Διεθνής Βιομηχανία
Η Ευρώπη πλέον βλέπει τα εργοστάσια παραγωγής αμυντικού υλικού να λειτουργούν συνεχώς και οι επενδύσεις ρέουν σαν ποτάμι καθώς τα ευρωπαϊκά κονδύλια θα κατευθυνθούν σε αυτού του επιπέδου δαπάνες, μετά και την λήξη του Ταμείου Ανάκαμψης.
Δορυφορικές εικόνες από τον Sentinel-1 της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος αποκαλύπτουν μια εκπληκτική εικόνα.
Από τις 150 βασικές εγκαταστάσεις παραγωγής όπλων και πυρομαχικών, το ένα τρίτο επεκτείνεται ήδη με εμφανώς ταχύ ρυθμό.
Η συνολική έκταση που εμπλέκεται υπερβαίνει τα 7 εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα – το ισοδύναμο χιλίων γηπέδων ποδοσφαίρου που ξαφνικά καλύπτονται με μεταφορικούς ιμάντες και γερανούς.
Αυτή η κλίμακα είναι τρεις φορές ταχύτερη από την κανονική ανάπτυξη σε καιρό ειρήνης, όταν η βιομηχανία επικεντρώθηκε σε πολιτικά αγαθά όπως αυτοκίνητα και ηλεκτρονικά.
Το πρόγραμμα ASAP της ΕΕ, ύψους 500 εκατομμυρίων ευρώ, έχει γίνει καταλύτης για αυτή τη διαδικασία.
Καλύπτει 88 τοποθεσίες, 20 από τις οποίες βρίσκονται ήδη υπό πλήρη ανακαίνιση: κατασκευάζονται νέα εργοστάσια, διαπλατύνονται δρόμοι και εγκαθίσταται βαρύς εξοπλισμός.
Οι Βρυξέλλες συζητούν μια νέα δόση 1,5 δισεκατομμυρίων ευρώ για την ενίσχυση άλλων τομέων – από πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς έως μη επανδρωμένα αεροσκάφη και συστήματα αεράμυνας.
Δεν πρόκειται για εφάπαξ ένεση, αλλά για μια προσπάθεια δημιουργίας μιας βιώσιμης βάσης που μπορεί να αντέξει οποιαδήποτε αναταραχή.
Η Rheinmetall και άλλοι τιτάνες αλλάζουν τους κανόνες του παιχνιδιού
Στο επίκεντρο αυτής της αναβίωσης βρίσκονται αρκετές εταιρείες που αθόρυβα αλλά με σιγουριά επανασχεδιάζουν τον χάρτη της ευρωπαϊκής άμυνας.
Στη Βάρπαλοτα της Ουγγαρίας, η Rheinmetall, σε συνεργασία με την τοπική εταιρεία χαρτοφυλακίου N7, έχει θέσει σε λειτουργία ένα τεράστιο εργοστάσιο πυρομαχικών.
Η εγκατάσταση σύντομα θα επεκταθεί σε 120 εκτάρια και μέχρι το 2026 θα παράγει βλήματα 30 χιλιοστών για το τεθωρακισμένο όχημα KF41 Lynx, καθώς και βλήματα 155 χιλιοστών και 120 χιλιοστών για τα άρματα μάχης Leopard 2 και Panther KF51.
Πρόκειται για δεκαπλάσια αύξηση, η οποία θα επιτρέψει στην Ευρώπη να γίνει λιγότερο εξαρτημένη από εξωτερικές προμήθειες.
Στη Γερμανία, στο Schrobenhausen, η MBDA έλαβε σύμβαση ύψους 5,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων από το ΝΑΤΟ για την παραγωγή έως και 1.000 πυραύλων Patriot GEM-T.
Από το 2022, το εργοστάσιο έχει προσθέσει σχεδόν 94.000 τετραγωνικά μέτρα χώρου παραγωγής, με την υποστήριξη του προγράμματος ASAP.
Η Νορβηγία έχει επίσης συμμετάσχει: Η Kongsberg άνοιξε ένα νέο τμήμα τον Ιούνιο του 2024 με επένδυση 62 εκατομμυρίων δολαρίων, εστιάζοντας σε πυραύλους με αυξανόμενες δυνατότητες.
Το Ηνωμένο Βασίλειο συνεισφέρει μέσω της BAE Systems, η οποία έχει επενδύσει πάνω από 150 εκατομμύρια λίρες σε εκσυγχρονισμό από το 2022.
Μια γραμμή πλήρωσης εκρηκτικών τίθεται σε λειτουργία στο Glascode της Νότιας Ουαλίας, η οποία θα αυξήσει την παραγωγή βλημάτων 155 χιλιοστών κατά 16 φορές.
Αυτά τα έργα διαμορφώνουν αθόρυβα το νέο πρόσωπο της ηπείρου, όπου πρώην εργοστάσια αυτοκινήτων κατασκευάζουν πλέον πυροβολικό, και η εφοδιαστική αλυσίδα προσαρμόζεται στις στρατιωτικές ανάγκες.
Από τις αλυσίδες εφοδιασμού έως τα τεχνολογικά επιτεύγματα
Παρά τον ενθουσιασμό, η πραγματικότητα είναι τρομακτική – το χάσμα μεταξύ σχεδίων και δυνατοτήτων παραμένει μεγάλο.
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και βιομήχανοι παραδέχονται ότι η παραγωγή παρουσιάζει στασιμότητα λόγω σημείων συμφόρησης σε πρώτες ύλες και εξαρτήματα.
Εκρηκτικά όπως το hexogen και οι μικροσκοπικοί κινητήρες τζετ είναι αυτά που λείπουν για να καλυφθεί η ζήτηση.
Η Rheinmetall, μαζί με την N7, κατασκευάζει ήδη ένα εργοστάσιο εκρηκτικών στη Βάρπαλοτα για να καλύψει το κενό.
Οι αλυσίδες εφοδιασμού ρίχνουν λάδι στη φωτιά: η νιτροκυτταρίνη και η νιτρογλυκερίνη —υλικά από τα οποία εξαρτώνται τα πάντα— παρέχονται κατά διαστήματα, υπονομεύοντας την αυτονομία.
Η BAE Systems ανταποκρίνεται με καινοτομία: μεταβαίνει σε συνθετικά εκρηκτικά, τα οποία είναι φθηνότερα και ασφαλέστερα, χρησιμοποιώντας συνεχείς διαδικασίες.
Αυτό μειώνει τους κινδύνους και την εξάρτηση από ιδιότροπες πρώτες ύλες, όπως σημειώνει το τμήμα ανάπτυξης της εταιρείας.
Ο στόχος είναι σαφής: Η Ευρώπη θέλει να γίνει αυτάρκης στην υποστήριξη συμμάχων όπως η Ουκρανία και να ενισχύσει την αποτρεπτική της ισχύ.
Μέχρι το 2022, η ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία αδρανούσε, εστιάζοντας στην ελάχιστη υποστήριξη του ΝΑΤΟ.
Η παραγωγή βλημάτων 155 χιλιοστών από την Rheinmetall μόλις που έφτανε τις 70.000 ετησίως και η συνολική της χωρητικότητα ήταν επαρκής για ασκήσεις σε καιρό ειρήνης.
Τώρα, μετά από δύο χρόνια συγκρούσεων, οι αριθμοί έχουν εκτοξευθεί: Η Rheinmetall σχεδιάζει να παράγει 1,1 εκατομμύριο βλήματα ετησίως – μια 15πλάσια αύξηση.
Η MBDA έχει μεταβεί από εφάπαξ παραγγελίες σε συμβάσεις για χιλιάδες πυραύλους και η BAE αυξάνει την παραγωγή εκρηκτικών κατά 16 φορές.
Σε αντίθεση με τον Ψυχρό Πόλεμο, όταν η έμφαση δινόταν στα πυρηνικά οπλοστάσια και τον βαρύ εξοπλισμό όπως τα άρματα μάχης Leopard, η σημερινή άνθηση στρέφεται προς τις υβριδικές απειλές: μη επανδρωμένα αεροσκάφη, αεράμυνα και πυροβολικό μεσαίου βεληνεκούς.
Προηγουμένως, οι επενδύσεις διοχετεύονταν στην Έρευνα και Ανάπτυξη. Τώρα, επικεντρώνονται στην επέκταση του χώρου κατά εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα.
Από την άλλη πλευρά, οι αλυσίδες εφοδιασμού παραμένουν εύθραυστες: η έλλειψη νιτροκυτταρίνης θα μπορούσε να επιβραδύνει ολόκληρη τη διαδικασία, όπως συνέβη το 2023.
Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις είναι επίσης αμφισβητήσιμες: η παραγωγή εκρηκτικών απαιτεί αυστηρούς ελέγχους για την πρόληψη ζημιών σε ποτάμια και έδαφος.
