Υγεία
Έχετε αναρωτηθεί ποτέ, το πόση ώρα μπορεί να κρατήσει την αναπνοή του ένας μέσος άνθρωπος;
Οι περισσότεροι υγιείς ενήλικες μπορούν να κρατήσουν την αναπνοή τους για 30 έως 90 δευτερόλεπτα.
Με εκπαίδευση, αυτό μπορεί να επεκταθεί σε 2-3 λεπτά, ενώ οι ελίτ ελεύθεροι δύτες μπορούν να ξεπεράσουν τα 10 λεπτά και -σε σπάνιες περιπτώσεις- σχεδόν τα 30 λεπτά, όπως απέδειξε ο Βίτομιρ Μάριτσιτς. Δείτε ΕΔΩ την τρομερή του προσπάθεια.
Η ικανότητα του σώματος να κρατάει την αναπνοή του εξαρτάται από τα αποθέματα οξυγόνου, την ανοχή στα αυξανόμενα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα και το αντανακλαστικό κατάδυσης: έναν μηχανισμό επιβίωσης που επιβραδύνει την καρδιά και εξοικονομεί οξυγόνο υποβρυχίως.
- Μέσος μη εκπαιδευμένος άνθρωπος: 30–90 δευτερόλεπτα
- Εκπαιδευμένα άτομα: 2–3 λεπτά
- Ελίτ ελεύθεροι δύτες: 8–12 λεπτά (με ρεκόρ πέραν των 20 λεπτών υπό ελεγχόμενες συνθήκες)
Τι συμβαίνει στο σώμα όταν κρατάμε την αναπνοή μας;
Όταν σταματάτε να αναπνέετε, τα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα αρχίζουν να μειώνονται, ενώ συσσωρεύεται διοξείδιο του άνθρακα. Αυτό πυροδοτεί ισχυρά σήματα στον εγκέφαλο για να ξαναρχίσει η αναπνοή.
Βασικές φυσιολογικές αλλαγές εκείνες τις στιγμές:
- Ο καρδιακός ρυθμός επιβραδύνεται (βραδυκαρδία) ως μέρος του αντανακλαστικού κατάδυσης των θηλαστικών.
- Το αίμα ανακατευθύνεται προς ζωτικά όργανα, όπως η καρδιά και ο εγκέφαλος.
- Το οξυγόνο που αποθηκεύεται στους μύες (δεσμευμένο με μυοσφαιρίνη) απελευθερώνεται σταδιακά.
- Η αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα οδηγεί στην ανάγκη για αναπνοή και σε δυσφορία.
Εάν η αναπνοή κρατηθεί για πολύ ώρα, η στέρηση οξυγόνου (υποξία) μπορεί να προκαλέσει ζάλη, απώλεια συνείδησης και -σε ακραίες περιπτώσεις- εγκεφαλική βλάβη.
Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν το πόση ώρα μπορεί κάποιος να κρατήσει την αναπνοή του;
Αρκετοί παράγοντες επηρεάζουν την ικανότητα συγκράτησης της αναπνοής, από τη φυσική κατάσταση έως το περιβάλλον:
- Χωρητικότητα πνευμόνων: Ο μεγαλύτερος όγκος πνευμόνων παρέχει περισσότερα αποθέματα οξυγόνου.
- Εκπαίδευση: Οι ελεύθεροι δύτες εκπαιδεύονται, για να ανέχονται υψηλά επίπεδα CO₂ και χρησιμοποιούν ειδικές τεχνικές χαλάρωσης.
- Βύθιση στο νερό: Το κρύο νερό ενεργοποιεί το αντανακλαστικό της κατάδυσης, παρατείνοντας τον χρόνο συγκράτησης της αναπνοής.
- Κατάσταση υγείας: Παθήσεις όπως το άσθμα ή τα καρδιαγγειακά προβλήματα μειώνουν την ικανότητα συγκράτησης της αναπνοής.
- Νοητικός αυτοέλεγχος: Η χαλάρωση και η μειωμένη ζήτηση οξυγόνου επιμηκύνουν την απόδοση.
Πώς η εκπαίδευση επιτρέπει την κατάρριψη παγκόσμιων ρεκόρ;
Οι κάτοχοι παγκόσμιων ρεκόρ, όπως ο Vitomir Maričić, συνδυάζουν τη φυσική κατάσταση, την πνευματική εκπαίδευση και εξειδικευμένες τεχνικές, για να τεστάρουν τα ανθρώπινα όρια.
Η στατική άπνοια -η πειθαρχία που χρησιμοποιείται στις προσπάθειες ρεκόρ- εκτελείται υπό αυστηρή επίβλεψη ασφαλείας με προηγούμενο υπεραερισμό, χρησιμοποιώντας καθαρό οξυγόνο για την μεγιστοποίηση του κορεσμού οξυγόνου.
Αυτές οι τεχνικές εξηγούν γιατί οι χρόνοι-ρεκόρ είναι πολύ πέρα από αυτό που είναι φυσικά δυνατό χωρίς προετοιμασία.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από το να κρατάτε την αναπνοή σας για πολύ ώρα;
Αν και το σύντομο κράτημα της αναπνοής είναι γενικά ασφαλές, οι παρατεταμένες προσπάθειες μπορεί να είναι επικίνδυνες.
- Υποξία: Τα χαμηλά επίπεδα οξυγόνου μπορούν να προκαλέσουν.
- Υπερκαπνία: Η περίσσεια διοξειδίου του άνθρακα οδηγεί σε σύγχυση, πανικό ή απώλεια αισθήσεων.
- Καρδιακό στρες: Τα άτομα με καρδιακή νόσο διατρέχουν κίνδυνο αρρυθμιών.
- Εγκεφαλική βλάβη: Η σοβαρή στέρηση οξυγόνου μπορεί να οδηγήσει σε νευρολογική βλάβη.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι προσπάθειες κατάρριψης ρεκόρ και η ελεύθερη κατάδυση περιλαμβάνουν πάντα ολόκληρες ομάδες ασφαλείας, που παρακολουθούν στενά τους δύτες.
Συχνές Ερωτήσεις
Μπορεί το κράτημα της αναπνοής σας να βελτιώσει την υγεία των πνευμόνων;
Οι ασκήσεις συγκράτησης της αναπνοής μπορούν να αυξήσουν την επίγνωση της αναπνοής και τον έλεγχο των πνευμόνων, αλλά δεν αποτελούν θεραπεία για πνευμονικές παθήσεις.
Η πνευμονική φυσική κατάσταση βελτιώνεται καλύτερα μέσω αερόβιας άσκησης και αναπνευστικής θεραπείας όταν χρειάζεται.
Πόσο είναι το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα που ένας άνθρωπος κράτησε ποτέ την αναπνοή του;
Το Παγκόσμιο Ρεκόρ Γκίνες είναι 29 λεπτά και 3 δευτερόλεπτα, που επιτεύχθηκε από τον Βίτομιρ Μάριτσιτς τον περασμένο Ιούνιο υπό ελεγχόμενες συνθήκες με προ-εισπνοή καθαρού οξυγόνου.
Γιατί οι εκπαιδευμένοι ελεύθεροι δύτες διαρκούν πολύ περισσότερο από τους κανονικούς ανθρώπους;
Οι ελεύθεροι δύτες χρησιμοποιούν προ-φόρτιση οξυγόνου, διαλογισμό και εκπαίδευση ανοχής CO₂, η οποία τους επιτρέπει να καταστέλλουν τη φυσική επιθυμία του σώματος να αναπνέει για πολύ μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα.
Είναι επικίνδυνο να εξασκούμαστε στο κράτημα της αναπνοής για μεγάλο χρονικό διάστημα στο σπίτι;
Ναι. Η προσπάθεια για παρατεταμένη συγκράτηση της αναπνοής χωρίς επίβλεψη μπορεί να οδηγήσει σε λιποθυμία, πνιγμό ή σοβαρούς κινδύνους υγείας. Θα πρέπει να γίνεται μόνο με κατάλληλη εκπαίδευση και υποστήριξη ασφαλείας.
Καίει θερμίδες ή βελτιώνει τη φυσική κατάσταση η συγκράτηση της αναπνοής;
Η καθαυτή συγκράτηση της αναπνοής δεν καίει σημαντικές θερμίδες, αλλά μπορεί να ενισχύσει την πνευματική συγκέντρωση και την ανοχή στην ενόχληση.
Οι βελτιώσεις στη φυσική κατάσταση προέρχονται κυρίως από συμπληρωματική αερόβια προπόνηση και προπόνηση αντίστασης.
