Διάστημα
Σε απόσταση 900 ετών φωτός από τη Γη, ο εξωπλανήτης WASP-121b, που ανακαλύφθηκε το 2015, συνεχίζει να εντυπωσιάζει τους αστρονόμους με τις εξαιρετικά παράξενες καιρικές του συνθήκες.
Πρόκειται για έναν «καυτό Δία», έναν γιγάντιο αέριο πλανήτη που βρίσκεται τόσο κοντά στο μητρικό του άστρο ώστε η βαρυτική δύναμη τού έχει δώσει ένα ωοειδές σχήμα και τον έχει τροχιακά κλειδώσει, δηλαδή η μία του πλευρά είναι μόνιμα στραμμένη προς το άστρο.
Και αν όλα αυτά ακούγονται ήδη εξωπραγματικά, οι επιστήμονες έχουν πλέον χαρτογραφήσει την τρισδιάστατη ατμόσφαιρά του με πρωτοφανή λεπτομέρεια, αποκαλύπτοντας ισχυρούς ανέμους, σύνθετα καιρικά μοτίβα και… βροχές από ρουμπίνια και ζαφείρια!
Χρησιμοποιώντας το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο (VLT) του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητηρίου, οι επιστήμονες κατάφεραν να παρατηρήσουν αεροχειμάρρους που μεταφέρουν χημικά στοιχεία όπως σίδηρο και τιτάνιο, δημιουργώντας ένα εξαιρετικά δυναμικό καιρικό σύστημα.
- Ένας πανίσχυρος ισημερινός αεροχείμαρρος εκτείνεται σε ολόκληρο το μισό πλανήτη, στροβιλίζοντας υλικά με ταχύτητες έως 18.000 χλμ./ώρα.
- Στην καυτή πλευρά του πλανήτη, όπου η θερμοκρασία αγγίζει τους 2.500°C (υψηλότερη από πολλές επιφάνειες άστρων), βαριά μέταλλα όπως το μαγνήσιο και ο σίδηρος εξατμίζονται και διαρρέουν στο Διάστημα.
- Στην ψυχρότερη, σκοτεινή πλευρά, η θερμοκρασία πέφτει στους 1.200°C, επιτρέποντας σε νέφη σιδήρου, τιτανίου και κορούνδιου (το υλικό από το οποίο αποτελούνται τα ζαφείρια και τα ρουμπίνια) να συμπυκνωθούν και να δημιουργήσουν βροχές από υγρούς πολύτιμους λίθους.
Αυτή είναι η πρώτη φορά που οι επιστήμονες καταφέρνουν να μελετήσουν με τόση λεπτομέρεια την ατμόσφαιρα ενός εξωπλανήτη, ανοίγοντας νέους δρόμους για την κατανόηση των καιρικών συνθηκών πέρα από το Ηλιακό μας Σύστημα. Ο WASP-121b αποτελεί απόδειξη ότι το Σύμπαν είναι γεμάτο από κόσμους που αψηφούν κάθε φαντασία – από πλανήτες με καταιγίδες υγτού μετάλλου μέχρι κόσμους όπου βρέχει… κοσμήματα.
