Ελληνική Πολιτική
Η «κυβέρνηση» της Ανατολικής Λιβύης, που εδρεύει στη Βεγγάζη και στηρίζεται από τον στρατηγό Χαφτάρ, απειλεί την Ελλάδα με δικές της έρευνες σε θαλάσσιες περιοχές νότια της Κρήτης, ως αντίδραση στην ελληνική πρωτοβουλία αδειοδότησης των οικοπέδων στην περιοχή. Η ανακοίνωση αυτή ήρθε λίγες ημέρες μετά τη δημόσια καταγγελία της Βεγγάζης για παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Λιβύης από την Ελλάδα.
Οι κινήσεις αυτές δείχνουν την όλο και πιο προκλητική στάση της πλευράς που στηρίζει ο Χαφτάρ, αυξάνοντας την ένταση στην περιοχή και καθιστώντας επείγουσα την ανάγκη διαλόγου. Η Αθήνα προετοιμάζει επίσκεψη του Υπουργού Επικρατείας, Γιώργου Γεραπετρίτη, πιθανόν στις αρχές Ιουλίου, σε Τρίπολη και Βεγγάζη, με στόχο την αποσαφήνιση των προθέσεων και την επανέναρξη συνομιλιών για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, βάσει του Δικαίου της Θάλασσας.
Σημειώνεται πως η «κυβέρνηση» της Βεγγάζης, υπό τον πρωθυπουργό Οσάμα Χαμάντ, δεν έχει διεθνή αναγνώριση, καθώς το πολιτικό πρόβλημα στη Λιβύη παραμένει άλυτο, με το Κοινοβούλιο να στηρίζει την παράλληλη αυτή διοίκηση. Μια επίσημη συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών θα προσέφερε νομική σταθερότητα μέχρι να προκύψει εκλεγμένη και δημοκρατικά νομιμοποιημένη κυβέρνηση στη χώρα.
Στο μεταξύ, το τουρκολυβικό μνημόνιο συνεχίζει να απασχολεί τη Βουλή, που προετοιμάζεται να το κηρύξει παράνομο, ενισχύοντας την ελληνική θέση στην περιοχή.
Οι συναντήσεις του Γ. Γεραπετρίτη αναμένονται δύσκολες, αλλά κρίσιμες, καθώς η αποθράσυνση της πλευράς Χαφτάρ προκαλεί έντονη ανησυχία στην Αθήνα και εντείνει την ανάγκη για διπλωματική προσπάθεια και διαπραγμάτευση.Στην ατζέντα, εξάλλου, έχει προστεθεί και ένα ακόμη σοβαρό θέμα: το μεταναστευτικό. Καθώς τα κυκλώματα διακινητών βρίσκονται υπό πίεση σε άλλους θαλάσσιους διαύλους, στρέφουν τις ροές προς την Κρήτη, δημιουργώντας ασφυκτική κατάσταση στο νησί και στις αρμόδιες ελληνικές αρχές.
Η «κυβέρνηση»της Βεγγάζης, θεωρώντας ότι τα δύο ελληνικά οικόπεδα παραβιάζουν τη λιβυκή ΑΟΖ στο μέρος της Λιβύης το οποίο ελέγχει, έσπευσε, με αφορμή τον διαγωνισμό παραχώρησης, να τοποθετηθεί εναντίον της Ελλάδας, ακολουθώντας το παράδειγμα της κυβέρνησης Ντμπεϊμπά στην Τρίπολη.
Μια κίνηση η οποία προκάλεσε προβληματισμό λόγω των σχέσεων που είχαν αναπτυχθεί το 2019 με τους ισχυρούς άνδρες της Ανατολικής Λιβύης, τον στρατηγό Χαφτάρ και τον πρόεδρο της Βουλής Ακίλα Σάλεχ οι οποίοι είχαν αποκηρύξει το Τουρκολυβικό Μνημόνιο. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι την Κυριακή κλήθηκε στο «Υπουργείο Εξωτερικών» στη Βεγγάζη ο Έλληνας γενικός πρόξενος Αγ. Καλογνωμής και του επιδόθηκε διάβημα διαμαρτυρίας για το θέμα των Οικοπέδων.
Όμως ο Ο. Χαμάντ, με δηλώσεις του, επανήλθε στο θέμα την Κυριακή και σε δηλώσεις του, αφού ευχαρίστησε την Ελλάδα για τη βοήθεια που προσέφερε κατά τη διάρκεια της καταστροφής στη Ντέρνα, εξέφρασε την αντίθεσή του στη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Ε.Ε. στις 12 Ιουνίου του διαγωνισμού για την αδειοδότηση των δύο οικοπέδων νοτίως της Κρήτης, υποστηρίζοντας ότι μέρος των οικοπέδων εμπίπτει στην ΑΟΖ της Λιβύης.
Ο «πρωθυπουργός» της Βεγγάζης επιβεβαίωσε ότι το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο έχει παραπεμφθεί στη Βουλή για επικύρωση και προειδοποίησε ότι εάν δεν υπάρξει διάλογος για το θέμα των Οικοπέδων με την Ελλάδα, η Λιβύη θα καταφύγει στη χορήγηση αδειών για τις ίδιες περιοχές σε εταιρείες που ειδικεύονται στην έρευνα υδρογονανθράκων.
Βεβαίως, η «κυβέρνηση» της Βεγγάζης δεν έχει τη δυνατότητα προκήρυξης διαγωνισμού. Ωστόσο, στην ανώμαλη κατάσταση που επικρατεί στη Λιβύη, κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει με βεβαιότητα ότι δεν θα βρεθούν «πρόθυμοι» να συμβάλουν σε μια εμπράγματη αμφισβήτηση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Καθώς, μάλιστα, η κρατική πετρελαϊκή εταιρεία της Λιβύης διατηρεί επαφές και με τη Βεγγάζη, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο κοινής κίνησης Τρίπολης – Βεγγάζης. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί και το τρίτο Μνημόνιο που έχει υπογράψει ο Ντμπέιμπα με την Άγκυρα, το οποίο αφορά συμφωνία για έρευνες σε θαλάσσιες περιοχές της Λιβύης από την τουρκική κρατική εταιρεία TPAO.
Ο Ο.Χαμάντ ανακοίνωσε ακόμη ότι, με την απόφαση 122/2025 του Υπουργικού Συμβουλίου, έχει συσταθεί επιτροπή για την αναθεώρηση της οριοθέτησης των συνόρων στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, διασφαλίζοντας τα συμφέροντα της Λιβύης και με σεβασμό στις αρχές του διεθνούς δικαίου και της καλής γειτονίας, κάνοντας μάλιστα ιδιαίτερη αναφορά στην Αίγυπτο. Η κυβέρνηση της Τρίπολης είχε έρθει σε σύγκρουση, πριν από έναν χρόνο, με το Κάιρο, αμφισβητώντας την οριοθέτηση ΑΟΖ από την Αίγυπτο στις παρακείμενες ακτές των δύο χωρών. Η οριοθέτηση της Αιγύπτου αμφισβητούσε ουσιαστικά την «προέκταση» στη λιβυκή πλευρά της παράνομης οριοθέτησης που προβλέπει το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο.
