Υγεία
Αρκετοί είναι οι άνθρωποι που ξυπνούν μεταξύ 3:00 έως 5:00 τη νύχτα χωρίς προφανή λόγο.
Ωστόσο οι επιστήμονες θεωρούν ότι ο οργανισμός κάτι σημαντικό προσπαθεί να πει: για τον κιρκάδιο ρυθμό, τα επίπεδα του στρες ή τη συνολικότερη υγεία ενός ατόμου.
Ο οργανισμός ακολουθεί έναν 24ωρο κύκλο που καθορίζει πολλές λειτουργίες, από την παραγωγή ορμονών μέχρι τη θερμοκρασία του σώματος.
Γύρω στις 3 π.μ., τα επίπεδα κορτιζόλης αρχίζουν να αυξάνονται φυσικά, προετοιμάζοντας το σώμα μας για το πρωινό ξύπνημα.
Συνήθως, αυτή η αύξηση της κορτιζόλης γίνεται σταδιακά, οδηγώντας το άτομο προς τη συνειδητή κατάσταση γύρω στις 6 ή 7 π.μ.
Ωστόσο, για πολλούς ανθρώπους, το σύστημα αυτό έχει αποδιοργανωθεί, εξαιτίας του τρόπου ζωής.
Για παράδειγμα, ενώ η κορτιζόλη θα έπρεπε να αυξάνεται σταδιακά, το άγχος την μετατρέπει σε «συναγερμό».
Όταν οι ορμόνες που σχετίζονται με το στρες είναι σε υψηλά επίπεδα κατά τη διάρκεια της ημέρας, αυτή η φυσική αύξηση στις 3 το πρωί γίνεται απότομα, με αποτέλεσμα να μας ξυπνά ενώ θα έπρεπε να κοιμόμαστε βαθιά.
Χρόνιο στρες και ορμονικές διαταραχές
Κάθε νύχτα, οι άνθρωποι περνούν από διαφορετικές φάσεις ύπνου, η καθεμία από τις οποίες διαρκεί 90-120 λεπτά.
Στα πρώτα στάδια, ο ύπνος είναι πιο βαθύς και αναζωογονητικός και καθώς πλησιάζει το πρωί, αυξάνεται ο REM ύπνος. Σε αυτή τη φάση, ο εγκέφαλος ταξινομεί συναισθήματα και εμπειρίες που αποκτήθηκαν κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Πολλές φορές, οι ξαφνικές διακοπές του ύπνου 3-5 π.μ. συμπίπτουν με την REM φάση, γι’ αυτό είναι έντονο το αίσθημα της πλήρους αφύπνισης.
Μελέτες έχουν δείξει ότι το χρόνιο στρες δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο: η αυξημένη κορτιζόλη διαταράσσει τον ύπνο, ο κακός ύπνος αυξάνει το άγχος και το ένα επιδεινώνει το άλλο. Όμως δεν είναι μόνο το στρες.
Οι διακοπές του ύπνου μπορεί να δείχνουν:
- Συσσωρευμένη έλλειψη ύπνου: ο οργανισμός εναλλάσσει τα διαφορετικά στάδια ύπνου για να αντισταθμίσει τη χρόνια αϋπνία
- Διακυμάνσεις του σακχάρου στο αίμα: Τα σνακ αργά το βράδυ ή η παράλειψη γευμάτων μπορεί να προκαλέσουν μεταβολικές διαταραχές
- Κιρκάδια διαταραχή: Το εσωτερικό σας ρολόι δεν είναι συγχρονισμένο με τον τρόπο ζωής σας
- Ορμονικές αλλαγές: Ιδιαίτερα σημαντικές κατά την περιεμμηνόπαυση ή άλλες μεταβατικές περιόδους ζωής.
Για να επανέλθει η ρουτίνα του ύπνου, χρειάζεται επιμονή και συνέπεια. Κάποιες συστάσεις που βοηθούν στην ομαλοποίηση του βραδινού ύπνου, είναι οι εξής:
- Μείωση του φωτισμού 2-3 ώρες πριν από τον ύπνο και έκθεση σε έντονο φως εντός 30 λεπτών από το πρωινό ξύπνημα.
- Η τακτική άσκηση, όχι πολύ βραδινές ώρες, και οι πρακτικές μείωσης του στρες, συμβάλλουν στη διαχείριση των επιπέδων κορτιζόλης, άρα και της σταδιακής αύξησής της από τις 3 π.μ. και μετά.
- Η θερμοκρασία του σώματος μειώνεται φυσικά κατά τη διάρκεια του ύπνου. Η διατήρηση της δροσερής κρεβατοκάμαρας και ένα ζεστό ντους πριν τον ύπνο (η επακόλουθη ψύξη μιμείται τη φυσική πτώση της θερμοκρασίας σας) μπορεί να βοηθήσει.
