Σκλήρυνσης Κατά Πλάκας: Νέα αγωγή «ανοίγει δρόμο» για την οριστική θεραπεία της

Αισιόδοξες είναι οι εκτιμήσεις των ειδικών για την οριστική θεραπεία της σκλήρυνσης κατά πλάκας τα επόμενα χρόνια, μιας νόσου που προσβάλλει το κεντρικό νευρικό σύστημα. Η συγκεκριμένη νόσος προβλήθηκε έντονα κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών, όταν η υπουργός Εργασίας κ. Έφη Αχτσιόγλου την αφαίρεσε από τη λίστα των ανίατων παθήσεων.

Σήμερα στην Ελλάδα ταλαιπωρεί 14.000 ανθρώπους, ενώ παγκοσμίως ο αριθμός φτάνει τα 2.500.000, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους είναι νεαροί ενήλικες.

Η πρώτη αισιόδοξη είδηση για τη συγκεκριμένη πάθηση ήρθε στο ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών στη Λισαβόνα, πριν λίγους μήνες. Η θεραπεία καταστρέφει με αντικαρκινικά φάρμακα χημειοθεραπείας το δυσλειτουργικό ανοσοποιητικό σύστημα (που στρέφεται εναντίον του ασθενούς) και δημιουργεί ένα καινούργιο μετά την εισαγωγή βλαστικών κυττάρων, τα οποία έχουν ληφθεί από το αίμα και το μυελό του ασθενούς. Τα βλαστοκύτταρα αυτά, που δεν είχαν επηρεαστεί από τη νόσο, στη συνέχεια αναλαμβάνουν την αναγέννηση του ανοσοποιητικού συστήματος εξαρχής.

Η σκλήρυνση κατά πλάκας είναι μια πολυπαραγοντική νόσος, καθώς οι αιτίες εμφάνισής της ποικίλλουν. Κοινωνικοί, περιβαλλοντικοί και γενετικοί παράγοντες φαίνεται πως συνυπάρχουν, δημιουργώντας την πάθηση, η οποία είναι ανίατη. Σε παλαιότερες εποχές, η πάθηση οδηγούσε τον ασθενή στο θάνατο. Ωστόσο, η πρόοδος της επιστήμης και της ιατρικής άνοιξαν νέους δρόμους, που πιθανόν θα οδηγήσουν στην οριστική θεραπεία της.

Τα αίτια

Τα αίτια της σκλήρυνσης κατά πλάκας παραμένουν άγνωστα, παρά το γεγονός πως κατά καιρούς έχουν δει το φως της δημοσιότητας ρεπορτάζ ή άρθρα που κάνουν λόγο για αιτίες, όπως παχυσαρκία, αλκοόλ, κάπνισμα και κακή δίαιτα.

Σύμφωνα με τον κ. Αναστάσιο Ωρολόγα, ομότιμο καθηγητή Νευρολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Σκλήρυνσης κατά Πλάκας, «δεν είναι γνωστά τα αίτιά της. Μόνο υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε. Ουσιαστικά συνυπάρχει ένας περιβαλλοντικός παράγοντας, εξωγενής, κατά 70% και ένας ενδογενής παράγοντας κατά 30%, που είναι η κληρονομικότητα, που μπορούν δύο μονογενείς δίδυμοι να παρουσιάσουν την ίδια νόσο».

Ουσιαστικά, η σκλήρυνση κατά πλάκας συμβαίνει όταν το άτομο, το οποίο έχει τη γενετική προδιάθεση, αρρωσταίνει στην ηλικία των 10-15 χρονών. Το άτομο δεν έχει την άμυνα για να αντιμετωπίσει τον ιό Επστάιν-Μπαρ και τον Έρπητα τύπου 6, οι οποίοι θεωρούνται ύποπτοι για την εμφάνιση της συγκεκριμένης νόσου. Τα λευκά αιμοσφαίρια δεν αναγνωρίζουν το μονωτικό των νεύρων που λέγεται μυελίνη σαν δικό τους ιστό, με αποτέλεσμα να το θεωρούν μικρόβιο και να το καταστρέφουν. Αποτέλεσμα είναι οι άξονες των νεύρων να βραχυκυκλώνουν μεταξύ τους όσο είναι γυμνά και να παρουσιάζεται η επιβράδυνση της μεταφοράς του ερεθίσματος από το κεφάλι στα πόδια και από τα πόδια στο κεφάλι, για να λειτουργήσει σωστά το νευρικό σύστημα. Η συγκεκριμένη νόσος εμφανίζεται συνήθως 10 χρόνια μετά από το επεισόδιο αυτό, δηλαδή συνήθως στην ηλικία των 25-30 ετών.

Προς μια αποτελεσματική θεραπεία

Τα φάρμακα που κυκλοφορούν στο εμπόριο είναι ιδιαιτέρως αποτελεσματικά. Σε αντίθεση με παλιότερες εποχές, όπου κυκλοφορούσαν 600 φάρμακα χωρίς να είναι επιτυχείς οι όποιες προσπάθειες ερευνητών, φαρμακοποιών και γιατρών, τώρα τα πράγματα έχουν αλλάξει δραματικά.

Σύμφωνα με τον κ. Ωρολόγα, «οι θεραπείες είναι 14 φάρμακα, τα οποία βγήκαν μετά από συστηματική έρευνα και φτάνουν σε σημείο να φρενάρουν τη νόσο, η οποία είναι εξελισσόμενη σε ποσοστό κατά 80%. Είναι πολύ σημαντικό στην προσπάθεια που γίνεται να ιαθεί η συγκεκριμένη πάθηση, δηλαδή να βρεθεί η οριστική λύση, δηλαδή ένα φάρμακο ή κάποια φάρμακα τα οποία να σταματούν την πάθηση και να μην κάνει υποτροπές».

Επιβράδυνση στην εξέλιξη της νόσου

Ο κ. Ωρολόγας εξέφρασε και την αισιοδοξία του μέσα από τη “Νέα Κρήτη”, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Είμαι αισιόδοξος γιατί γίνονται πάρα πολλές έρευνες, με την έννοια ότι υπάρχουν τουλάχιστον 80 ερευνητικά πρωτόκολλα όπου συμμετέχουν 50.000 άτομα διεθνώς με σκλήρυνση κατά πλάκας, τα οποία τελειώνουν σε 1-10 χρόνια. Η ελπίδα είναι ότι, εφόσον φτάσαμε στο 80%, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να φτάσουμε στο 100% την επόμενη δεκαετία».

Για να κατανοηθεί ακόμη περισσότερο η αποτελεσματικότητα που προσφέρουν τα συγκεκριμένα φάρμακα, αρκεί να σκεφτούμε πως υπάρχει επιβράδυνση στην εξέλιξη της νόσου. Σε προηγούμενες δεκαετίες, τα άτομα, αμέσως μετά τη διάγνωση ή μόλις τα συμπτώματα γίνονταν εντονότερα, σταματούσαν την εργασία τους. Τώρα το 70% των ατόμων συνεχίζει να εργάζεται. Τα φάρμακα, επίσης, δείχνουν ότι είναι αποτελεσματικά, ώστε οι πάσχοντες να μην έχουν κινητικά προβλήματα και να συνεχίζουν να είναι παραγωγικοί.

Τέλος, ο κ. Ωρολόγας επισήμανε ότι βελτιώθηκε σημαντικά η ποιότητα ζωής των ασθενών με σκλήρυνση κατά πλάκας και αυξήθηκε το προσδόκιμο επιβίωσης συγκριτικά με προηγούμενες δεκαετίες, λέγοντας: «Πριν 50 χρόνια, το προσδόκιμο επιβίωσης ενός ατόμου που είχε διαγνωστεί με σκλήρυνση κατά πλάκας ήταν 15 χρόνια. Στα 45 πέθαινε. Σήμερα, με όλη αυτή την εξέλιξη, όχι μόνο με τα φάρμακα, αλλά και με τον αυτοκαθετηριασμό, που προφυλάσσει από ουρολοιμώξεις, πυελονεφρίτιδες και από υδρονέφρους, τα ειδικά φάρμακα και τα επιθέματα για κατακλίσεις, όλα αυτά βοήθησαν ώστε το προσδόκιμο επιβίωσης να είναι όπως πριν, σαν να μην έχουν τη νόσο».