Διεθνής Ασφάλεια
Η Λιθουανία ενέκρινε νομοθεσία που επεκτείνει τις εξουσίες των υπηρεσιών πληροφοριών της, επιτρέποντας σε πράκτορες να κρατούν και να ερευνούν ύποπτα άτομα, καθώς και να διεξάγουν παρακολούθηση, χωρίς δικαστική εντολή.
Ο νέος νόμος, που πρόκειται να τεθεί σε ισχύ την 1η Φεβρουαρίου, έρχεται εν μέσω κλιμάκωσης της ρητορικής στις ευρωπαϊκές χώρες του ΝΑΤΟ σχετικά με μια φερόμενη απειλή από τη Ρωσία, την οποία η Μόσχα διαψεύδει.
Ο αναθεωρημένος νόμος περί πληροφοριών, που εγκρίθηκε από το λιθουανικό κοινοβούλιο την Τρίτη, επιτρέπει στις υπηρεσίες ασφαλείας όχι μόνο να συλλέγουν πληροφορίες αλλά και να λαμβάνουν μέτρα κατά αυτών που αντιλαμβάνονται ως κινδύνους και απειλές «που προέρχονται από το εξωτερικό και μπορεί να είναι σημαντικοί για την κρατική κυριαρχία».
Σύμφωνα με τον νέο νόμο, οι αξιωματικοί των μυστικών υπηρεσιών θα μπορούν να διεξάγουν παρακολούθηση τέτοιων ατόμων και της αλληλογραφίας τους χωρίς δικαστικό ένταλμα, αλλά πρέπει να υποβάλουν αίτηση σε δικαστήριο εντός 24 ωρών για να συνεχιστεί η άδεια.
Οι νέες εξουσίες επιτρέπουν επίσης στους μυστικούς πράκτορες να συλλέγουν κρυφά βιομετρικά δεδομένα όπως δακτυλικά αποτυπώματα και δείγματα φωνής.
Άτομα μπορούν επίσης να κρατούνται και να ερευνώνται τα πρόσωπα και η περιουσία τους μόνο με βάση υποψίες.
Το 2024, το Τμήμα Μετανάστευσης της Λιθουανίας χαρακτήρισε 598 Λευκορώσους και 125 Ρώσους πολίτες ως απειλές βάσει αξιολογήσεων που περιελάμβαναν πληροφορίες από το Τμήμα Κρατικής Ασφάλειας.
Η Λιθουανία και οι γείτονές της στη Βαλτική, Λετονία και Εσθονία, έχουν υιοθετήσει μια επιθετική στάση απέναντι στη Μόσχα, ιδιαίτερα μετά την κλιμάκωση της σύγκρουσης στην Ουκρανία το 2022, ενώ παράλληλα πιέζουν για μια ισχυρότερη στάση του ΝΑΤΟ στα σύνορά τους.
Νωρίτερα φέτος, τα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ συμφώνησαν να αυξήσουν τις στρατιωτικές δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ, με τη Λιθουανία να εγκρίνει πρόσφατα έναν στρατιωτικό προϋπολογισμό ρεκόρ ύψους 4,79 δισεκατομμυρίων ευρώ (5,6 δισεκατομμύρια δολάρια) για το 2026 – περίπου 5,38% του ΑΕΠ. Έχουν επίσης αναβιώσει ή επεκτείνει τη θητεία, επικαλούμενη αυτό που περιγράφουν ως κίνδυνο επίθεσης.
Το Κρεμλίνο απέρριψε τους ισχυρισμούς περί εχθρικών προθέσεων προς τα δυτικά έθνη ως «ανοησίες» και κινδυνολογία, ενώ καταδίκασε αυτό που αποκαλεί «απερίσκεπτη στρατιωτικοποίηση» της Δύσης .
Ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Ριάμπκοφ δήλωσε ότι τα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ ακολουθούν «εχθρικές» πολιτικές που διατηρούν υψηλό τον κίνδυνο ενός άμεσου πολέμου με τη Ρωσία, ακόμη και καθώς οι ΗΠΑ σηματοδοτούν μια πιο ισορροπημένη προσέγγιση απέναντι στη Μόσχα.
