Επιστήμες
Tα «πάνω-κάτω» στα όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα φέρνουν επιστήμονες από το Scripps Research στις ΗΠΑ, καθώς υποστηρίζουν ότι το σώμα μας διαθέτει μια «κρυφή» έκτη αίσθηση, γνωστή ως ενδοαντίληψη.
Πρόκειται για μια σχετικά άγνωστη λειτουργία του νευρικού συστήματος, η οποία επιτρέπει στον εγκέφαλο να παρακολουθεί συνεχώς τα σήματα του σώματος και να ρυθμίζει ζωτικές λειτουργίες, όπως η αναπνοή, η αρτηριακή πίεση και η άμυνα απέναντι στις λοιμώξεις.
Η αίσθηση που λειτουργεί από μέσα
Η ενδοαντίληψη δεν βασίζεται σε εξωτερικά ερεθίσματα, όπως οι πέντε κλασικές αισθήσεις.
Δεν χρειάζεται μάτια ή μύτη· λειτουργεί μέσα από ένα δίκτυο νευρικών οδών που διατρέχουν εσωτερικά όργανα, από την καρδιά και τους πνεύμονες μέχρι το στομάχι και τα νεφρά.
Για αυτόν τον λόγο οι ερευνητές τη χαρακτηρίζουν «κρυμμένη αίσθηση».
Η έννοια της ενδοαντίληψης προτάθηκε για πρώτη φορά στις αρχές του 20ού αιώνα από τον Βρετανό νευροεπιστήμονα Τσαρλς Σέρινγκτον, αλλά αγνοήθηκε για δεκαετίες, μέχρι που η επιστήμη άρχισε ξανά να ασχολείται με αυτή την τελευταία δεκαετία.
Χρηματοδότηση-μαμούθ για το «εσωτερικό GPS» του σώματος
Η ομάδα του Scripps Research έλαβε χρηματοδότηση 14,2 εκατομμυρίων δολαρίων από το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ (NIH), προκειμένου να χαρτογραφήσει το σύστημα αυτό σε βάθος.
«Η ενδοαντίληψη είναι θεμελιώδης σχεδόν για κάθε πτυχή της υγείας, αλλά παραμένει ένα ανεξερεύνητο σύνορο της νευροεπιστήμης», δήλωσε ο επικεφαλής καθηγητής Ξιν Τζιν.
Στόχος της μελέτης είναι η δημιουργία του πρώτου άτλαντα του εσωτερικού αισθητηριακού συστήματος – ένας χάρτης που θα δείχνει πώς οι αισθητήριοι νευρώνες συνδέονται με τα όργανα και το νευρικό σύστημα.
Από τις σωματικές λειτουργίες στην ψυχική υγεία
Η ενδοαντίληψη δεν αφορά μόνο το πώς λειτουργεί το σώμα, αλλά και το πώς νιώθουμε.
Όπως εξηγούν οι ερευνήτριες Τζένιφερ Μέρφι και Φρέγια Πρέντις σε άρθρο τους στο The Conversation, η αίσθηση αυτή παίζει ρόλο στη λήψη αποφάσεων, στην κοινωνική συμπεριφορά και στην ψυχική ευεξία.
Διαταραχές της ενδοαντίληψης έχουν συνδεθεί με κατάθλιψη, άγχος και διατροφικές διαταραχές, αλλά και με σωματικά προβλήματα όπως χρόνιος πόνος, αυτοάνοσα νοσήματα και υπέρταση.
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο ο εγκέφαλος «διαβάζει» τα σήματα του σώματος θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέες θεραπείες.
«Το σώμα σε ισορροπία»
«Με τη δημιουργία του πρώτου άτλαντα αυτού του συστήματος, θέλουμε να κατανοήσουμε πώς ο εγκέφαλος κρατά το σώμα σε ισορροπία, πώς αυτή η ισορροπία διαταράσσεται στις ασθένειες και πώς μπορούμε να την αποκαταστήσουμε», υπογραμμίζει ο καθηγητής Τζιν.
Αν οι ερευνητές έχουν δίκιο, η ανακάλυψη αυτή δεν αλλάζει απλώς τον τρόπο που βλέπουμε τις αισθήσεις μας – αλλά ίσως και τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον ίδιο μας τον εαυτό.
