Καρκίνος του πνεύμονα: Τι προκαλεί η νικοτίνη – Τι δείχνει νέα έρευνα

Ο καρκίνος του πνεύμονα μπορεί να έχει χειρότερη έκβαση στους ασθενείς που εκτίθενται στη νικοτίνη, προειδοποιούν επιστήμονες από τις ΗΠΑ. Σε μελέτη που πραγματοποίησαν διαπίστωσαν ότι οι νυν καπνιστές παρουσιάζουν πολύ συχνότερα εγκεφαλικές μεταστάσεις, απ’ ό,τι οι πρώην ή όσοι δεν κάπνισαν ποτέ.

Αυτό, λένε, συσχετίζεται με τη νικοτίνη και τις επιδράσεις της σε ορισμένους μοριακούς μηχανισμούς. Ωστόσο, προσθέτουν, εγείρει ερωτηματικά για οτιδήποτε περιέχει την ουσία.

Ο καρκίνος του πνεύμονα συνήθως διαγιγνώσκεται σε προχωρημένο στάδιο και οι εγκεφαλικές μεταστάσεις του είναι αρκετά συνηθισμένες. Στην πραγματικότητα, παρατηρούνται σε ποσοστό έως 40% των ασθενών τη νόσο. Δυστυχώς έχουν πτωχή πρόγνωση, παρά την σημαντική πρόοδο στις θεραπείες εναντίον του καρκίνου.

«Υπάρχει επείγουσα ανάγκη να κατανοήσουμε τους μηχανισμούς που διέπουν τις εγκεφαλικές μεταστάσεις, για να αναπτύξουμε καλύτερες θεραπείες γι’ αυτές», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Dr Kounosuke Watabe, καθηγητής Βιολογίας του Καρκίνου στην Ιατρική Σχολή Wake Forest, στη Βόρεια Καρολίνα.

Ο Dr Watabe και οι συνεργάτες του πιστεύουν ότι η νικοτίνη παίζει σημαντικό ρόλο στις μεταστάσεις αυτές. Η νικοτίνη δεν είναι καρκινογόνος ουσία. Ωστόσο αρκετές προγενέστερες μελέτες έχουν δείξει πως μπορεί να δρα ευνοϊκά στους όγκους, ευνοώντας την εξάπλωση του καρκίνου. Αυτός είναι ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους συνιστούν στους ασθενείς με καρκίνο να κόψουν το κάπνισμα.

Ευρήματα σε ανθρώπους και στο εργαστήριο

Στη νέα μελέτη συμμετείχαν 281 ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα. Οι 79 από αυτούς είχαν εγκεφαλικές μεταστάσεις. Οι 59 ασθενείς ήσαν νυν καπνιστές την περίοδο της διάγνωσης και θεραπείας. Οι υπόλοιποι 222 ήταν πρώην ή μη καπνιστές.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν πως στους νυν καπνιστές οι εγκεφαλικές μεταστάσεις είχαν ταχύτερη εξέλιξη και σχετίζονταν με μικρότερη επιβίωση. Για να βρουν που οφειλόταν αυτό, οι επιστήμονες έκαναν μετά θάνατον ανάλυση σε δείγματα του εγκεφαλικού ιστού τους.

Στα δείγματα αυτά εντόπισαν μεγάλες ποσότητες από ένα είδος κυττάρων που λέγονται μικρογλοία Μ2. Τα μικρογλοιακά κύτταρα δρουν υποστηρικτικά στα κύρια κύτταρα του εγκεφάλου (τους νευρώνες). Ωστόσο έχει βρεθεί πως υπό την επίδραση της νικοτίνης μπορούν να αναπρογραμματιστούν, διεγείροντας την ανάπτυξη των όγκων!

Οι επιστήμονες συνέχισαν την έρευνά τους στο εργαστήριο, διαπιστώνοντας πως η νικοτίνη ενθαρρύνει τον σχηματισμό των παθολογικών κυττάρων. Ωστόσο η αφαίρεση των προσβλεβλημένων μικρογλοιακών κυττάρων από τον εγκέφαλο ζωντανών ποντικιών με καρκίνο του πνεύμονα, εμπόδιζε τις εγκεφαλικές μεταστάσεις και αύξανε την επιβίωση των ζώων.

«Ο καρκίνος του πνεύμονα προκαλείται κυρίως από το κάπνισμα, αλλά οι ασθενείς δυσκολεύονται να το κόψουν ακόμα και μετά τη διάγνωσή τους», είπε ο Dr Watabe. «Για να απαλλαγούν από το τσιγάρο, πολλοί χρησιμοποιούν υποκατάστατα νικοτίνης ή μεθόδους όπως το ηλεκτρονικό τσιγάρο. Τα ευρήματά μας όμως υποδηλώνουν ότι η νικοτίνη ασκεί βαθιά επίδραση στην εξέλιξη των εγκεφαλικών μεταστάσεων. Γι’ αυτό, οι ασθενείς πρέπει να είναι προσεκτικοί με τη χρήση της για τη διακοπή του καπνίσματος».