Μπάσκετ
Tο Politico αποκαλύπτει ότι, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, αθλητικοί φορείς και κυβερνήσεις εκφράζουν σοβαρές επιφυλάξεις για το αμερικανικό μοντέλο κλειστής λίγκας, τον αντίκτυπό του στα εθνικά πρωταθλήματα και τη συμβατότητά του με τις θεμελιώδεις αξίες του ευρωπαϊκού αθλητισμού.
Πιο αναλυτικά, η κορυφαία αμερικανική λίγκα μπάσκετ έχει ένα σχέδιο πολλών δισεκατομμυρίων για να διεισδύσει στην ευρωπαϊκή αγορά. Όμως το εγχείρημα μόνο εύκολο δεν είναι.
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις επιχειρούν να βάλουν φρένο στο Εθνικό Πρωτάθλημα Καλαθοσφαίρισης των ΗΠΑ, την έδρα παγκόσμιων σταρ όπως ο ΛεΜπρόν Τζέιμς και ο Στεφ Κάρι, πριν καν προλάβει να πάρει σάρκα και οστά, ενόψει μιας πιθανής έναρξης το 2027 σε κομβικές πόλεις της ηπείρου.
Οι υποστηρικτές της ευρωπαϊκής διοργάνωσης που στηρίζεται από το NBA θεωρούν ότι πρόκειται για μια αναγκαία επένδυση σε ένα εξαιρετικά δημοφιλές άθλημα, το οποίο όμως δεν αποφέρει μεγάλα κέρδη στην Ευρώπη μέσω των μικρότερων εγχώριων πρωταθλημάτων.
Οι αντίπαλοι αντιτείνουν ότι η είσοδος του παγκόσμιου κολοσσού θα «στραγγαλίσει» τα εθνικά πρωταθλήματα μπάσκετ και θα διοχετεύσει τα έσοδα σε αμερικανικές εταιρείες.
Η αντιπαράθεση αυτή εκτυλίσσεται σε μια περίοδο έντονων εμπορικών και πολιτικών εντάσεων, με την κυβέρνηση του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, να επιχειρεί να πιέσει Ευρωπαίους νομοθέτες και ρυθμιστικές αρχές προς μια ατζέντα «Πρώτα η Αμερική».
Το μπάσκετ αποτελεί επίσης το πιο πρόσφατο επεισόδιο σε μια ευρύτερη συζήτηση γύρω από το ευρωπαϊκό αθλητικό μοντέλο, το οποίο βασίζεται στην άνοδο και τον υποβιβασμό μεταξύ κατηγοριών και στις πληρωμές αλληλεγγύης σε μια πυραμιδική δομή.
Αντίθετα, το NBA λειτουργεί με το αμερικανικό μοντέλο, όπου οι ομάδες έχουν μόνιμη θέση σε κλειστές λίγκες, δημιουργώντας τεράστια έσοδα για τους ιδιοκτήτες και υπερπληρωμένους σταρ, συγκρίσιμους μόνο με τους κορυφαίους ευρωπαϊκούς ποδοσφαιρικούς συλλόγους.
Για αυτή την καταγραφή των παρασκηνιακών διαπραγματεύσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη ανάμεσα σε μερικούς από τους ισχυρότερους παράγοντες του παγκόσμιου αθλητισμού, το POLITICO μίλησε με αρκετούς Ευρωπαίους πολιτικούς, στελέχη του αθλητισμού και βαριά ονόματα της βιομηχανίας, με άμεση γνώση των συζητήσεων, ορισμένοι εκ των οποίων ζήτησαν ανωνυμία λόγω της ευαισθησίας των διαβουλεύσεων.
Στελέχη του NBA έχουν ήδη αρχίσει να διερευνούν τη στήριξη του εγχειρήματος από ιδιοκτήτες μεγάλων ευρωπαϊκών πολυαθλητικών συλλόγων και διοικητικά στελέχη ομάδων, προκαλώντας ανησυχία σε άλλα τμήματα του ευρωπαϊκού αθλητικού κατεστημένου.
«Ο βασικός λόγος που δεν υποστηρίζουμε το NBA Europe είναι ότι οι κλειστές λίγκες και διοργανώσεις ωφελούν μόνο το ανώτερο ποσοστό των εμπορικά επιτυχημένων συλλόγων, προκαλώντας όμως σοβαρή ζημιά στο άθλημα σε εθνικό επίπεδο», δήλωσε στο POLITICO ανώτατος αξιωματούχος ευρωπαϊκής κυβέρνησης.
Παρότι η ΕΕ δεν διοικεί τον αθλητισμό στην Ευρώπη, εποπτεύει την αγορά μέσα στην οποία αυτός λειτουργεί – και οι αξιωματούχοι έσπευσαν να υπερασπιστούν τις αξίες που η Ένωση επιδιώκει να διαφυλάξει.
«Ως φορείς χάραξης πολιτικής, συμπεριλαμβανομένου του επιπέδου της ΕΕ, υπάρχει σαφές καθήκον να τηρείται το κεκτημένο του ανταγωνισμού, αλλά και να δίδεται πλήρες βάρος στις ευρύτερες ευρωπαϊκές αξίες που έχουν επανειλημμένα υπογραμμιστεί σε δικαστικές αποφάσεις, όπως η αλληλεγγύη, η ανοιχτότητα και η δικαιοσύνη», δήλωσε στο POLITICO ο Επίτροπος Αθλητισμού της ΕΕ, Γκλεν Μικάλεφ.
Πρόσθεσε ότι «η τρέχουσα συζήτηση δείχνει πως αυτή η ισορροπία χρειάζεται επαναπροσδιορισμό, με μεγαλύτερη έμφαση σε αυτές τις αξίες, ώστε να διαφυλαχθεί η ακεραιότητα του ευρωπαϊκού αθλητισμού και το πυραμιδικό του μοντέλο».
Ιδιωτικές διαπραγματεύσεις
Μεγάλοι επιχειρηματικοί παράγοντες βλέπουν εδώ και καιρό την ευρωπαϊκή αθλητική αγορά ως ελκυστική εμπορική ευκαιρία, αγοράζοντας συλλόγους και επιχειρώντας ακόμη και να ανατρέψουν υφιστάμενες διοργανώσεις.
Μια προηγούμενη προσπάθεια δημιουργίας μιας ημίκλειστης, αμερικανικού τύπου ποδοσφαιρικής λίγκας στην Ευρώπη, η αποτυχημένη Super League από 12 κορυφαίους συλλόγους το 2021, προσέκρουσε σε ισχυρές πολιτικές και κοινωνικές αντιδράσεις.
Το μπάσκετ αποτελεί ελαφρώς διαφορετική περίπτωση, καθώς η Euroleague, η κορυφαία ευρωπαϊκή διοργάνωση, είναι ήδη μια ημίκλειστη λίγκα, ένα μοντέλο που έχει δεχθεί έντονη κριτική από την έναρξή του στις αρχές του αιώνα.
Ωστόσο, οι επικριτές του NBA κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς εντείνονται οι κρίσιμες συζητήσεις για την πιθανή έναρξη της νέας λίγκας σε 12 προτεινόμενες πόλεις, μεταξύ των οποίων η Ρώμη, το Βερολίνο και η Μαδρίτη.
Ανώτατοι αξιωματούχοι της Διεθνούς Ομοσπονδίας Καλαθοσφαίρισης (FIBA) συναντήθηκαν νωρίτερα αυτόν τον μήνα στις Βρυξέλλες με τον Μικάλεφ και βασικούς παράγοντες της ευρωπαϊκής αθλητικής πολιτικής, υποστηρίζοντας ότι η νέα λίγκα με την ημίκλειστη δομή της, αλλά και με διαδρομή ανόδου για ομάδες που διακρίνονται στα εθνικά τους πρωταθλήματα θα μπορούσε να αποτελέσει μια ευρωπαϊκή ιστορία επιτυχίας.
«Οι τρέχουσες εξελίξεις στο ευρωπαϊκό μπάσκετ αναδεικνύουν διαχρονικές ανησυχίες γύρω από τα μοντέλα κλειστών λιγκών», δήλωσε ο Μικάλεφ μετά τη συνάντηση, σε σχόλια που θα μπορούσαν να εκληφθούν ως μια έμμεση προειδοποίηση προς το αμερικανικό μοντέλο.
«Παράλληλα, καλούν σε προβληματισμό σχετικά με τον αυξανόμενο ρόλο των επενδύσεων στον αθλητισμό, αναγνωρίζοντας ότι αυτές μπορεί να είναι καλοδεχούμενες και ωφέλιμες, υπό την προϋπόθεση ότι σέβονται τις αρχές της χρηστής διακυβέρνησης και παραμένουν ευθυγραμμισμένες με τις ευρωπαϊκές αθλητικές αξίες, παραδόσεις και δομές».
Πρόσθεσε ότι «παρότι οι αποσχιστικές διοργανώσεις συνήθως υπόσχονται ανάπτυξη και σταθερότητα, ο περιορισμός του ανοιχτού ανταγωνισμού γίνεται εις βάρος των εθνικών πρωταθλημάτων και της ευρύτερης αθλητικής πυραμίδας, ένα μάθημα που θα έπρεπε να εξετάσουν προσεκτικά και άλλα αθλήματα».
Δύο στελέχη του χώρου ανέφεραν στο POLITICO ότι η ισπανική La Liga πραγματοποίησε συνάντηση με το NBA, επισημαίνοντας ότι το προτεινόμενο μοντέλο είναι αντίθετο με το ευρωπαϊκό αθλητικό σύστημα και ότι, εφόσον εφαρμοστεί, θα αντιμετωπίσει σθεναρή αντίδραση από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και αθλητικούς φορείς σε όλη την ήπειρο.
Σύμφωνα με στέλεχος με άμεση γνώση των διαπραγματεύσεων, αξιωματούχοι του NBA έχουν προσεγγίσει τον τελευταίο χρόνο ιδιοκτήτες μεγάλων ευρωπαϊκών ποδοσφαιρικών και πολυαθλητικών συλλόγων, προκειμένου να συμμετάσχουν στο μπασκετικό εγχείρημα.
Ο κομισάριος του NBA, Άνταμ Σίλβερ, και ο αναπληρωτής του, Μαρκ Τέιτουμ, έχουν τακτικές επαφές με τον ιδιοκτήτη της Παρί Σεν Ζερμέν, Νάσερ αλ-Κελαϊφί, έναν από τους ισχυρότερους παράγοντες του παγκόσμιου αθλητισμού, προσπαθώντας να πείσουν την Qatar Sports Investments να αποκτήσει μια νέα ομάδα στο Παρίσι, στο πλαίσιο του ομίλου PSG.
Παράλληλα, έχουν πραγματοποιήσει συνομιλίες με την Μπαρτσελόνα και τη Ρεάλ Μαδρίτης, σύμφωνα με το ίδιο στέλεχος.
«Οι συνομιλίες μας με διάφορους φορείς στην Ευρώπη ενίσχυσαν την πεποίθησή μας ότι υπάρχει μια τεράστια ευκαιρία για τη δημιουργία μιας νέας λίγκας στην ήπειρο», ανέφερε ο Σίλβερ σε δήλωσή του.
«Μαζί με τη FIBA, ανυπομονούμε να συνεργαστούμε με υποψήφιους συλλόγους και ιδιοκτησιακά σχήματα που συμμερίζονται το όραμά μας για τις δυνατότητες του παιχνιδιού στην Ευρώπη».
Σε ανακοίνωση της Δευτέρας, με την οποία οι δύο πλευρές επιβεβαίωσαν ότι προχωρούν την ευρωπαϊκή επέκταση, ο γενικός γραμματέας της FIBA, Ανδρέας Ζαγκλής, δήλωσε:
«Η μορφή της λίγκας σέβεται τις αρχές του ευρωπαϊκού αθλητικού μοντέλου, προσφέροντας σε κάθε φιλόδοξο σύλλογο της ηπείρου μια δίκαιη διαδρομή προς την κορυφή. Το πρότζεκτ έχει σχεδιαστεί με τρόπο που θα ενισχύσει τη βιωσιμότητα ολόκληρου του ευρωπαϊκού οικοσυστήματος μπάσκετ, παικτών, συλλόγων, λιγκών και εθνικών ομοσπονδιών, δημιουργώντας ένα ντόμινο θετικών επιδράσεων που θα ωφελήσει ουσιαστικά τους φιλάθλους σε όλη την Ευρώπη».
Θέλοντας να κατευνάσουν τις ανησυχίες των ευρωπαϊκών ρυθμιστικών αρχών, το NBA και η FIBA πρόσθεσαν ότι σκοπεύουν να διαθέσουν οικονομική στήριξη και πόρους για την ανάπτυξη του ευρωπαϊκού οικοσυστήματος μπάσκετ.«Να μην είναι μια κυριαρχία»
