
Στο πλαίσιο αναβάθμισης του δικτύου των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, από την περιοχή του Πειραιά ξεκινάει σήμερα Κυριακή (7/12) η απομάκρυνση των καλωδίων των τρόλεϊ.
Το έργο θα διαρκέσει 18 μήνες, με 143 χλμ καλωδίων προς αποξήλωση, περίπου το 70% του δικτύου, ενώ τα δρομολόγια θα αντικατασταθούν από ηλεκτρικά λεωφορεία.
«Τα τρόλεϊ υπηρέτησαν αποτελεσματικά την Αττική για πάνω από μισό αιώνα. Ευθύνη μας τώρα η επόμενη μέρα. Ένα πιο καθαρό, πιο ασφαλές και πιο αξιόπιστο σύστημα μετακινήσεων για την Αθήνα» δήλωσε κατά τη διάρκεια συνέντευξής του ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών Κωνσταντίνος Κυρανάκης.
Μιλώντας για την εν λόγω απόφαση αλλά και για το πρόγραμμα αποξήλωσης του δικτύου, το οποίο και ξεκινά σήμερα, Κυριακή, από τον Πειραιά, με χρονοδιάγραμμα 18 μηνών (εργασίες αποξήλωσης και αντικατάστασης), ο αναπληρωτής υπουργός απαντώντας τονίζει.
«Το λειτουργικό κόστος των τρόλεϊ είναι υπερδιπλάσιο από εκείνο ενός ηλεκτρικού λεωφορείου νέας γενιάς, ενώ το δαιδαλώδες εναέριο δίκτυο των 143 χιλιομέτρων δεν προσφέρει πλέον κανένα περιβαλλοντικό όφελος αντιθέτως, επιβαρύνει συνολικά το οδικό δίκτυο…
Για κάθε χιλιόμετρο που εκτελείται με τρόλεϊ, το Δημόσιο πληρώνει περίπου 5,5 ευρώ, ενώ για το ίδιο χιλιόμετρο με ηλεκτρικό λεωφορείο το κόστος πέφτει στα 2,5 ευρώ».
Η απόφαση της κυβέρνησης Μητσοτάκη και η ανακοίνωση του Κωνσταντίνου Κυρανάκη για κατάργηση του 70% του δικτύου, ανοίγουν μια μεγάλη συζήτηση. Όπως τονίζει ο υπουργός, «τα τρόλεϊ υπηρέτησαν αποτελεσματικά την Αττική για πάνω από μισό αιώνα. Υπευθύνη μας τώρα η επόμενη μέρα – ένα πιο καθαρό, πιο ασφαλές και πιο αξιόπιστο σύστημα μετακινήσεων για την Αθήνα».
Ωστόσο ειδικοί στις αστικές μεταφορές υπενθυμίζουν ότι σε πολλές μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις –όπως η Ζυρίχη, το Μιλάνο, η Πράγα και η Βαρσοβία– το τρόλεϊ δεν εγκαταλείπεται αλλά εκσυγχρονίζεται. Η σύγχρονη τεχνολογία επιτρέπει οχήματα που λειτουργούν είτε με καλώδια είτε αυτόνομα με μπαταρίες, μειώνοντας την ανάγκη πυκνού εναέριου δικτύου αλλά διατηρώντας το βασικό πλεονέκτημα της σταθερής ηλεκτροτροφοδοσίας.
Σύμφωνα με μια δεύτερη σχολή σκέψης, το μακροχρόνιο κόστος χρήσης ηλεκτρικών λεωφορείων με μπαταρίες μπορεί να κρύβει επιβαρύνσεις: κύκλοι φόρτισης, αντικατάσταση μπαταριών, ανάγκη πολλαπλών φορτιστών. Οι υποστηρικτές αυτής της άποψης αναρωτιούνται αν η κατάργηση μια ώριμης υποδομής, όπως το δίκτυο τρόλεϊ, είναι πραγματικά πιο οικονομική σε βάθος δεκαετιών.
Σήμερα, η Αθήνα διαθέτει περίπου 25 γραμμές τρόλεϊ, τρία αμαξοστάσια (Πέτρου Ράλλη, Κόκκινος Μύλος, Πλατεία Αττικής) και στόλο που υπερβαίνει τα 350 οχήματα. Το ερώτημα πλέον είναι τι θα απογίνει το υλικό, πώς θα αξιοποιηθεί, και ποιο κομμάτι της ιστορίας θα διασωθεί σε μουσειακή μορφή.
Από τα ιταλικά τρόλεϊ του Μεταξά το 1939, την πρώτη γραμμή Σοφούλη στον Πειραιά το 1948, την αθηναϊκή επέκταση Παπάγου και τις τολμηρές αποφάσεις Καραμανλή για κατάργηση των τραμ, από την κρατικοποίηση της δικτατορίας έως τη συγχώνευση των μνημονιακών χρόνων και την τελική απόφαση της κυβέρνησης Μητσοτάκη το 2025, τα τρόλεϊ διέγραψαν μια διαδρομή σχεδόν ενός αιώνα.
Μια διαδρομή που άφησε βαθύ αποτύπωμα στην καθημερινότητα των πολιτών, στην εικόνα της πόλης και στην ίδια την ιστορία των συγκοινωνιών της Ελλάδας.