Ελληνική Οικονομία
Το φαινόμενο της «σκιώδους εκπαίδευσης» στη σύγχρονη Ελλάδα, το οποίο συνδέεται άμεσα με τα φροντιστήρια, προκαλεί προβληματισμό, καθώς επηρεάζει τις κοινωνικές και οικονομικές διαστρωματώσεις της χώρας, ενισχύοντας τις ανισότητες και τις διαφορές στην πρόσβαση στην εκπαίδευση.
Παρά τις συζητήσεις γύρω από το φαινόμενο, η ανάγκη για ενδελεχή έρευνα παραμένει επιτακτική, καθώς δεν υπάρχουν επαρκείς μελέτες που να καταγράφουν την κλίμακα του φαινομένου με ποσοτικά και ποιοτικά δεδομένα.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η έρευνα του ΚΑΝΕΠ αποτελεί την πρώτη ολοκληρωμένη προσπάθεια σε πανελλαδικό επίπεδο να αποτυπωθεί η εικόνα της φροντιστηριακής εκπαίδευσης με συγκεκριμένα πορίσματα, καθώς και να κατανοηθούν οι λόγοι που οδηγούν τα ελληνικά νοικοκυριά να δαπανούν σημαντικά ποσά για φροντιστήρια. Στην προσπάθεια αυτή, η συμβολή της εταιρίας ερευνών ΜΕΤΡΟΝ ANALYSIS ήταν καθοριστική, καθώς ανέλαβε την εκπόνηση ποσοτικών και ποιοτικών ερευνών, ενισχύοντας τη μεθοδολογική βάση της έρευνας.
Οι τελευταίοι αριθμοί σχετικά με τις δαπάνες των ελληνικών νοικοκυριών για φροντιστήρια είναι αποκαλυπτικοί: το 2023, τα νοικοκυριά δαπάνησαν περίπου 614 εκατομμύρια ευρώ για φροντιστήρια γενικής εκπαίδευσης, ποσό που αντιπροσωπεύει το 16,2% των συνολικών τους δαπανών για εκπαίδευση.
Παρά την αρχική πτωτική τάση που καταγράφηκε από το 2013 έως το 2020, η τελευταία διετία σημείωσε εκρηκτική αύξηση της τάξης του 36%, αντανακλώντας την αυξανόμενη ανάγκη των μαθητών για επιπλέον εκπαιδευτική υποστήριξη, ειδικά στο πλαίσιο των πανελληνίων εξετάσεων.
Αξιοσημείωτη είναι επίσης η κατανομή των δαπανών: το μεγαλύτερο μέρος αυτών αφορά τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, με το 94,6% των δαπανών να κατευθύνονται προς αυτή την κατεύθυνση. Ειδικά για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, οι γονείς δείχνουν αυξανόμενη αφοσίωση στα φροντιστήρια, κάτι που δείχνει την έντονη ανάγκη για υποστήριξη κατά την προετοιμασία των μαθητών για τις εξετάσεις εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Η ανάλυση των δημογραφικών και κοινωνικοοικονομικών παραμέτρων αποκαλύπτει τη σύνθετη εικόνα της φροντιστηριακής εκπαίδευσης στην Ελλάδα, με τις δαπάνες να διαφέρουν δραματικά ανάλογα με την τοποθεσία (αστικά και αγροτικά νοικοκυριά), το εισόδημα και την οικογενειακή κατάσταση.
Οι οικογένειες με υψηλότερο εισόδημα δαπανούν σημαντικά περισσότερα για φροντιστήρια, ενισχύοντας τις εκπαιδευτικές ανισότητες στη χώρα.
Τα πρώτα ευρήματα της έρευνας σχετικά με τις στάσεις των γονέων και των νέων απέναντι στη φροντιστηριακή εκπαίδευση αποκαλύπτουν κοινές αντιλήψεις σχετικά με τον ρόλο των φροντιστηρίων. Σχεδόν το ένα τρίτο των γονέων και των νέων θεωρούν ότι τα φροντιστήρια καλύπτουν τα κενά που αφήνει το σχολείο, ενώ ένα μεγάλο ποσοστό αναγνωρίζει ότι η κύρια λειτουργία τους είναι η προετοιμασία για τις πανελλαδικές εξετάσεις.
Παρόλα αυτά, μια σημαντική μερίδα των γονέων και των νέων εκφράζει κριτική για την υπερφόρτωση του μαθητή και τις υψηλές οικονομικές απαιτήσεις των φροντιστηρίων.
