Διάστημα
Επιστήμονες ανακοίνωσαν πως ανακάλυψαν τον «Μεγάλο Τροχό», έναν εξαιρετικά μεγάλο γαλαξία στο σύμπαν.
Πρόκειται για έναν «κοσμικό γίγαντα» του οποίου το φως έχει ταξιδέψει πάνω από 12 δισεκατομμύρια χρόνια προκειμένου να φτάσει σε εμάς. Οι αστρονόμοι τον ονόμασαν «Μεγάλο Τροχό» [Big Wheel], καθώς ο γαλαξίας μοιάζει με έναν τεράστιο δίσκο, με τα ευρήματά τους να δημοσιεύονται προ ημερών στο επιστημονικό περιοδικό «Nature Astronomy».
Αυτός ο γιγάντιος δισκοειδής γαλαξίας υπήρξε μέσα στα πρώτα δύο δισεκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη [Big Bang], πράγμα που σημαίνει αφενός το ότι σχηματίστηκε όταν το σύμπαν ήταν μόλις στο 15% της σημερινής του ηλικίας και αφετέρου ότι αμφισβητεί όλα όσα γνωρίζουμε για το πώς σχηματίζονται οι γαλαξίες.
Οι δισκοειδείς γαλαξίες έχουν συνήθως σαφείς σπειροειδείς βραχίονες που εκτείνονται προς τα έξω μέσα από μια εξαιρετικά πυκνή κεντρική περιοχή. Ο ίδιος ο γαλαξίας μας είναι ένας δισκοειδής γαλαξίας, που χαρακτηρίζεται από σπειροειδείς βραχίονες που περιτυλίγονται γύρω από το κέντρο του.
Γιατί είναι σημαντική η ανακάλυψή του
Η μελέτη τέτοιων γαλαξιών, όπως ο Γαλαξίας μας και ο πρόσφατα ανακαλυφθείς «Μεγάλος Τροχός», μας βοηθά να αποκαλύψουμε πώς οι γαλαξίες σχηματίζονται, αναπτύσσονται και εξελίσσονται μέσα σε δισεκατομμύρια χρόνια.
Αυτές οι μελέτες είναι ιδιαίτερα σημαντικές, καθώς η κατανόηση γαλαξιών παρόμοιων με τον δικό μας μπορεί να προσφέρει βαθύτερες γνώσεις για την κοσμική ιστορία του δικού μας… γαλαξιακού «σπιτιού» και της ευρύτερης γειτονιάς του.
Προηγουμένως πιστεύαμε ότι οι δισκοειδείς αυτοί γαλαξίες σχηματίζονται σταδιακά και για μεγάλο χρονικό διάστημα: είτε μέσω της ομαλής ροής αερίου στους γαλαξίες από το περιβάλλον διάστημα, είτε μέσω της συγχώνευσης με μικρότερους γαλαξίες.
Συνήθως, οι γρήγορες συγχωνεύσεις μεταξύ γαλαξιών θα διατάραζαν τις ευαίσθητες σπειροειδείς δομές, μετατρέποντάς τες σε πιο χαοτικά σχήματα. Ωστόσο, ο «Μεγάλος Τροχός» κατάφερε να αναπτυχθεί γρήγορα σε ένα εκπληκτικά μεγάλο μέγεθος χωρίς να χάσει τη χαρακτηριστική σπειροειδή μορφή του. Αυτό ακριβώς το γεγονός αμφισβητεί τις απόψεις των αστρονόμων για την ανάπτυξη των γιγάντιων γαλαξιών.
Οι λεπτομερείς παρατηρήσεις με το JWST δείχνουν ότι ο «Μεγάλος Τροχός» είναι συγκρίσιμος σε μέγεθος και ταχύτητα περιστροφής με τους μεγαλύτερους «υπερ-σπειροειδείς» γαλαξίες στο σημερινό σύμπαν.
Είναι τρεις φορές μεγαλύτερος σε μέγεθος από συγκρίσιμους γαλαξίες εκείνης της εποχής και είναι ένας από τους πιο ογκώδεις γαλαξίες που παρατηρήθηκαν στο πρώιμο σύμπαν.
Είναι αξιοσημείωτο ότι, παρόλο που είναι ασυνήθιστα μεγάλος, ο «Μεγάλος Τροχός» αναπτύσσεται με ρυθμό παρόμοιο με άλλους γαλαξίες της ίδιας κοσμικής ηλικίας.
Αυτό που το κάνει ακόμη πιο συναρπαστικό είναι το ίδιο το περιβάλλον μέσα στο οποίο σχηματίστηκε ο «Μεγάλος Τροχός».
Βρίσκεται σε μια ασυνήθιστα συνωστισμένη περιοχή του διαστήματος, όπου οι γαλαξίες είναι στοιβαγμένοι στενά μεταξύ τους, δέκα φορές πιο πυκνοί από τις τυπικές περιοχές του σύμπαντος. Αυτό το πυκνό περιβάλλον πιθανότατα παρείχε ιδανικές συνθήκες για να αναπτυχθεί γρήγορα ο γαλαξίας.
Εκτός από τον μυστηριώδη σχηματισμό του, η τελική τύχη του Μεγάλου Τροχού είναι ένα άλλο ενδιαφέρον ερώτημα.
Δεδομένου του πυκνού περιβάλλοντος, μελλοντικές συγχωνεύσεις μπορεί να αλλάξουν σημαντικά τη δομή του, μετατρέποντάς τον ενδεχομένως σε έναν γαλαξία συγκρίσιμο σε μάζα με τους μεγαλύτερους που παρατηρούνται σε κοντινά σμήνη, όπως τον γαλαξία της Παρθένου [Virgo].
