Ο συγγραφέας που προειδοποίησε πρώτος για την εξέλιξη των μηχανών και καθιέρωσε τον όρο «ρομπότ»

Παρόλο που ήταν ο Όμηρος που πρωτοέγραψε για μηχανές που μοιάζουν με ανθρώπους πριν από 3.000 χρόνια, η λέξη «ρομπότ» δεν υπήρχε μέχρι τον 20ο αιώνα ώσπου ένας συγγραφέας από την Τσεχία, σκέφτηκε μια ιστορία.

Ο Τσέχος θεατρικος συγγραφέας Καρελ Τσαπεκ, του οποίου το έργο του 1920 R.U.R. ή Rossum`s Universal Robots ήταν παγκόσμια επιτυχία περιέγραψε μηχανές που εργάζονται καταναγκαστικά και στην ιστορία μάλιστα τα ρομπότ βαριούνται να τα εκμεταλλεύονται, έτσι σηκώνονται και σκοτώνουν τους ανθρώπους.

Το έργο του κοινώς, ήταν ένα επίκαιρο μήνυμα για τον κίνδυνο του μηχανοποιημένου πολιτισμού.

Τα “Ρομπότ” (R.U.R.) τα εμπνεύστηκε από ένα εβραϊκό μύθο για ένα μηχανικό άνθρωπο (γκόλεμ) στη μεσαιωνική Πράγα. Φαντάστηκε ένα κόσμο μηχανοποιημένο, όπου κάθε δουλειά γίνεται από ανθρώπους-μηχανές.

Τους τεχνητούς αυτούς ανθρώπους τους ονόμασε “ρομπότ”. Πώς συνέλαβε ο συγγραφέας τη λέξη ρομπότ; Απο την τσεχική/σλαβική λέξη robota (που σημαίνει «(σκληρή) δουλειά» όχι μόνο στα Τσεχικά, αλλά επίσης στις άλλες σλαβικές γλώσσες όπως τα βουλγαρικά, τα σλοβακικά, τα ρωσικά, τα σερβικά, τα πολωνικά και τα ουκρανικά), η οποία προέρχεται από τη λέξη rab (που σημαίνει «σκλάβος»).

Η λέξη robota καθιερώθηκε διεθνώς, όταν το έργο ανέβηκε για πρώτη φορά στο Εθνικό Θέατρο της Πράγας το 1921.

Στο δεύτερο μισό της ζωής του, ο Τσαπεκ έγινε δεινός αντιφασίστας και αντικομμουνιστής όμως όταν ήταν νέος τον απασχολούσαν οι δύσκολες συνθήκες των εργατών στο εργοστάσιο και η βάναυση συμπεριφορά των διευθυντών τους από τότε που έγραψε την ιστορία System, μαζί με τον αδελφό του Γιοσεφ, που δημοσιεύτηκε το 1918.

Η ανάμνηση των απεργών εργατών κλωστοϋφαντουργίας στην πόλη που μεγάλωσε, τους οποίους είχε δει, βλέποντας την πορεία τους στην πόλη, και η γνώση της τότε πρόσφατα εισαγόμενης μαζικής παραγωγής έγιναν η έμπνευσή του.

Στο System, οι αδελφοί Τσαπεκ περιέγραψαν τη δράση ενός άπληστου ιδιοκτήτη εργοστασίου που προσπάθησε να απασχολήσει εργάτες χωρίς ανθρώπινες ανάγκες, ιδέες και συναισθήματα, καθαρά για να χρησιμοποιηθούν ως μηχανές εργασίας για να επιτύχουν τα πιο αποτελεσματικά μέσα παραγωγής.