Υγεία
Η γκρελίνη, συχνά αποκαλείται και «ορμόνη της πείνας», είναι η ουσία που μας δίνει το σήμα ότι… ήρθε η ώρα να φάμε.
Όταν το στομάχι είναι άδειο, εκκρίνεται αυτή η ορμόνη, η οποία στέλνει σήμα στον εγκέφαλο για να μας δημιουργήσει αίσθημα πείνας.
Όμως η γκρελίνη δεν είναι μόνο υπεύθυνη για το ότι πεινάμε. Συμμετέχει επίσης σε πολλές σημαντικές λειτουργίες του οργανισμού, όπως:
- Την παραγωγή ενέργειας
- Την καλή λειτουργία της πέψης
- Τη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα
- Τη μείωση της φλεγμονής
Ορισμένες παρεμβάσεις – όπως η διατροφή, η άσκηση ή η στέρηση ύπνου – μπορεί να επηρεάσουν τα επίπεδα γκρελίνης και κατ’ επέκταση τη διάθεση, το βάρος και τη γενικότερη υγεία μας.
Τι κάνει η γκρελίνη στο σώμα μας
1. Ενεργοποιεί την όρεξη
Η γκρελίνη παράγεται κυρίως στο στομάχι και στο λεπτό έντερο και «ενημερώνει» τον εγκέφαλο ότι είμαστε πεινασμένοι. Μπορεί να απελευθερωθεί λόγω άδειου στομαχιού, χαμηλού σακχάρου, στρες ή και ψυχολογικών παραγόντων.
2. Ενισχύει την αυξητική ορμόνη
Η γκρελίνη διεγείρει την παραγωγή της HGH (αυξητικής ορμόνης), η οποία είναι σημαντική για την ανάπτυξη και τον μεταβολισμό. Αν υπάρχει πρόβλημα στην έκκρισή της, μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά η ανάπτυξη του σώματος.
3. Συμβάλλει στην ενεργειακή ισορροπία
Αν και ο ακριβής μηχανισμός δεν είναι πλήρως γνωστός, θεωρείται ότι η γκρελίνη βοηθά το σώμα να αποθηκεύει ενέργεια – συνήθως ως λίπος – για μελλοντική χρήση.
4. Βοηθά στη ρύθμιση του σακχάρου
Κατά την πείνα, η γκρελίνη μπορεί να αυξήσει το σάκχαρο στο αίμα, προσφέροντας ενέργεια και προστασία από την υπογλυκαιμία. Παράλληλα μειώνει την έκκριση ινσουλίνης.
5. Μειώνει τη φλεγμονή
Έρευνες δείχνουν ότι η γκρελίνη μπορεί να έχει αντιφλεγμονώδη δράση, συμβάλλοντας στην προστασία των οργάνων και στην πρόληψη διαφόρων παθήσεων.
Η γκρελίνη λειτουργεί σαν εσωτερικό «ξυπνητήρι» πείνας. Όταν τα επίπεδά της ανεβαίνουν, το στομάχι γουργουρίζει, η σκέψη στρέφεται στο φαγητό, νιώθουμε κουρασμένοι, δυσφορούμε ή και χάνουμε τη συγκέντρωσή μας.
Η γκρελίνη μπορεί να αυξήσει την όρεξη, άρα και την πιθανότητα κατανάλωσης περισσότερου φαγητού. Αν και δεν έχει αποδειχτεί ότι οδηγεί άμεσα σε αύξηση βάρους, φαίνεται ότι:
- Η δίαιτα ανεβάζει τα επίπεδα γκρελίνης
- Η χρόνια στέρηση τροφής μειώνει τον μεταβολισμό
- Σε παχύσαρκα άτομα, η μείωση της γκρελίνης μετά το φαγητό είναι πιο αργή
Γι’ αυτό και η απώλεια βάρους πολλές φορές γίνεται πιο δύσκολη.
Η παραγωγή της μπορεί να αυξηθεί λόγω:
- Νηστείας ή περιοριστικής δίαιτας
- Γρήγορης απώλειας βάρους
- Χειρουργικών επεμβάσεων (π.χ. βαριατρική)
- Ιατρικών καταστάσεων όπως νευρική ανορεξία ή σύνδρομο Prader-Willi
- Αϋπνίας και στρες
Πώς μπορούμε να τη ρυθμίσουμε;
Δεν υπάρχει μαγική λύση, όμως ορισμένες τακτικές μπορεί να βοηθούν:
- Υψηλή πρόσληψη πρωτεΐνης
- Επαρκής ύπνος
- Τακτική άσκηση
- Αποφυγή εξαντλητικών διαιτών
Η σταθερότητα στο βάρος βοηθά ώστε να μην ανεβοκατεβαίνουν απότομα τα επίπεδα της γκρελίνης.
