Υγεία
Νέα μελέτη δείχνει πως όσοι ζουν σε χώρες της Βόρειας Ευρώπης διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης Αλτσχάιμερ.
Η έκφραση «χάνω τον ειρμό μου» ή «ξεχνάω και επαναλαμβάνω» περιγράφει συχνά τα πρώιμα σημάδια της ήπιας νοητικής διαταραχής (Mild Cognitive Impairment, MCI).
Το MCI χαρακτηρίζεται από απώλεια μνήμης, δυσκολία στην συγκέντρωση και προβλήματα σκέψης, που ξεπερνούν τα όσα θεωρούνται φυσιολογικά στη γήρανση.
Η κατάσταση αυτή δεν ταυτίζεται με την άνοια. Κάποιοι άνθρωποι με MCI μπορεί να οδηγηθούν σε άνοια, άλλοι να επιστρέψουν σε φυσιολογική γνωστική λειτουργία ή να παραμείνουν σταθεροί για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Στη Ρώμη παρουσιάστηκαν τα πρώτα αποτελέσματα του ευρωπαϊκού προγράμματος Ai-Mind. Από τους συμμετέχοντες με MCI:
Περίπου το 10% προχώρησε σε άνοια μέσα σε 24 μήνες.
Περίπου το 20% παρουσίασε σημαντική γνωστική επιδείνωση, παραμένοντας όμως στη φάση του MCI.
Τα στοιχεία αυτά προέκυψαν από ανάλυση 1.022 ατόμων, τα οποία παρακολουθήθηκαν σε τέσσερα ευρωπαϊκά κλινικά κέντρα: Μαδρίτη, Όσλο, Ελσίνκι και Ρώμη. Η παρουσίαση έγινε κατά την Ετήσια Γενική Συνέλευση του Ai-Mind, υπό την αιγίδα του ΙRCCS Ρώμης, της Καθολικής Πανεπιστημιακής Σχολής Sacro Cuore και της start-up Neuroconnect.
Ο κύριος στόχος του προγράμματος είναι η ανάπτυξη προγνωστικών εργαλείων με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης, ώστε να εντοπίζονται οι ασθενείς που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο εξέλιξης σε άνοια.
Ο καθηγητής Paolo Maria Rossini, διευθυντής του Τμήματος Νευροεπιστημών και Νευροαποκατάστασης του IRCCS San Raffaele, εξηγεί:
«Η ήπια νοητική διαταραχή αποτελεί ενδιάμεσο στάδιο μεταξύ της φυσιολογικής γήρανσης του εγκεφάλου και της παθολογικής εκφύλισης που παρατηρείται στην άνοια. Η κατάσταση αυτή αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο ανάπτυξης άνοιας, αλλά μόνο σε ένα ποσοστό 30–50% παρατηρείται πραγματική πρόοδος τα επόμενα χρόνια».
Ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον εύρημα είναι οι διαφορές ανάμεσα στους πληθυσμούς της Βόρειας Ευρώπης και της Μεσογείου:
- Οι βόρειες χώρες παρουσιάζουν πιο συχνά την γενετική παραλλαγή Apoe ε4, γνωστή για τον αυξημένο κίνδυνο νόσου Αλτσχάιμερ.
- Παρατηρούνται υψηλότερα επίπεδα βιοδεικτών νευροεκφυλισμού στο αίμα.
- Υπάρχουν διαφορές στη διαγνωστική προσέγγιση, την οργάνωση των συστημάτων υγείας και τη σταδιοποίηση του MCI.
Αυτές οι διαφορές υποδηλώνουν ότι, εκτός από τη γενετική προδιάθεση, σημαντικό ρόλο παίζουν η εκπαίδευση, οι διαγνωστικές στρατηγικές και η οργάνωση της υγειονομικής περίθαλψης.
Ο καθηγητής Rossini τονίζει:
«Η μεγάλη συλλογή δεδομένων θα αναλυθεί με αλγορίθμους τεχνητής νοημοσύνης. Αναμένουμε να εντοπιστούν χαρακτηριστικά που θα μας επιτρέψουν να προσδιορίσουμε με ακρίβεια τα άτομα υψηλού κινδύνου για άνοια και νόσο Αλτσχάιμερ».
Η δυνατότητα πρώιμης διάγνωσης είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς το MCI δεν συνεπάγεται απαραίτητα απώλεια αυτονομίας ή κλινικά σημαντικό έλλειμμα. Η πρόβλεψη ποιος θα εξελιχθεί σε άνοια μπορεί να αλλάξει την πρόληψη και την αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης.
