Τουρκία
Η συζήτηση για την πιθανή επανένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα των μαχητικών αεροσκαφών F-35 επανέρχεται δυναμικά στο προσκήνιο, προκαλώντας έντονες συζητήσεις τόσο στην Ουάσιγκτον όσο όμως και στην Αθήνα μετά τη συνάντηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.
Ήδη 6 F-35A που είχαν κατασκευαστεί για την Τουρκία πριν την αποχώρησή της από το πρόγραμμα βρίσκονται σε κατάσταση αποθήκευσης με την αμερικανική Αεροπορία να είναι υπεύθυνη για την συνολική κατάστασή τους.
Ο Τούρκος πρόεδρος είχε θέσει το ζήτημα και το 2019, όταν η πρώτη κυβέρνηση του κ. Τραμπ αποφάσισε να αποκλείσει την Άγκυρα λόγω της αγοράς των ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων S – 400.
Έκτοτε, το αίτημα παραμένει στην κορυφή για την Άγκυρα, με τη γείτονα χώρα να επιδιώκει να αποκαταστήσει τη θέση της στο πρόγραμμα των αμερικανικών μαχητικών πέμπτης γενιάς, κάτι που διεφάνη και στο χθεσινό τετ α τετ που πραγματοποιήθηκε στον Λευκό Οίκο.
Η Ελλάδα δεν αιφνιδιάστηκε πάντως από την επαναφορά του θέματος και διπλωματικές πηγές υπενθυμίζουν ότι ο αποκλεισμός της Τουρκίας δεν ήταν μια απλή πολιτική απόφαση, αλλά νομοθετημένη απαγόρευση.
Ο λόγος παραμένει ο ίδιος: οι S-400 εξακολουθούν να βρίσκονται σε τουρκικό έδαφος, κάτι που θεωρείται ασύμβατο με τη φιλοσοφία του ΝΑΤΟ και απειλή για την ασφάλεια των αμερικανικών αεροσκαφών. Επιπλέον, ακόμη και η πιθανή άρση των κυρώσεων μέσω του νόμου CAATSA δεν είναι εύκολη υπόθεση, καθώς απαιτείται έγκριση από το Κογκρέσο, όπου επικρατεί έντονος σκεπτικισμός για την αξιοπιστία της Τουρκίας.
Η εικόνα μάλιστα θα πρέπει να τονιστεί ότι γίνεται πιο σύνθετη αν συνυπολογιστεί η πολιτική διάσταση.
Ο Ερντογάν, παρά τις συνεχείς τριβές με τη Δύση, έχει καταφέρει να κρατά ανοιχτή γραμμή με τον Λευκό Οίκο, υποσχόμενος συνεργασίες και αγορές που θα μπορούσαν να διευκολύνουν μια πιθανή αναθεώρηση της αμερικανικής στάσης.
Η απελθούσα αμερικανική κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν είχε εγκρίνει ήδη την πώληση νέων F-16 στην Τουρκία, καθώς και την αναβάθμιση μέρους του υπάρχοντος στόλου της τουρκικής Αεροπορίας.
Επρόκειτο για μια απόφαση που είχε ληφθεί ταυτόχρονα με την προώθηση της συμφωνίας για την πώληση F-35 στην Ελλάδα, με στόχο να διατηρηθεί μια ισορροπία στο Αιγαίο. Το ερώτημα, όμως, είναι αν η Ουάσιγκτον θα παραμείνει σε αυτή τη λογική ή αν θα επιτρέψει στην Άγκυρα να κάνει το μεγάλο βήμα επιστρέφοντας στο πρόγραμμα των μαχητικών πέμπτης γενιάς.
Για την Ελλάδα, το πλεονέκτημα είναι περίπου σαφές:
Το πρώτο από τα 20 ελληνικά F-35 αναμένεται να παραδοθεί στην Πολεμική Αεροπορία το 2028, αλλά στην Ελλάδα δεν θα έρθει πριν το 2030 ενώ υπάρχει και η δυνατότητα να ενεργοποιηθεί η προαίρεση για την προμήθεια ακόμη 20 αεροσκαφών.
Από την άλλη πλευρά έχουν ήδη κατασκευαστεί 6 μαχητικά για την τουρκική Αεροπορία τα οποία βρίσκονται σε προσωρινή αποθήκευση κάτι που σημαίνει πως η Τουρκία επανενταχθεί στο πρόγραμμα τα αεροσκάφη αυτά θα έρθουν αμέσως ή σχεδόν αμέσως στην Τουρκία καθότι η γειτονική χώρα έχει ήδη εκπαιδευμένους πιλότους και προσωπικό εδάφους.
