Υγεία
Αρκετά αποκαλυπτική είναι μια νέα έρευνα, καθώς διαπίστωσε ότι καθημερινές οικιακές συσκευές μπορούν να απελευθερώσουν τεράστιο αριθμό μικροσκοπικών αερομεταφερόμενων σωματιδίων, φτάνοντας μερικές φορές τρισεκατομμύρια σωματίδια με μία μόνο χρήση.
Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι αυτή η μορφή ρύπανσης εσωτερικού αέρα μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην αναπνευστική και καρδιαγγειακή υγεία, ειδικά σε σύγχρονα σπίτια με περιορισμένο αερισμό.
Τι ανακάλυψε η νέα μελέτη
Ερευνητές χρησιμοποίησαν τεχνολογία μέτρησης σωματιδίων υψηλής ανάλυσης και διαπίστωσαν, ότι αρκετές ευρέως χρησιμοποιούμενες οικιακές συσκευές εκπέμπουν εξαιρετικά λεπτά σωματίδια: σωματίδια τόσο μικρά που είναι αόρατα και εισπνέονται εύκολα βαθιά στους πνεύμονες.
Τα βασικά ευρήματα της έρευνας, η οποία δημοσιεύθηκε στο Journal of Hazardous Materials:
- Ορισμένες συσκευές απελευθερώνουν δισεκατομμύρια έως τρισεκατομμύρια σωματίδια ανά ώρα
- Τα επίπεδα σωματιδίων μπορούν να ξεπεράσουν για λίγο αυτά που παρατηρούνται κοντά σε πολυσύχναστους δρόμους
- Εκπομπές εμφανίζονται ακόμη και κατά τη διάρκεια κανονικής, καθημερινής χρήσης
Η ανησυχία δεν είναι μια εφάπαξ έκθεση, αλλά η επαναλαμβανόμενη καθημερινή έκθεση επί μήνες και χρόνια, ιδιαίτερα σε κλειστούς εσωτερικούς χώρους.
Τι είναι τα εξαιρετικά λεπτά σωματίδια και γιατί έχουν σημασία
Τα εξαιρετικά λεπτά σωματίδια έχουν διάμετρο μικρότερη από 100 νανόμετρα.
Λόγω του μεγέθους τους, αυτά τα σωματίδια:
- Παρακάμπτουν τα φυσικά φίλτρα των αεραγωγών του σώματος
- Διεισδύουν βαθιά στους πνεύμονες
- Μπορούν να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος
Η ιατρική έρευνα συνδέει την μακροχρόνια έκθεση σε αυτά τα σωματίδια με:
- Φλεγμονή των αεραγωγών
- Επιδείνωση του άσθματος και της χρόνιας πνευμονικής νόσου
- Αυξημένη καρδιαγγειακή καταπόνηση
- Πιθανές επιπτώσεις στην υγεία του εγκεφάλου και του μεταβολισμού
Τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με καρδιακές ή πνευμονικές παθήσεις είναι ιδιαίτερα ευάλωτα.
Ποιες οικιακές συσκευές ανέδειξε η έρευνα
1. Συσκευές μαγειρέματος (αερίου και ηλεκτρικές)
Το τηγάνισμα, το ψήσιμο στη σχάρα και οι μέθοδοι μαγειρέματος σε υψηλή θερμοκρασία ήταν από τις μεγαλύτερες πηγές εκπομπών σωματιδίων. Οι κουζίνες αερίου ξεχώρισαν αρνητικά σε αυτό, αλλά και οι ηλεκτρικές συσκευές δεν ήταν απαλλαγμένες από εκπομπές σωματιδίων.
Τα σωματίδια αυτά παράγονται από:
- Θερμαινόμενα έλαια και λίπη
- Παραπροϊόντα καύσης τροφίμων
- Θερμική διάσπαση οργανικών υλικών
2. Φριτέζες αέρος, τοστιέρες και φούρνοι
Οι συσκευές υψηλής θερμοκρασίας στους πάγκους της κουζίνας διαπιστώθηκε ότι εκπέμπουν μεγάλο αριθμό σωματιδίων, ειδικά όταν:
- Μαγειρεύετε λιπαρές τροφές
- Χρησιμοποιούνται επανειλημμένα χωρίς επαρκή αερισμό στον χώρο
Αυτές οι συσκευές μπορούν προσωρινά να αυξήσουν τα επίπεδα σωματιδίων σε εσωτερικούς χώρους σε πολύ υψηλές συγκεντρώσεις.
3. Κεριά, θυμίαμα και αρωματικές συσκευές
Αν και συχνά παραβλέπονται, αυτές οι πηγές μπορούν να εκπέμπουν:
- Λεπτά και εξαιρετικά λεπτά σωματίδια
- Πτητικές οργανικές ενώσεις
Οι εμπειρογνώμονες σημειώνουν ότι τα «φυσικά» ή αρωματισμένα προϊόντα δεν είναι εγγενώς ασφαλέστερα από άποψη ποιότητας του αέρα.
4. Συσκευές καθαρισμού και θερμαινόμενα πλαστικά
Ορισμένες συσκευές καθαρισμού και θερμαινόμενα υλικά μπορούν να απελευθερώσουν σωματίδια μέσω:
- Τριβής
- Θερμικής αποικοδόμησης των πλαστικών
- Χημικών αντιδράσεων που περιλαμβάνουν καθαριστικά
Γιατί η εσωτερική ρύπανση μπορεί να είναι χειρότερη από την εξωτερική
Σε αντίθεση με τον εξωτερικό αέρα, ο εσωτερικός:
- Κυκλοφορεί σε κλειστούς χώρους
- Μπορεί να μην έχει αποτελεσματική αραίωση
- Μπορεί να παγιδεύσει σωματίδια για ώρες
Τα σύγχρονα ενεργειακά αποδοτικά σπίτια είναι συχνά ερμητικά σφραγισμένα, γεγονός που μειώνει τη φυσική ανταλλαγή αέρα με την εξωτερική ατμόσφαιρα και επιτρέπει τη συσσώρευση ρύπων.
Επιπτώσεις υγείας που ανησυχούν τους γιατρούς
Οι ιατρικοί εμπειρογνώμονες τονίζουν ότι:
- Οι σύντομες αιχμές σωματιδίων στην εσωτερική ατμόσφαιρα μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμό ή συμπτώματα σε ευαίσθητα άτομα
- Η χρόνια έκθεση είναι η μεγαλύτερη ανησυχία
- Η ρύπανση του εσωτερικού αέρα αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο ως παράγοντας που συμβάλλει στον μακροπρόθεσμο κίνδυνο ασθένειας
Είναι σημαντικό ότι οι άνθρωποι μπορεί να εκτίθενται χωρίς εμφανή μυρωδιά ή ορατό καπνό.
Πρακτικά βήματα για την μείωση της έκθεσης σε σωματίδια σε εσωτερικούς χώρους
Οι γιατροί και οι ειδικοί περιβαλλοντικής υγείας προτείνουν τα εξής ρεαλιστικά μέτρα:
- Χρησιμοποιείτε συνεχώς τον εξαεριστήρα της κουζίνας κατά το μαγείρεμα
- Ανοίγετε τα παράθυρα όταν χρησιμοποιείτε συσκευές υψηλής θερμοκρασίας
- Αποφύγετε τις περιττές μεθόδους μαγειρέματος σε υψηλές θερμοκρασίες
- Περιορίστε το κάψιμο κεριών ή θυμιάματος σε εσωτερικούς χώρους
- Συντηρήστε σωστά τις συσκευές για να μειώσετε τις εκπομπές σωματιδίων
- Σκεφτείτε την αγορά και χρήση φορητών καθαριστών αέρα σε συχνά χρησιμοποιούμενους χώρους
Αυτά τα βήματα δεν εξαλείφουν την έκθεση, αλλά μπορούν να μειώσουν σημαντικά τις συγκεντρώσεις σωματιδίων.
Τι δεν δείχνει αυτή η έρευνα
Οι ειδικοί τονίζουν ότι:
- Οι οικιακές συσκευές δεν είναι «τοξικές» ή μη ασφαλείς εξ ορισμού
- Η περιστασιακή χρήση δεν αποτελεί ιατρική κατάσταση έκτακτης ανάγκης
- Το κλειδί είναι η ευαισθητοποίηση και ο αερισμός, όχι ο φόβος
Τα ευρήματα αναδεικνύουν ένα κρυφό αλλά διαχειρίσιμο πρόβλημα περιβαλλοντικής υγείας, όχι έναν λόγο για την αποφυγή καθημερινών δραστηριοτήτων.
Συχνές Ερωτήσεις
Είναι αυτά τα σωματίδια τα ίδια με τον καπνό ή τις αναθυμιάσεις;
Όχι. Πολλά είναι αόρατα εξαιρετικά λεπτά σωματίδια χωρίς αισθητή οσμή ή καπνό.
Είναι η ρύπανση του εσωτερικού αέρα χειρότερη από την ρύπανση του εξωτερικού;
Μπορεί να είναι, ειδικά σε χώρους με κακό αερισμό κατά τη χρήση διαφόρων συσκευών.
Βοηθούν οι καθαριστές αέρα με τα εξαιρετικά λεπτά σωματίδια;
Τα φίλτρα HEPA υψηλής ποιότητας μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα σωματιδίων, αν και όχι εντελώς.
Θα πρέπει τα άτομα με άσθμα να είναι πιο προσεκτικά;
Ναι. Είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν συμπτώματα από βραχυπρόθεσμες αιχμές έκθεσης.
