Τελικά τα αθλητικά παπούτσια βοηθάνε στο τρέξιμο;

Μπορεί οι ελαστικές σόλες των σημερινών παπουτσιών να κάνουν πιο άνετο το τρέξιμο σε σκληρές επιφάνειες, ωστόσο αρκετοί ερευνητές υποψιάζονται ότι η απορρόφηση των κραδασμών μπορεί να εξασθενίζει τους μυς των ποδιών. Δυστυχώς, τα αποτελέσματα του τελευταίου πειράματος μάλλον περιπλέκουν την εικόνα.

Αρχαιολογικά και παλαιοντολογικά ευρήματα δείχνουν ότι το παπούτσι έγινε μόδα πριν από δεκάδες χιλιάδες χρόνια, και μάλιστα δεν αποκλείεται να ήταν μόδα και για τους Νεάντερταλ. Προφανώς, τα υποδήματα είναι χρήσιμα, ειδικά σε κρύα περιβάλλοντα και σε δύσβατα εδάφη. Κι όμως, τα τελευταία χρόνια συγκεντρώνονται ενδείξεις ότι τα παπούτσια αλλάζουν το φυσικό δρασκελισμό, κάνοντας τους δρομείς να αγγίζουν το έδαφος με τη φτέρνα αντί με το μπροστινό μέρος του πέλματος, όπως συμβαίνει σε ξυπόλυτες φυλές της Αφρικής -κι αυτό οδηγεί ορισμένους ερευνητές να πιστεύουν ότι το καλύτερο αθλητικό παπούτσι είναι το ανθρώπινο πέλμα.

Όταν κανείς τρέχει χωρίς παπούτσια, τα πόδια λειτουργούν ως ελατήρια, απορροφώντας ένα μέρος της ενέργειας των κραδασμών, την οποία αξιοποιούν στη συνέχεια για να δώσουν ώθηση στο επόμενο βήμα. Η τελευταία μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στη βρετανική επιθεώρηση «Journal of the Royal Society Interface», εξετάζει τις υποψίες ότι οι άκρως ελαστικές σόλες των αθλητικών παπουτσιών παρεμβαίνουν σε αυτή τη διαδικασία και τελικά κάνουν τους μυς να εξασθενούν λόγω μειωμένου φόρτου.

Αυτό επιβεβαιώθηκε μόνο εν μέρει από τα αποτελέσματα του πειράματος, στο οποίο 16 εθελοντές κλήθηκαν να τρέξουν στο διάδρομο πρώτα ξυπόλυτοι και μετά παπουτσωμένοι. Αισθητήρες πίεσης στα πέλματα μετρούσαν τις δυνάμεις που ασκούνται σε κάθε βήμα, ενώ λεπτά καλώδια που είχαν εισαχθεί κάτω από το δέρμα των ποδιών κατέγραψαν τη μυϊκή δραστηριότητα.

Η ανάλυση των μετρήσεων έδειξε ότι τα παπούτσια πράγματι επηρεάζουν την ικανότητα των ποδιών να λειτουργούν ως ελατήριο. Όταν οι εθελοντές έτρεχαν ξυπόλυτοι και ακουμπούσαν τον διάδρομο, το πέλμα συμπιεζόταν και η καμάρα του ποδιού ισοπεδωνόταν εντελώς. Όταν όμως φορούσαν παπούτσια, η καμάρα έφτανε μόνο το 75% της μέγιστης παραμόρφωσης.

Το περίεργο όμως είναι ότι αυτή η μεταβολή ανάγκαζε τους μυς του ποδιού να συσπώνται περισσότερο για να κρατήσουν το σχήμα της καμάρας όσο γίνεται πιο σταθερό. Η μελέτη δείχνει ότι τα παπούτσια πράγματι επηρεάζουν τη φυσιολογία της βάδισης, χωρίς όμως να δίνει οριστική απάντηση για το εάν η μόδα των ξυπόλυτων δρομέων κάνει καλό στα πόδια ή όχι.

Πιο σαφής εικόνα θα μπορούσε να προκύψει με επανάληψη του πειράματος σε δρομείς που δεν φόρεσαν ποτέ παπούτσια, και ουσιαστικά έχουν αναπτύξει κάλους στα πέλματα ώστε να υπομένουν ακόμα και τις πιο σκληρές επιφάνειες. Ο τρόπος με τον οποίο τρέχουν είναι γνωστό ότι είναι διαφορετικός.