Ο νέος χάρτης των συντάξεων: Τι αλλάζει, ποιοι διασώζονται, ποιοι κερδίζουν – Αναλυτικά παραδείγματα

Νέο τοπίο διαμορφώνεται από τον Γενάρη για δυο εκατομμύρια συνταξιούχους που «αλλάζουν» σύνταξη. Είναι οι συνταξιούχοι δημόσιου και ιδιωτικού τομέα που μπήκαν στην προκρούστεια κλίνη του επανυπολογισμού και της προσωπικής διαφοράς. Από 1/1/2019 θα έχουν όλοι νέο ποσό σύνταξης και «προσωπική διαφορά» ή «επιπλέον ποσό».

Με την πολυαναμενόμενη διάταξη νόμου που κατατέθηκε στην Βουλή για να ψηφιστεί έως την ερχόμενη Τρίτη καταργούνται οι περικοπές στις κύριες συντάξεις, τις επικουρικές και τα συγκαταβαλόμενα οικογενειακά επιδόματα. Διασώζεται επίσης η προσωπική διαφορά των νέων συνταξιούχων. Παρόλα αυτά, από 1/1/2019 μπαίνει σε πλήρη εφαρμογή ο μηχανισμός του επανυπολογισμού του νόμου Κατρούγκαλου, ο οποίος πρέπει να αποτυπώνεται και στα εκκαθαριστικά που θα λάβουν οι δικαιούχοι πριν τα Χριστούγεννα. Έτσι διαμορφώνονται 4 ταχύτητες συνταξιούχων :

1. Η μεγάλη πλειοψηφία, που αγγίζει το 1,4 εκατομμύριο, κινδύνευαν με μειώσεις έως και 18% από 1/1/2019 επειδή η σύνταξή τους βγαίνει με τον νέο τρόπο υπολογισμού μικρότερη από αυτή που εισπράττουν σήμερα. Η επαναδιαπραγμάτευση του μέτρου της περικοπής των συντάξεων τους διασώζει.

Η σύνταξή τους όμως θα αλλάξει από τον Γενάρη και θα διατηρήσουν το επιπλέον ποσό που λαμβάνουν σήμερα ως συμπλήρωμα της νέας τους σύνταξης. Επειδή διατηρούν το συμπλήρωμα αυτό «κόβονται» από τις αυξήσεις που θα δίνονται μετά το 2022 στις συντάξεις.

Το αντίτιμο – δηλαδή – για το γεγονός πως τώρα διασώζουν τις συντάξεις τους και δεν χάνουν το 18% είναι πως τα εισοδήματά τους θα μείνουν «παγωμένα» για αρκετά χρόνια, σίγουρα πάνω από 5ετία, μέχρι οι νέες συντάξεις με τις ετήσιες αυξήσεις να φτάσουν στο ίδιο ύψος.

Στην ταχύτητα αυτή ανήκουν 10 κατηγορίες παλαιών συνταξιούχων που διασώζουν έως και πάνω από 300 ευρώ το μήνα:

• Συνταξιούχοι Δημόσιοι Υπάλληλοι κατηγορίας ΠΕ (πανεπιστημιακής εκπαίδευσης) και ΤΕ (τεχνολογικής εκπαίδευσης) που αποχώρησαν με 25 έτη και άνω.
• Συνταξιούχοι Δημόσιοι Υπάλληλοι κατηγορίας ΔΕ (δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης) που αποχώρησαν με 28 έτη και άνω.
• Συνταξιούχοι Δημόσιοι Υπάλληλοι κατηγορίας ΥΕ (υποχρεωτικής εκπαίδευσης) που αποχώρησαν με 30 έτη και άνω.
• Συνταξιούχοι ΙΚΑ που αποχώρησαν με 35ετία σε ασφαλιστική κλάση από την 20η και πάνω, είχαν δηλαδή συντάξιμες αποδοχές από 1.600 ευρώ και άνω (τεκμαρτά ημερομίσθια).
• Συνταξιούχοι μητέρες ανηλίκων που αποχώρησαν από το ΙΚΑ με το ειδικό καθεστώς για τις μητέρες, έχοντας 30 έτη ασφάλισης και πάνω και αποδοχές που κατατάσσονταν από την 22η κλάση και πάνω (συντάξιμες αποδοχές από 1.800 ευρώ και πάνω).
• Συνταξιούχοι του ΤΕΒΕ που αποχώρησαν με περισσότερα από 15 έτη ασφάλισης, ασχέτως ασφαλιστικής κλάσης. Σχεδόν το σύνολο των συνταξιούχων του πρ. ΤΕΒΕ συγκαταλέγονται στους πλέον κερδισμένους, επειδή η παλιά σύνταξη ΤΕΒΕ υπολογίζονταν με το «μαξιλάρι» των 220 ευρώ της βασικής σύνταξης, που μπαίνει ολόκληρο στην “προσωπική διαφορά”.
• Συνταξιούχοι του Ταμείου Νομικών, δικηγόροι που αποχώρησαν με 25 χρόνια ασφάλισης και άνω.
• Συνταξιούχοι του πρ. ΤΣΑΥ (γιατροί, νοσηλευτές, υγειονομικοί) που αποχώρησαν με 25 χρόνια ασφάλισης και άνω.
• Συνταξιούχοι του πρ. ΤΣΜΕΔΕ (αρχιτέκτονες, μηχανικοί κλπ) που αποχώρησαν με 25 έτη ασφάλισης και άνω.
• Διπλοσυνταξιούχοι (π.χ. γιατροί του ΕΣΥ).

Για παράδειγμα:

• Ελεύθερος επαγγελματίας του πρώην ΤΕΒΕ που συνταξιοδοτήθηκε το 2012 με 30ετία και ασφαλίζονταν σε μέσες ασφαλιστικές κατηγορίες λαμβάνει σήμερα κύρια σύνταξη 1.026,4 € και διασώζει 185,4 ευρώ (θα είχε μείωση 18%).
• Συνταξιούχος υπάλληλος του Δημοσίου ΔΕ που συνταξιοδοτήθηκε το 2008 με 36 έτη ασφάλισης παίρνει σήμερα κύρια σύνταξη 1.072,1 € και διασώζει 193 ευρώ (θα είχε μείωση 18%).
• Μισθωτός του ιδιωτικού τομέα συνταξιοδοτήθηκε το 2005 με 35ετία και υψηλές αποδοχές που έφταναν την 28η Ασφαλιστική Κλάση. Σήμερα παίρνει κύρια σύνταξη 1.354,2 € και διασώζει 207,8 ευρώ (θα έχανε 16%).

2. Στον αντίποδα, 600.000 συνταξιούχοι δικαιούνται αυξήσεις, καθώς η σύνταξή τους με τον τρόπο υπολογισμού του νόμου Κατρούγκαλου βγαίνει υψηλότερη από αυτή που εισπράττουν σήμερα. Αυτοί θα λάβουν την αύξηση που δικαιούνται σε 5 ετήσιες δόσεις, δηλαδή από το 2019 μέχρι και το 2023. Η μέση αύξηση βγαίνει συνολικά στα 99 ευρώ. Συνεπώς από 1/1/2019 θα πρέπει να λάβουν την πρώτη δόση, δηλαδή τα 20 ευρώ. Αυτό σημαίνει πως 600.000 συνταξιούχοι θα δουν από την σύνταξη Ιανουαρίου την πρώτη δόση της αύξησης (δηλαδή το 1/5 αυτής) περίπου 20 ευρώ κατά μέσο όρο.

Στην ταχύτητα αυτή ανήκουν 6 κατηγορίες παλαιών συνταξιούχων :

• Συνταξιούχοι του ΙΚΑ με μέσες αποδοχές (ασφαλιστικές κλάσεις από την 18η ως την 24η ) και από 20 έως 30έτη ασφάλισης .
• Συνταξιούχοι πρώην υπάλληλοι ΝΠΔΔ που ανήκαν στο ειδικό καθεστώς του ΙΚΑ και έλαβαν σύνταξη με τις δημοσιοϋπαλληλικές διατάξεις.
• Συνταξιούχοι των πρώην ειδικών Ταμείων ΔΕΚΟ – Τραπεζών (ΤΑΠ – ΟΤΕ, ΟΑΠ – ΔΕΗ, ΤΣΠ – ΕΤΕ κλπ).
• Συνταξιούχοι του ΟΑΕΕ – ΤΣΑ, πρώην αυτοκινητιστές που συνταξιοδοτήθηκαν με 35ετία ή και περισσότερα έτη
• Συνταξιούχοι που αποχώρησαν με διαδοχική ασφάλιση και είχαν μεγάλες ποινές στο τμήμα που αφορούσε τον συμμετέχοντα φορέα.
• Συνταξιούχοι που λαμβάνουν πρόωρη / μειωμένη σύνταξη έως 30%.

Για παράδειγμα :

Συνταξιούχος ΙΚΑ συνταξιοδοτήθηκε στα 60 με πλήρη σύνταξη το 2007 και σήμερα λαμβάνει 515 €. Από το 2019 η σύνταξή του βγαίνει με το νέο τρόπο υπολογισμού στα 572€. Δικαιούται αύξηση 57 €. Θα την λάβει σε 5 δόσεις των 11,4 ευρώ. Η πρώτη αύξηση θα πρέπει να δοθεί με την σύνταξη Ιανουαρίου.

Πρώην υπάλληλος ΟΤΕ αποχώρησε το 2011 με 35ετία. Η σύνταξη που σήμερα του καταβάλλεται είναι στα 1.310 € μετά τις περικοπές που έχει υποστεί. Μετά τον επανυπολογισμό η σύνταξή του θα είναι 1.942 € με συνέπεια να δικαιούται προσαύξησης 632 €

στη σύνταξη που θα του καταβληθεί σε 5 ετήσιες δόσεις. Η πρώτη δόση των 126 ευρώ θα πρέπει να δοθεί με την σύνταξη Ιανουαρίου.

Αυτοκινητιστής του πρώην ΤΣΑ αποχώρησε το 2008 με 40 χρόνια ασφάλισης. Η σύνταξη που σήμερα του καταβάλλεται είναι στα 511 €. Μετά τον επανυπολογισμό η σύνταξή του αναμένεται να είναι 648 € με συνέπεια να δικαιούται προσαύξησης 137 €. Η πρώτη δόση των 27,4 ευρώ θα πρέπει να δοθεί με την σύνταξη Ιανουαρίου.

3. Τρίτη ταχύτητα είναι οι νέοι συνταξιούχοι που αποχώρησαν και αποχωρούν μετά τις 13 Μαίου 2016 και λαμβάνουν σύνταξη με τον νέο τρόπο υπολογισμού.

Όσοι έφυγαν ή θα φύγουν εντός της 3ετούς μεταβατικής περιόδου του νόμου Κατρούγκαλου, δηλαδή από 13 Μαίου του 2016 μέχρι 31/12/2018 και έχουν μεγάλες απώλειες στην σύνταξή τους συγκριτικά με το ποσό που θα έπαιρναν με τον παλαιό τρόπο υπολογισμού, δικαιούνται τμήμα της προσωπικής διαφοράς.

Αυτό το έξτρα ποσό θα το διατηρήσουν, σύμφωνα με το νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή.

Ποιοι είναι οι νέοι συνταξιούχοι που δικαιούνται προσωπική διαφορά ;

Είναι πρώην εργαζόμενοι του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα, των οποίων η σύνταξη όπως υπολογίστηκε με τον νόμο Κατρούγκαλου υπολείπεται κατά 20% και πλέον από το ποσό που θα λάμβαναν με τον παλαιό τρόπο υπολογισμού.

Χάνουν δηλαδή πάνω από 20% της προσδοκώμενης σύνταξής τους, λόγω του νέου τρόπου υπολογισμού. Όσοι από αυτούς αποχώρησαν το 2016 δικαιούνται το 50% της διαφοράς ανάμεσα στην παλαιά και την νέα σύνταξη.

Όσοι συνταξιοδοτήθηκαν το 2017 παίρνουν το 33,3% της διαφοράς και όσοι έφυγαν το 2018 το 25% της διαφοράς. Είναι οι μόνοι νέοι συνταξιούχοι που δικαιούνται προσωπική διαφορά και με βάσει τις διατάξεις που κατατέθηκαν στην Βουλή, την διατηρούν. Η σύγκριση γίνεται στο παλαιό ποσό προ φόρων, μετά τα «ψαλίδια» του 2011 και του 2012 και στο νέο ποσό του ν. 4387. Όλοι οι υπόλοιποι, που έχασαν από 20% και κάτω λόγω του νέου τρόπου υπολογισμού δεν δικαιούνται προσωπική διαφορά.

Για παράδειγμα :

Δημόσιος υπάλληλος συμπληρώνει φέτος τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης και αποχωρεί. Με τον παλιό τρόπο υπολογισμού θα έπαιρνε κύρια σύνταξη μαζί με εισφορά αλληλεγγύης και υγειονομική περίθαλψη 1.142€. Με τον νέο τρόπο υπολογισμού το ποσό της σύνταξης του υπολογίζεται στα 896€. Η διαφορά νέου και παλιού τρόπου υπολογισμού ξεπερνά το 20%. Γι αυτό και ο συνταξιούχος δικαιούται προσωπική διαφορά 61,5€. Η σύνταξή του διαμορφώνεται στα 957,5€

4. Οι μοναδικοί που εξαιρούνται από τον νόμο Κατρούγκαλου είναι οι 600.000 συνταξιούχοι αγρότες του ΟΓΑ. Αυτοί έχουν βγει εκτός προσωπικής διαφοράς και θα συνεχίσουν να λαμβάνουν τις συντάξεις τους όπως και πριν.