Τι σημαίνει ο πόνος στη δεξιά πλευρά της κοιλιάς για την υγεία του ήπατος

Το ήπαρ είναι ένα ζωτικό όργανο που συμβάλλει στην καταπολέμηση λοιμώξεων, στον καθαρισμό του αίματος και στον μεταβολισμό του σώματος. Επιπλέον, έχει την ικανότητα να επουλώνει τις βλάβες του και να αυτοθεραπεύεται.

Ωστόσο, όταν το ήπαρ δεν λειτουργεί σωστά, μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την υγεία και τη ζωή του ατόμου. Ο πόνος στο ήπαρ συνήθως υποδηλώνει κάποιο πρόβλημα που απαιτεί ιατρική παρέμβαση.

Ο πόνος μπορεί να εντοπιστεί στο άνω δεξιό μέρος της κοιλιάς, στον άνω δεξιό ώμο ή στη μέση της πλάτης, κοντά στις πλευρές. Ο πόνος μπορεί να είναι ήπιος ή έντονος και να διαφέρει σε χαρακτήρα.

Υπάρχουν διάφοροι λόγοι που μπορεί να προκαλέσουν πόνο στο ήπαρ, και είναι σημαντικό να εντοπίσετε την αιτία για να λάβετε την κατάλληλη θεραπεία και να προλάβετε σοβαρές ή μη αναστρέψιμες βλάβες.

Πιθανές αιτίες

Ο πόνος στο ήπαρ είναι συχνά ένδειξη ηπατικής νόσου, η οποία αναφέρεται σε οποιαδήποτε πάθηση που προκαλεί φλεγμονή ή βλάβη στο ήπαρ. Χωρίς θεραπεία, το ήπαρ μπορεί τελικά να σταματήσει να λειτουργεί.

Τα συμπτώματα της ηπατικής νόσου συχνά εμφανίζονται σε προχωρημένα στάδια, επομένως είναι σημαντικό να αναγνωρίσετε τον πόνο στο ήπαρ και άλλα συμπτώματα που μπορεί να υποδηλώνουν ηπατική διαταραχή.

Πολλοί διαφορετικοί τύποι ηπατικής νόσου μπορούν να προκαλέσουν πόνο στο ήπαρ.

Χολαγγειίτιδα

Η χολαγγειίτιδα είναι φλεγμονή των χοληφόρων πόρων, που συνήθως οφείλεται σε βακτηριακή λοίμωξη. Οι χοληφόροι πόροι απομακρύνουν τη χολή από το ήπαρ και τη χοληδόχο κύστη και τη μεταφέρουν στο λεπτό έντερο.

Η χολαγγειίτιδα μπορεί να αναπτυχθεί από απόφραξη ή μπλοκάρισμα των χοληφόρων πόρων, προκαλώντας συσσώρευση της χολής. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε χολόλιθους, όγκο ή άλλη αιτία.

Ηπατίτιδα

Η ηπατίτιδα είναι φλεγμονή του ήπατος. Η πιο συνηθισμένη αιτία είναι ιός, ενώ άλλες αιτίες περιλαμβάνουν:

• υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
• τοξίνες
• φάρμακα
• άλλες παθήσεις

Υπάρχουν πέντε κύριοι τύποι ηπατίτιδας:

Η ηπατίτιδα Α ανιχνεύεται στα κόπρανα ενός ατόμου που έχει τον ιό, ο οποίος μπορεί στη συνέχεια να μεταδοθεί μέσω μολυσμένου νερού ή τροφίμων.

Η ηπατίτιδα Β μεταδίδεται μέσω της έκθεσης σε σωματικά υγρά, όπως το αίμα και το σπέρμα.

Η ηπατίτιδα C μεταδίδεται μέσω μολυσμένου αίματος ή, μερικές φορές, μέσω σεξουαλικής επαφής.

Η ηπατίτιδα D είναι μια δευτερογενής λοίμωξη που προσβάλλει μόνο άτομα που έχουν ηπατίτιδα B.

Η ηπατίτιδα E μεταδίδεται μέσω της κατανάλωσης μολυσμένου νερού ή τροφίμων.

Οι πιο συνηθισμένοι τύποι ιογενούς ηπατίτιδας είναι η ηπατίτιδα Α, η ηπατίτιδα Β και η ηπατίτιδα C.

Η ηπατίτιδα μπορεί να είναι οξεία, δηλαδή ξαφνική και βραχυπρόθεσμη, ή χρόνια. Η ηπατίτιδα Β, C και D προκαλούν χρόνια ηπατίτιδα, η οποία μπορεί τελικά να οδηγήσει σε κίρρωση, ηπατική ανεπάρκεια και καρκίνο του ήπατος.

Απόστημα ήπατος

Το απόστημα ήπατος είναι συλλογή μολυσμένου υγρού, ή πύου, που σχηματίζεται στο ήπαρ. Μπορεί να προκληθεί από τραυματισμό ή λοίμωξη από ορισμένα μικρόβια, όπως βακτήρια, παράσιτα ή μύκητες.

Ένα απόστημα μπορεί να βλάψει τον περιβάλλοντα ιστό και να οδηγήσει σε αιμορραγία, λοιμώξεις, ακόμη και θάνατο. Η θεραπεία περιλαμβάνει αντιβιοτικά, αντιμυκητιασικά και αποστράγγιση του αποστήματος.

Συνήθως πραγματοποιούνται και απεικονιστικές εξετάσεις του ήπατος για να βεβαιωθεί ότι το απόστημα έχει εξαφανιστεί και ότι δεν υπάρχει μόνιμη βλάβη.

Κίρρωση

Η κίρρωση είναι μια μη αναστρέψιμη ουλώδης βλάβη του ήπατος. Το ήπαρ επιδεινώνεται σταδιακά και καθίσταται ανίκανο να λειτουργήσει σωστά λόγω μακροχρόνιας βλάβης.

Με την πάροδο του χρόνου, ο ουλώδης ιστός αντικαθιστά τον υγιή ιστό του ήπατος, ο οποίος μπορεί να αρχίσει να εμποδίζει τη ροή του αίματος μέσω του ήπατος. Ένα υγιές ήπαρ μπορεί να αναγεννήσει τα κατεστραμμένα κύτταρά του. Εάν η βλάβη είναι πολύ σοβαρή ή μακροχρόνια, το ήπαρ δεν μπορεί να αυτοθεραπευτεί πλήρως και δημιουργεί ουλώδη ιστό.

Η κίρρωση εξελίσσεται σταδιακά, αλλά καθώς επιδεινώνεται, το ήπαρ αρχίζει να παρουσιάζει ανεπάρκεια. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε χρόνια ηπατική ανεπάρκεια ή τελικό στάδιο ηπατικής νόσου, όπου το ήπαρ δεν μπορεί πλέον να εκτελεί ζωτικές λειτουργίες.

Σύνδρομο Budd-Chiari (Μπαντ-Κιάρι)

Πρόκειται για μια σπάνια ηπατική νόσο στην οποία εμποδίζεται η ροή του αίματος από το ήπαρ μέσω της πυλαίας φλέβας. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε πρόβλημα εντός της φλέβας, όπως θρόμβο αίματος ή οίδημα των τοιχωμάτων του αγγείου που στενεύει τη φλέβα. Μπορεί επίσης να οφείλεται σε συμπίεση της φλέβας από μια διαδικασία εκτός της ίδιας της φλέβας.

Το αίμα συσσωρεύεται στο ήπαρ, προκαλώντας τη διόγκωσή του. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί επίσης να διογκωθεί ο σπλήνας.

Η συσσώρευση αίματος προκαλεί αύξηση της αρτηριακής πίεσης στην πυλαία φλέβα. Αυτή η φλέβα είναι υπεύθυνη για τη μεταφορά του αίματος από το έντερο στο ήπαρ. Η αύξηση της πίεσης είναι γνωστή ως πυλαία υπέρταση.

Η πυλαία υπέρταση προκαλεί συσσώρευση υγρού στην κοιλιά. Οι φραγμένες φλέβες προκαλούν επιβράδυνση ή διακοπή της ροής του αίματος από το ήπαρ προς την καρδιά.

Είναι επίσης πιθανή η ουλώδης ίνωση του ήπατος ή η κίρρωση.

Τα άτομα των οποίων το αίμα είναι πιο επιρρεπές σε θρόμβωση, διατρέχουν επίσης μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν το σύνδρομο Budd-Chiari. Σε αυτά περιλαμβάνονται οι έγκυες και τα άτομα με όγκο, χρόνια φλεγμονώδη νόσο, διαταραχή της πήξης του αίματος ή λοίμωξη.

Οι επιπτώσεις του αλκοόλ

Η χρόνια κατάχρηση αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε ηπατικές παθήσεις όπως ηπατίτιδα, κίρρωση ή στεάτωση (λιπώδες ήπαρ).

Το ήπαρ συνήθως διασπά το αλκοόλ και το αποβάλλει από τον οργανισμό. Εάν ένα άτομο καταναλώνει περισσότερο αλκοόλ από όσο μπορεί να επεξεργαστεί το ήπαρ, τα ηπατικά κύτταρα μπορεί να υποστούν βλάβη ή να καταστραφούν.

Σε πιο ήπιες περιπτώσεις, η ηπατική νόσος που οφείλεται στο αλκοόλ μπορεί να είναι αναστρέψιμη. Ωστόσο, η συνεχής υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να οδηγήσει σε συσσώρευση λίπους και φλεγμονή στο ήπαρ, με αποτέλεσμα την αλκοολική κίρρωση. Η κίρρωση που οφείλεται στο αλκοόλ δεν είναι αναστρέψιμη, αλλά η διακοπή της κατανάλωσης αλκοόλ μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη περαιτέρω βλάβης και να συμβάλει στη βελτίωση των συμπτωμάτων.

Αιτίες και παράγοντες κινδύνου ηπατικής νόσου

Η ηπατική νόσος έχει διάφορες αιτίες, όπως:

• λοίμωξη
• προβλήματα του ανοσοποιητικού συστήματος
• γενετικούς παράγοντες
• τοξική επίδραση φαρμάκων
• καρκίνο
• χρόνια κατάχρηση αλκοόλ
• συσσώρευση λίπους στο ήπαρ

Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ηπατικής νόσου ή σχετικών επιπλοκών περιλαμβάνουν:

• υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
• ενέσιμα ναρκωτικά ή κοινή χρήση βελονών
• σεξ χωρίς προστασία, όπως προφυλακτικό
• έκθεση σε ορισμένες χημικές ουσίες ή τοξίνες
• διαβήτη
• παχυσαρκία

Πότε να συμβουλευτείτε γιατρό

Πολλές παθήσεις μπορούν να προκαλέσουν πόνο στο ήπαρ, γι’ αυτό είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε γιατρό για να προσδιορίσετε την αιτία.

Ο γιατρός πραγματοποιεί φυσική εξέταση και εξετάζει το ιστορικό του ασθενούς.

Άλλες εξετάσεις περιλαμβάνουν:

• εξετάσεις αίματος για την αξιολόγηση της ηπατικής λειτουργίας ή τον εντοπισμό συγκεκριμένων ηπατικών προβλημάτων ή γενετικών παθήσεων
• απεικονιστικές εξετάσεις, όπως αξονικές τομογραφίες, μαγνητικές τομογραφίες και υπερηχογραφήματα για την αξιολόγηση της ηπατικής βλάβης
• ανάλυση ιστού, η οποία περιλαμβάνει τη λήψη δείγματος ιστού από το ήπαρ για εργαστηριακή ανάλυση

Μερικές φορές, ο πόνος στο ήπαρ υποχωρεί μετά από κάποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως είναι η αποχή από το αλκοόλ, η απώλεια βάρους ή η υιοθέτηση μιας υγιεινής διατροφής.

Άλλα προβλήματα μπορεί να απαιτούν φαρμακευτική αγωγή ή χειρουργική επέμβαση.

Για παράδειγμα, η ηπατική ανεπάρκεια μπορεί να απαιτεί μεταμόσχευση ήπατος.