Επιστήμες
Υπάρχουν πειράματα που αγγίζουν τα όρια του ανθρώπινου μυαλού – και ο Μισέλ Σιφρ τόλμησε να τα ξεπεράσει.
Το καλοκαίρι του 1962, ο τότε 23χρονος Γάλλος γεωλόγος και σπηλαιολόγος αποφάσισε να αποκοπεί εντελώς από τον έξω κόσμο, κατεβαίνοντας 150 μέτρα κάτω από τη γη, σε μια σπηλιά στις Λιγουρικές Άλπεις.
Εκεί, χωρίς ρολόι, χωρίς φυσικό φως και χωρίς καμία επαφή με ανθρώπους, έμεινε μόνος του επί δύο μήνες για να ανακαλύψει πώς ο άνθρωπος βιώνει τον χρόνο όταν χάνει κάθε σημείο αναφοράς.
Ο Σιφρ ακολούθησε το ένστικτό του: έτρωγε όταν πεινούσε, κοιμόταν όταν κουραζόταν και κατέγραφε κάθε του δραστηριότητα μέσω τηλεφωνικής γραμμής με τους ερευνητές στην επιφάνεια – οι οποίοι δεν του αποκάλυπταν ποτέ την ώρα.
Σύντομα, η αίσθηση του χρόνου του διαλύθηκε. Πίστευε πως είχαν περάσει 20 Αυγούστου, όταν στην πραγματικότητα ήταν ήδη 14 Σεπτεμβρίου. Είχε μείνει κάτω σχεδόν διπλάσιο χρόνο απ’ όσο νόμιζε.
Τα αποτελέσματα της δοκιμής ήταν συγκλονιστικά. Ο βιολογικός του ρυθμός είχε «επιμηκυνθεί» σε περίπου 24 ώρες και 30 λεπτά, ανοίγοντας τον δρόμο για τη σύγχρονη έρευνα στους κιρκάδιους ρυθμούς.
Οι μελέτες του προσέλκυσαν το ενδιαφέρον του γαλλικού στρατού και της NASA, που αξιοποίησαν τα δεδομένα του για να κατανοήσουν πώς προσαρμόζονται οι άνθρωποι σε συνθήκες απομόνωσης και έλλειψης φωτός – όπως στο Διάστημα.
Ο Σιφρ επανέλαβε το πείραμα το 1972 και το 1999, κάθε φορά ωθώντας τα όρια του ανθρώπινου νου. Πέθανε το 2024, στα 85 του, αφήνοντας πίσω μια παρακαταθήκη που μένει – κυριολεκτικά – εκτός χρόνου.
