουλιά δείχνουν ότι η ικανότητα συνδυασμού ήχων άνευ νοήματος έχει εξελιχθεί κατ’ επανάληψη σε διαφορετικά ειδη. Όμως το επόμενο βήμα, η σύνταξη, θεωρείτο έως τώρα αποκλειστικό προνόμιο του ανθρώπου.

Όμως η νέα μελέτη εξελικτικών βιολόγων από την Ιαπωνία, τη Σουηδία και τη Γερμανία, με επικεφαλής τον Τοσιτάκα Σουζούκι του ιαπωνικού Μεταπτυχιακού Πανεπιστημίου Προωθημένων Σπουδών, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό “Nature Communications”, έρχεται να αμφισβητήσει αυτή την άποψη.

Οι ερευνητές μελέτησαν μέσα από πειράματα την περίπτωση του ιαπωνικού καλόγερου, ενός μικρού πουλιού, που αντιμετωπίζει πολλές απειλές. Για να προστατευθεί, έχει «εφεύρει» μια ποικιλία από διαφορετικούς ήχους, τους οποίους συνδυάζει ανάλογα με την περίσταση. Ο συνδυασμός αυτός φαίνεται να ακολουθεί συγκεκριμένους κανόνες, ανάλογα με το πόσο σημαντικό είναι το μήνυμα που θέλει το πουλί να στείλει στα άλλα του είδους του.

«Η μελέτη δείχνει ότι η σύνταξη δεν είναι μοναδική στην ανθρώπινη γλώσσα, αλλά εξελίχθηκε επίσης στα πουλιά με ανεξάρτητο τρόπο», δήλωσε ο ερευνητής Ντέηβιντ Γουίτκροφτ του Τμήματος Οικολογίας και Γενετικής του σουηδικού Πανεπιστημίου της Ουψάλα.