Ιράν προς Ευρώπη: «Δεν μπορείτε να επαναφέρετε τις κυρώσεις»

Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί δήλωσε ότι οι ευρωπαϊκές δυνάμεις δεν έχουν το δικαίωμα να εκκινήσουν τον μηχανισμό αυτόματης επαναφοράς κυρώσεων, που προβλέπεται από τη συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, ούτε να παρατείνουν την προθεσμία του Οκτωβρίου για την ενεργοποίησή του.

Οι δηλώσεις αυτές διατυπώνονται μετά μια συνάντηση τον Ιούλιο μεταξύ Ιρανών διπλωματών και απεσταλμένων της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Βρετανίας — τρείς χώρες που είναι συμβαλλόμενα μέρη της συμφωνίας για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα του 2015. Ήταν οι πρώτες διαπραγματεύσεις αυτού του είδους μετά το τέλος του πολέμου των 12 ημερών μεταξύ Ισραήλ και Ιράν τον Ιούνιο.

Οι εχθροπραξίες εκτροχίασαν τις διαπραγματεύσεις για τα πυρηνικά μεταξύ Τεχεράνης και Ηνωμένων Πολιτειών, συμμάχων του Ισραήλ, και ώθησαν το Ιράν να αναστείλει τη συνεργασία του με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ).

Σε επιστολή τους προς τον ΟΗΕ την περασμένη εβδομάδα, η Γερμανία, η Γαλλία και η Βρετανία ανέφεραν ότι είναι έτοιμες να εκκινήσουν τον μηχανισμό επαναφοράς των κυρώσεων, το λεγόμενο snapback, σε βάρος του Ιράν, εάν δεν βρεθεί καμιά λύση έπειτα από διαπραγμάτευση για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα έως το τέλος Αυγούστου.

Η ευρωπαϊκή τριάδα συμπεριλαμβάνεται στις παγκόσμιες δυνάμεις, μαζί με την Κίνα, τη Ρωσία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, που διαπραγματεύτηκαν την ιστορική συμφωνία του 2015 για τα πυρηνικά με την Τεχεράνη, η οποία προέβλεπε έλεγχο των ιρανικών πυρηνικών δραστηριοτήτων με αντάλλαγμα μια άρση των διεθνών κυρώσεων.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες αποχώρησαν μονομερώς από αυτήν τη συμφωνία το 2018 και επανέφεραν τις κυρώσεις τους, αλλά οι τρεις ευρωπαϊκές χώρες επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους στη συμφωνία και δήλωσαν ότι θέλουν να συνεχίσουν τις εμπορικές ανταλλαγές με το Ιράν.

Δεν υπήρξε επαναφορά των κυρώσεων του ΟΗΕ και της Ευρωπαϊκης Ενωσης.

Οι Ευρωπαίοι κατηγορούν ωστόσο την Τεχεράνη ότι δεν τήρησε τις δεσμεύσεις της και προσπαθούν να επανεκκινήσουν τις διαπραγματεύσεις για το πυρηνικό της πρόγραμμα, εν μέσω φόβων ότι το Ιράν επιδιώκει πυρηνικό πρόγραμμα για στρατιωτικούς σκοπούς, κάτι που οι ιρανικές αρχές απορρίπτουν. Απείλησαν να επαναφέρουν τις κυρώσεις βάσει του snapback που προβλέπεται στη συμφωνία του 2015, η οποία εκπνέει τον Οκτώβριο, κάτι που το Ιράν προσπαθεί να αποφύγει πάση θυσία.

Ωστόσο σήμερα, ο Αραγτσί εξέφρασε τη απόρριψη της χώρας του για αυτή την προτεινόμενη παράταση από τις ευρωπαϊκές δυνάμεις.

«Από τη στιγμή που θεωρούμε ότι [ενν. οι ευρωπαϊκές δυνάμεις] δεν έχουν το δικαίωμα να εφαρμόσουν το snapback, είναι φυσικό να μην έχουν ούτε το δικαίωμα να παρατείνουν την προθεσμία», δήλωσε στο επίσημο πρακτορείο ειδήσεων IRNA. «Δεν έχουμε επιτύχει ακόμη μια βάση για διαπραγματεύσεις με τους Ευρωπαίους», πρόσθεσε.

Ο Αραγτσί δήλωσε νωρίτερα σήμερα ότι η χώρα του δεν μπορεί να θέσει τέλος ολοκληρωτικά στη συνεργασία του με τον ΔΟΑΕ μετά την αναστολή από την Τεχεράνη των επιθεωρήσεων του ΔΟΑΕ.

Πρόσθεσε ότι η επιστροφή των επιθεωρητών του ΔΟΑΕ στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις εξαρτάται από μια απόφαση του πλέον ανώτατου θεσμού ασφαλείας του Ιράν.