Ένα εντυπωσιακά διατηρημένο απολίθωμα έφεραν στο φως παλαιοντολόγοι στην επαρχία Guizhou της νότιας Κίνας.

Πρόκειται για ένα σχεδόν πλήρη σκελετό μήκους σχεδόν 5 μέτρων, που ανήκει στον dinocephalosaurus orientalis, ένα θαλάσσιο ερπετό που έζησε πριν από περίπου 240 εκατομμύρια χρόνια κατά τη διάρκεια της Τριαδικής περιόδου. Το επίμηκες σώμα του που μοιάζει με φίδι και ο δραματικά μακρύς λαιμός του έχουν προκαλέσει συγκρίσεις με τον θρυλικό κινεζικό δράκο.

Ενώ το είδος περιγράφηκε για πρώτη φορά το 2003, το πρόσφατο απολίθωμα είναι το πιο πλήρες παράδειγμα μέχρι στιγμής, παρέχοντας πρωτοφανή εικόνα για την πλήρη ανατομία και τον τρόπο ζωής του πλάσματος.

Αυτό που ξεχωρίζει τον dinocephalosaurus orientalis από άλλα θαλάσσια ερπετά με μακρύ λαιμό είναι ο τρόπος με τον οποίο αναπτύχθηκε ο λαιμός του. Αντί απλώς να τεντώσει τους υπάρχοντες σπονδύλους, το ζώο πρόσθεσε περισσότερους σπονδύλους του λαιμού – 32 συνολικά – που κάνουν το λαιμό μακρύτερο από το συνδυασμένο μήκος του σώματος και της ουράς του. Αυτή η μοναδική σκελετική δομή είχε ως αποτέλεσμα έναν εξαιρετικά εύκαμπτο λαιμό, ο οποίος οι ερευνητές πιστεύουν ότι έπαιξε βασικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίο το ζώο κυνηγούσε και πλοηγούνταν στο θαλάσσιο περιβάλλον του.

Το σώμα του πλάσματος ήταν κομψό και προσαρμοσμένο για ζωή στο νερό, με άκρα σε σχήμα κουπιού που πιθανότατα το έκαναν αποτελεσματικό κολυμβητή, αλλά περιόριζαν την κινητικότητά του στην ξηρά. Τα απολιθώματα, συμπεριλαμβανομένων των υπολειμμάτων ψαριών που διατηρούνται στην περιοχή του στομάχου, επιβεβαιώνουν ότι αυτό το ερπετό ήταν θηρευτής ειδικευμένος στη σύλληψη θηραμάτων κάτω από το νερό.

Το 2021, μετά από περαιτέρω ανάλυση, οι επιστήμονες τοποθέτησαν τον Dinocephalosaurus orientalis σε μια πρόσφατα καθορισμένη οικογένεια που ονομάζεται Dinocephalosauridae. Αυτή η ταξινόμηση υπογραμμίζει πόσο ξεχωριστό είναι το είδος από άλλα συγγενικά ερπετά όπως τα Pectodens, τονίζοντας τη μοναδική εξελικτική του πορεία. Η ανακάλυψη του πλήρους σκελετού έδωσε στους ερευνητές μια πληρέστερη κατανόηση αυτής της γενεαλογίας και πώς ταιριάζει στην ευρύτερη εικόνα της εξέλιξης των θαλάσσιων ερπετών κατά τη διάρκεια του Τριασικού.

Ο Nick Fraser, επικεφαλής του Τμήματος Φυσικών Επιστημών του Εθνικού Μουσείου της Σκωτίας, εξέφρασε τη γοητεία του, λέγοντας: «Αυτή η ανακάλυψη μας επιτρέπει να δούμε αυτό το αξιοσημείωτο ζώο με μακρύ λαιμό πλήρως για πρώτη φορά. Είναι ένα ακόμη παράδειγμα του παράξενου και υπέροχου κόσμου του Τριαδικού που συνεχίζει να μπερδεύει τους παλαιοντολόγους. Είμαστε βέβαιοι ότι θα αιχμαλωτίσει τη φαντασία σε όλο τον κόσμο λόγω της εντυπωσιακής εμφάνισής του, που θυμίζει τον μακρύ και σαν φίδι, μυθικό κινεζικό δράκο».