Το δάκρυ οιωνός της Θεοτόκου σε χωριό της Κύπρου λίγο πριν την τουρκική εισβολή [φωτό]

Στην εικόνα παρουσιάστηκαν δύο γραμμές σαν λάδι που ξεκινούσαν από την μέσα γωνιά του δεξιού ματιού και την έξω αριστερή γωνία του αριστερού ματιού της Παναγίας

Έξω από το κατεχόμενο χωριό Μάνδρες της επαρχίας Αμμοχώστου της Κύπρου , σε ένα φαντασμαγορικό τοπίο, στους πρόποδες της πλαγιάς ενός λόφου, μέσα σε κυπαρίσσια, χαρουπιές, σχοινιές και άλλα δέντρα, υπήρχε εξωκλήσι αφιερωμένο στην Παναγία την Γαλακτοτροφούσα, «Παναγία η Γαλακτινή» όπως ονομαζόταν…

Το εξωκλήσι πανηγύριζε 2 Φεβρουαρίου (ημέρα της Υπαπαντής), εποχή όπου το εξωκλήσι ήταν βουλιαγμένο μέσα στα ανθισμένα κυκλάμινα που ήταν άφθονα στην περιοχή και στις 8 Σεπτεμβρίου αμέσως μετά το πανηγύρι του χωριού στις 2 Σεπτεμβρίου, του Αγίου Μάμαντος, προστάτη του χωριού.

Δίπλα από το εξωκλήσι υπήρχε μικρός χείμαρρος, στον οποίο σε μικρό κούφωμα υπήρχαν σταλακτίτες οι οποίοι έσταζαν καθ΄ όλη την διάρκεια του έτους. Από εκεί έπαιρναν αγίασμα οι γυναίκες που τύχαινε να μην έχουν γάλα, ή όταν αυτό ήταν λίγο και δεν αρκούσε για το παιδί τους.

Αφού λοιπόν άναβαν κερί μπρος από το εικόνισμα της Παναγίας, προσεύχονταν, έβαζαν το αγίασμα στα στήθη τους και μέχρι να επιστρέψουν στο χωριό τους τα στήθη τους κυριολεκτικά πλημμύριζαν γάλα. Στο εξωκλήσι έρχονταν συχνά και τουρκάλες από τα κοντινά γύρω χωριά, Άγιο Ιάκωβο, Άγιο Ανδρόνικο, Πλατάνι και Άγιο Γεώργιο.

Σημαντικά Θαύματα της Παναγίας της Γαλακτοτροφούσας

«Ο βλάσφημος αυτοτιμωρείται»

Κάποιος άνδρας από το χωριό μας ονόματι Π…..ας, χλεύασε τα θαύματα της Παναγίας και ειρωνευόμενος είπε .

Να…! Θα βάλω και εγώ από πού λέτε εσείς αγίασμα να δούμε αν θα κατεβάσω γάλα !!! Έτσι και έκανε!

Μέχρι όμως να γυρίσει στο χωριό κάπου 1 1/2 χμ. τα στήθη του φούσκωσαν τόσο πολύ, έσταζαν και τον έπιασαν αφόρητοι πόνοι. Έτρεξε λοιπόν και σε ένα άλλο διπλανό χωριό, σε ένα γιατρό, ο οποίος αφού τον εξέτασε τον ερώτησε πως το έπαθε. Εκείνος αφού του διηγήθηκε όλα όσα συνέβησαν, πήρε την αποστομωτική απάντηση που του ταίριαζε.

— Εγώ δεν μπορώ να σου κάνω τίποτα . “Εκεί που έφτυσες να πας να γλύψεις ” !!! Να πας κακομοίρη μου, να ταπεινωθείς, να ζητήσεις συγχώρεση και να προσευχηθείς να σε συγχωρέσει η Παναγία μπας και γίνεις καλά!!!

Χωρίς λοιπόν να χάσει χρόνο, γύρισε στο χωριό και τρέχοντας πήγε στο εξωκλήσι. Γονάτισε μπρος στο εικόνισμα της Παναγίας και σφαδάζοντας από τους πόνους ζήτησε συγχώρηση. Αμέσως άρχισαν να ξεφουσκώνουν τα στήθη του και να υποχωρούν οι πόνοι. Μέχρι να γυρίσει στο χωριό έγινε καλά.

Να έχουμε την Βοήθεια Της.

Θετή μητέρα παράγει γάλα!

Άλλο σημαντικό θαύμα ήταν το γεγονός μιας γυναίκας συγχωριανής μας, η οποία πέθανε λίγες μέρες μετά την γέννηση του παιδιού της. Έμεινε έτσι το μικρό αγοράκι ορφανό με την θεία του η οποία δεν είχε άλλο παιδί σε θηλασμό.

Σκέφτηκε λοιπόν να ζητήσει την βοήθεια της Παναγίας για να μπορέσει να θηλάσει τον μικρό Δημήτρη, αφού την εποχή εκείνη δεν υπήρχε τεχνητό γάλα.

Το θαύμα έγινε και ο τότε μικρός Δημήτρης επιβίωσε. Ζει σήμερα στην Λάρνακα.

 Η Παναγία δάκρυσε το 1973

Το 1973 τον Σεπτέμβριο, μετά την θεία λειτουργία στο εξωκλήσι της Παναγίας της Γαλακτινής, αφού περιεφέρθει η εικόνα γύρω από την εκκλησία, την τοποθέτησαν σε τρίποδα στην Δυτική πλευρά της εκκλησίας έξω από το ναό για να γίνει παράκληση. Και ενώ γινόταν η παράκληση, παρατήρησα στην εικόνα δύο γραμμές σαν λάδι που γυάλιζε να ξεκινούν από την μέσα γωνιά του δεξιού ματιού και την έξω αριστερή γωνία του αριστερού ματιού της Παναγίας , όπως ακριβώς είχε γερμένο το κεφάλι στην εικόνα, και κατέβαιναν μέχρι το στήθος Της.

Με το πέρας της παράκλησης το ανάφερα στον πατέρα μου ο οποίος το είχε ήδη παρατηρήσει και αυτός και το είπε στο ιερέα του χωριού. Ο μακαριστός ιερέας Παπαδημήτρης Τσαγκάρη, θεώρησε ότι πιθανόν να είναι λάδι από το κανδήλι. Τοποθέτησαν λοιπόν την εικόνα στο εικονοστάσι για να βεβαιωθούν ότι ήταν αδύνατον να είναι λάδι, αφού μπροστά από την εικόνα κρέμονταν 7 ποδιές, αφιερώματα των πιστών γυναικών του χωριού.

Ο πατέρας μου τότε είπε στον ιερέα μας. Πάτερ, θα μας πιάσουν οι Τούρκοι, την εκκλησία αυτή θα την χαλάσουν και δεν θα ξαναλειτουργηθεί. Έτσι και έγιναν…!!! Προφητεία;;

Την ημέρα εκείνη σκούπισε ο ιερέας την εικόνα με ένα βαμβάκι το οποίο τοποθέτησε πάνω στην αγία τράπεζα.

Μετά από μια βδομάδα, όταν πήγε ο νεωκόρος, γέρων Κυριάκος Καραγιάννης , να ανάψει τα κανδήλια, παρατήρησε ότι και πάλιν ήταν δακρυσμένη η εικόνα. Γύρισε λοιπόν στο χωριό κλαίγοντας και λέγοντας… Παναγία μου χωριανοί τι κακό θα μας βρει. Η Παναγία κλαίει πάλαι… (πάλιν)…

Πάρα πολλά είναι και άλλα μη διασωζόμενα σε γραπτό λόγο θαύματα της Παναγίας της Γαλακτινής του κατεχόμενου χωριού Μάνδρες Αμμοχώστου.

Κυπριακές παραδόσεις για τη μορφή της Παναγίας

Στην Παναγία οι Κύπριοι, ανάλογα με τον ειδικό προορισμό της, έχουν αφιερώσει διάφορες προσωνυμίες.

Στον Αγρό βρίσκεται η Παναγία η Χρυσελεούσα που προσφέρει το έλεος της θεραπεύοντας τη στειρότητα όταν η άτεκνη γυναίκα κάμει τάμα να κοιμηθεί μέσα στην εκκλησία της.

Η Παναγία η Κοινούσα, στο Λευκόνικο, βοηθά τον εύκολο τοκετό.

Κοντά στον αρχαίο ναό της Αφροδίτης, στα Κούκλα της Πάφου, βρίσκεται η εκκλησία της Παναγίας της Γαλαταριώτισσας όπου πηγαίνουν οι θηλάζουσες μητέρες, της ανάβουν τα καντήλια, παίρνουν χώμα από το δάπεδό της, το ρίχνουν στο νερό και το πίνουν, παρακαλώντας τη Χάρη της να είναι πάντα οι μαστοί τους γεμάτοι γάλα για να χορταίνουν τα μωρά τους. Ένας σχετικός θρύλος για τη Γαλαταριώτισσα λέει: Μια νέα γυναίκα πέθανε κι άφησε ορφανό το βυζασταρούδι της. Το πήρε η γιαγιά του- γριά 70 χρονών- και το πήγε στη Γαλαταριώτισσα να την παρακαλέσει να της βρη γάλα για το μικρό. Και τότε έγινε το θαύμα. Η Παναγία γέμισε τους μαστούς της γριάς με άφθονο γάλα, κ΄έτσι το παιδάκι σώθηκε από το θάνατο.

Στο χωριό Άλωνα υπάρχει η εκκλησία της Παναγίας της Χρυσογαλούσας. Όταν μια μητέρα θέλει να έχει άφθονο γάλα για το θηλασμό του παιδιού της, πρέπει να πάει να προσκυνήσει τη Χάρη της ντυμένη με ολάσπρα ρούχα και κρατώντας δύο μαντίλια, το ένα για να το αφιερώσει στην εικόνα της και το άλλο για να βάλει μέσα «συνάλλεμαν», δηλ. ένα μικρό κομματάκι βαμβάκι με λάδι από το καντήλι της, πού η μητέρα το παίρνει στο σπίτι της για φυλαχτό.

Αμέτρητες είναι στα χωριά της Κύπρου οι εκκλησίες οι αφιερωμένες στην Παναγία, όπως η Γαλατούσα στο Κάρμιν, η Γαλατερούσα στη Λάπηθο και στον Καραβά, η Γαλόκτιστη στον Πάνω Πύργο, η Γαλακτοτροφούσα στο Φτερικούδιν και στο Δωρόν, η Γαλακτινή στη Γιαλούσα.

Όταν μια γυναίκα που δεν έχει καθαρή καρδιά πηγαίνει να παρακαλέσει την Παναγία να της «κετεβάσει» γάλα για να θρέψει το βρέφος της, η Θεομάνα δεν ακούει την παράκλησή της, αλλά, αντίθετα, την τιμωρεί με θαυματουργό τρόπο. Αυτό συνέβη στο χωριό Αγία Μαρίνα της Χρυσοχούς, όπου η Παναγία αντί να δώσει το γάλα στους μαστούς της γυναίκας, τό΄δωσε στους μαστούς της μούλας της από όπου εβύζαξε κ΄έζησε το παιδί.

Η προστατευτική δύναμη της Παναγίας απλώνεται και στα κοπάδια, όπως της Χρυσελεούσας στην Τσάδα, της Φορβιώτισσας στην Ασίνου, της Παναγίας της Αμασγούς κοντά στο Μονάγρι, όπου βρίσκουν καταφύγιο τα πρόβατα τους παγερούς μήνες του χειμώνα.

Ακόμα λένε οι χωρικοί της Κύπρου πως η Παναγία θυμώνει όταν τα «λιοβουττήματα»,* σαρίζουνε το σπίτι της, επειδή «ραντίζουν» την εικόνα του Χριστού και τη δική της με «ποφρουκάλιδα»*. Πλάι σε τούτη την παράδοση στέκει και αυτή, σχετική με την προηγούμενη, που λέει πως όταν η Παναγία τσακώθηκε με τη μητέρα της, επειδή σκούπιζε τα δειλινά την εκκλησία, της είπε:

¨Εμέναν τες ημέρες μου ‘κκλησιές να λειτουρκούσιν

κ’ εσέναν τες ημέρες σου τσακκιά* να πολεμούσιν.

Έτσι από τότε πολλές γιορτές αφιερώνονται στη Θεοτόκο, ενώ καμμιά εξαιρετική γιορτή δεν γίνεται για τη μητέρα της.

Άλλη παράδοση θέλει την Παναγία της Αγιόπετρας προστάτισσα των βοδιών και των προβάτων. Όμως, από τους πιο θαυματουργούς αγίους, προστάτες των κοπαδιών, θεωρείται ο Άγιος Μάμας που κι αυτός ήταν βοσκός και που τον παμηγυρίζει όλη η Κύπρος κάθε 2 Σεπτέμβρη στις 66 εκκλησίες που του έχει αφιερώσει.

Για τον Άγιο Λάζαρο υπάρχει το έθιμο την παραμονή της Κυριακής των Βαΐων να πηγαίνει ο παπάς μ΄ένα παιδί στα σπίτια των χωρικών και να διηγιέται ψαλμωδικά την περιπέτεια του πολιούχου της Λάρνακας με τη σκληρόκαρδη γριά που την καταράστηκε για την τσιγκουνιά της κ’ έγινε το αμπέλι της μια λίμνη αλατερή, η περίφημη «Αλυκή» της Λάρνακας.

Το ιστορικό της Εικόνας

Ο εικονιστικός τύπος της Παναγίας της Γαλακτοτροφούσας είναι αξιόλογος, ευρέως γνωστός και λίαν αγαπητός, στην Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία.

Ο προικισμένος αγιογράφος που τον δημιούργησε (τον τύπο) τον εμπνεύστηκε από την ευαγγελική διήγηση της Γέννησης του Χριστού (Ματθ. β΄ 1-15, Λουκ. β΄ 1-20) και από το ευαγγελικό εδάφιο: «Μακαρία η κοιλία η βαστάσασά σε και μαστοί ους εθήλασας» (Λουκ. ια΄ 27). Η σημαντικότερη απ’ τις υπάρχουσες εικόνες της Παναγίας Γαλακτοτροφούσας βρίσκεται στην Ιερά Μονή Χιλανδαρίου του Αγίου Όρους.

Η εικόνα αυτή αγιογραφήθηκε στην Παλαιστίνη και ανήκε αρχικώς στη Λαύρα του Οσίου Σάββα του Ηγιασμένου.

Επάνω της είναι γραμμένο το ομοθεματικό της τροπάριο: «Χρυσοπλοκώτατε πύργε και δωδεκάτειχε πόλις, ηλιοστάλακτε θρόνε καθέδρα του βασιλέως, ακατανόητον θαύμα πώς γαλουχείς τον Δεσπότη;».Η εικόνα της, πάντα σύμφωνα με προφορικές παραδόσεις που βρίσκονται στη Ιερά Μονή Χιλιανδαρίου, βρισκόταν στη Λαύρα του Όσιου Σάββα του Ηγιασμένου.

Πριν πεθάνει ο Όσιος Σάββας είπε σ’ αυτούς που ήταν γύρω από το κρεβάτι του, ότι κάποτε θα επισκεφθεί τη Λαύρα κάποιο βασιλοπαίδι, Σάββας ονομαζόμενος και αυτός. Να του δοθεί λοιπόν η εικόνα της Παναγίας Γαλακτοτροφούσης σαν ευλογία.

Γεγονός που έγινε τον 13ο αιώνα, όταν τη Λαύρα επισκέφθηκε ο Άγιος Σάββας ο Σέρβος (Αρχιεπίσκοπος Σερβίας), κτήτορας της Ιεράς Μονής Χιλιανδαρίου του Αγίου Όρους. Αυτός μετέφερε την αγία αυτή εικόνα στο Άγιο Όρος, και συγκεκριμένα στη μονή την οποία ο ίδιος ίδρυσε.

Ο νέος Σάββας την αφιέρωσε στο σερβικό Κελλί των Καρυών «Τυπικαριό», όπου ο ίδιος συχνά διέμενε και όπου υπάρχει μέχρι σήμερα τοποθετημένη στο τέμπλο στα δεξιά της Ωραίας Πύλης, δηλαδή στη θέση της εικόνας του Χριστού, η οποία βρίσκεται στα αριστερά αντίθετα με την επικρατούσα συνήθεια.