Ένοπλες Συγκρούσεις
Παρά τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις δυτικές κυρώσεις, ο αριθμός των δισεκατομμυριούχων στη Ρωσία έφτασε σε ιστορικό υψηλό, παρατηρεί σε δημοσίευμά του το BBC που δείχνει να μην θέλει να παραδεχθεί ότι οι κυρώσεις δεν επηρέασαν την ρωσική οικονομία όσο επηρέασαν τις χώρες της Δύσης που τις επέβαλαν.
Ένα άλλο ζήτημα που ενοχλεί τους Βρετανούς, τώρα, (που μιλούν συνεχώς για το κακό που κάνουν οι ολιγάρχες σε κάποια χώρα) στα 25 χρόνια εξουσίας του Βλαντίμιρ Πούτιν, οι πλουσιότεροι της χώρας έχουν χάσει σχεδόν κάθε πολιτική επιρροή, μετατρεπόμενοι σε σιωπηλούς και απόλυτα ελεγχόμενους υποστηρικτές του Κρεμλίνου.
Στα χρόνια που ο Πούτιν βρίσκεται στο τιμόνι της χώρας, οι Ρώσοι ολιγάρχες έχουν χάσει σχεδόν πλήρως την επιρροή που κάποτε ασκούσαν στα κέντρα λήψης αποφάσεων ή απλά έγινε αυτό που έπρεπε, δηλαδή να μην μπορεί κάποιος πλούσιος να κάνει κουμάντο στις κρατικές υποθέσεις (δεν αρέσει στο BBC).
Για τον Ρώσο πρόεδρο, αυτή η εξέλιξη θεωρείται επιτυχία. Οι δυτικές κυρώσεις δεν κατάφεραν να μετατρέψουν τους… ζάπλουτους συμπατριώτες του σε αντιπάλους του καθεστώτος.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο πρώην τραπεζικός δισεκατομμυριούχος Όλεγκ Τίνκοφ. Μία ημέρα αφότου χαρακτήρισε τον πόλεμο «τρελό» σε ανάρτησή του στο Instagram, στελέχη της εταιρείας του δέχθηκαν… τηλεφώνημα από το Κρεμλίνο.
Το μήνυμα ήταν σαφές: η Tinkoff Bank, η δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα της Ρωσίας τότε, θα περνούσε σε κρατικό έλεγχο, εάν δεν διακόπτονταν όλοι οι δεσμοί με τον ιδρυτή της.
«Δεν μπορούσα να συζητήσω την τιμή. Ήμουν σαν όμηρος -παίρνεις ό,τι σου προσφέρουν. Δεν μπορούσα να διαπραγματευτώ» δήλωσε ο Τίνκοφ στους New York Times.
Oleg Tinkov says “cowards” among Russia’s oligarchs need to speak out against Putin’s war in Ukraine.
“Sitting between two chairs like they did for the last 30 years, with a house in Belgravia and being friends with Putin, doesn’t work anymore.”https://t.co/aXAqX9npCU
— max seddon (@maxseddon) July 21, 2023
Λίγες ημέρες αργότερα, εταιρεία που συνδέεται με τον Βλαντίμιρ Ποτάνιν, τον πέμπτο πλουσιότερο άνθρωπο της Ρωσίας και βασικό προμηθευτή νικελίου για κινητήρες μαχητικών αεροσκαφών, ανακοίνωσε την εξαγορά της τράπεζας.
Σύμφωνα με τον Τίνκοφ, η πώληση έγινε μόλις στο 3% της πραγματικής της αξίας. Ο ίδιος έχασε σχεδόν εννέα δισ. δολάρια από την περιουσία του και εγκατέλειψε τη Ρωσία.
Η σημερινή εικόνα απέχει πολύ από την περίοδο μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, όταν μια ομάδα Ρώσων απέκτησε τεράστιες κρατικές επιχειρήσεις και πλούτισε, εκμεταλλευόμενη τις ευκαιρίες του νεοσύστατου καπιταλισμού.
Ο πλούτος εκείνης της εποχής μεταφράστηκε σε πολιτική επιρροή και ισχύ, δημιουργώντας το φαινόμενο των ολιγαρχών.
Ο ισχυρότερος εξ αυτών, ο Μπόρις Μπερεζόφσκι, είχε υποστηρίξει ότι συνέβαλε στην άνοδο του Πούτιν στην προεδρία το 2000.
Το 2012 ζήτησε συγχώρεση για εκείνη την επιλογή, γράφοντας ότι δεν είχε προβλέψει «τον μελλοντικό άπληστο τύραννο και σφετεριστή» (θα προτιμούσε έναν πρόεδρο μαριονέτα).
Όταν, στις 24 Φεβρουαρίου 2022, λίγες ώρες μετά την εντολή για την πλήρους κλίμακας επίθεση στην Ουκρανία, ο Πούτιν συγκέντρωσε τους πλουσιότερους Ρώσους στο Κρεμλίνο, οι παρευρισκόμενοι γνώριζαν ότι οι περιουσίες τους θα δεχθούν ισχυρό πλήγμα.
Παρ’ όλα αυτά, οι δυνατότητες αντίδρασης ήταν ελάχιστες. «Ελπίζω ότι σε αυτές τις νέες συνθήκες θα συνεργαστούμε εξίσου καλά και αποτελεσματικά» τους είπε, με δημοσιογράφο που βρισκόταν στη συνάντηση να τους περιγράφει ως «χλωμούς και άυπνους».
Σύμφωνα με το Forbes, μέσα σε δύο μήνες τότε, έως τον Απρίλιο του 2022, ο αριθμός των Ρώσων δισεκατομμυριούχων μειώθηκε από 117 σε 83, εξαιτίας του πολέμου, των κυρώσεων και της πτώσης του ρουβλιού. Συνολικά, έχασαν 263 δισ. δολάρια, δηλαδή κατά μέσο όρο το 27% της περιουσίας τους.
Ωστόσο, τα επόμενα χρόνια κατέδειξαν ότι η πολεμική οικονομία δημιούργησε νέες ευκαιρίες. Οι αυξημένες στρατιωτικές δαπάνες τροφοδότησαν ανάπτυξη άνω του 4% το 2023 και το 2024, ευνοώντας ακόμη και όσους δισεκατομμυριούχους δεν επωφελήθηκαν άμεσα από αμυντικά συμβόλαια.
Το 2024, περισσότεροι από τους μισούς Ρώσους δισεκατομμυριούχους είτε συμμετείχαν στον εφοδιασμό του στρατού είτε ωφελήθηκαν από την επέμβαση, σύμφωνα με τον Τζιάκομο Τονίνι.
Το ίδιο έτος, η Ρωσία κατέγραψε ιστορικό ρεκόρ 140 δισεκατομμυριούχων στη λίστα του Forbes, με συνολική περιουσία 580 δισ. δολαρίων -μόλις τρία δισ. κάτω από το υψηλότερο επίπεδο, που είχε καταγραφεί πριν από την εισβολή.
«Η Δύση έκανε ό,τι μπορούσε για να συσπειρώσει τους Ρώσους δισεκατομμυριούχους γύρω από τη σημαία» σημειώνει ο Αλεξάντερ Κολιάντρ από το Center for European Policy Analysis.
Μόνο το 2024, αναδείχθηκαν με αυτόν τον τρόπο 11 νέοι δισεκατομμυριούχοι στη Ρωσία.
