
Το ρωσικό RT πραγματοποίησε μία εκτενή ανάλυση για την Μέση Ανατολή και προβλέπει νέες πολεμικές συγκρούσεις καθώς το πυραυλικό απόθεμα της περιοχής είναι ιδιαίτερα μεγάλο.
«Οι σύγχρονες συγκρούσεις είναι ολοένα και πιο υβριδικές, συνδυάζοντας τον συμβατικό πόλεμο με κυβερνοεπιχειρήσεις, οικονομική πίεση και μάχες δι’ αντιπροσώπων.
Πουθενά αλλού αυτό δεν είναι πιο ορατό από ό,τι στη Μέση Ανατολή – όπου συγκρούονται τα συμφέροντα των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Κίνας, του Ιράν, της Τουρκίας, του Ισραήλ και των αραβικών κρατών.
Σε αυτό το περιβάλλον, τα πυραυλικά οπλοστάσια έχουν γίνει ένα από τα αποφασιστικά εργαλεία του πολέμου.
Παράλληλα με την αεροπορική ισχύ, επιτρέπουν στους στρατούς να χτυπούν σε μεγάλες αποστάσεις, να διαπερνούν τις άμυνες και να ασκούν στρατηγική πίεση πολύ πέρα από τα σύνορά τους.
Για να κατανοήσουμε την ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή, είναι απαραίτητο να εξετάσουμε τις πυραυλικές δυνατότητες των βασικών παικτών της.
Ιράν: Οι πύραυλοι ως πυρήνας αποτροπής
Παρά τη σύγκρουση του Ιουνίου 2025 με το Ισραήλ – η οποία αποκάλυψε ορισμένες ευπάθειες και κόστισε στην Τεχεράνη μια σειρά από περιουσιακά στοιχεία – το Ιράν εξακολουθεί να διαθέτει το μεγαλύτερο και πιο ποικίλο πυραυλικό οπλοστάσιο στη Μέση Ανατολή.
Οι πύραυλοί του αναπτύσσονται τόσο άμεσα από τον ιρανικό στρατό όσο και έμμεσα μέσω ομάδων πληρεξουσίων όπως η Χεζμπολάχ στον Λίβανο, οι Χούθι στην Υεμένη και οι σιιτικές πολιτοφυλακές στο Ιράκ.
Το οπλοστάσιο του Ιράν καλύπτει ένα ευρύ φάσμα συστημάτων:
Βαλλιστικοί πύραυλοι μικρής και μεσαίας εμβέλειας (500-2.500 χλμ.).
Σχεδιασμοί στερεών καυσίμων που αυξάνουν την επιβιωσιμότητα και μειώνουν τους χρόνους προετοιμασίας εκτόξευσης.
Μια αυξανόμενη έμφαση στην υπερηχητική τεχνολογία, με το Sejil δύο σταδίων να μπορεί να φτάσει τα 2.500 χιλιόμετρα και σύμφωνα με πληροφορίες να φέρει ένα όχημα επανεισόδου που ταξιδεύει με ταχύτητα έως και 10 Mach.
Το Fateh-110, ένας πύραυλος ακριβείας με βεληνεκές 300 χλμ. και κυκλικό σφάλμα μικρότερο από 10 μέτρα χάρη στη δορυφορική πλοήγηση.
Ο πύραυλος Khorramshahr, που τροφοδοτείται με υγρό καύσιμο, με βεληνεκές άνω των 2.000 χιλιομέτρων, μπορεί να μεταφέρει πολλαπλές κεφαλές για να υπερνικήσει την πυραυλική άμυνα κατά τη διάρκεια μιας μαζικής επίθεσης.
Η πραγματική δύναμη της στρατηγικής του Ιράν έγκειται στην ικανότητά του να γεμίζει τις άμυνές του με μεγάλες ομοβροντίες.
Ακόμα και προηγμένα συστήματα δυσκολεύονται να σταματήσουν κάθε πύραυλο όταν εκτοξεύονται δεκάδες ταυτόχρονα. Ωστόσο, όπως αποδείχθηκε τον Ιούνιο, η αποτελεσματική αεροπορική ισχύς μπορεί να αμβλύνει αυτό το πλεονέκτημα πλήττοντας κινητούς εκτοξευτές και αναχαιτίζοντας πυραύλους εν πτήσει.
Το Ιράν έχει επίσης επενδύσει σημαντικά σε μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Τα πυρομαχικά της σειράς Shahed που αιωρούνται έχουν γίνει ένα χαρακτηριστικό όπλο, το οποίο έχει αναπτυχθεί σε μεγάλους αριθμούς εναντίον του Ισραήλ.
Αλλά τον Ιούνιο, το Ισραήλ αντέδρασε με νέους πυραύλους αέρος-αέρος, ειδικά προσαρμοσμένους για πόλεμο κατά των μη επανδρωμένων αεροσκαφών, εξουδετερώνοντας μεγάλο μέρος της απειλής.
Ακόμα κι έτσι, το Ιράν διατηρεί τον τεράστιο όγκο πυραύλων ως ατού του. Με περισσότερους από 2.000 πυραύλους διαφόρων τύπων στο απόθεμά του, η Τεχεράνη βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της πυραυλικής κούρσας της Μέσης Ανατολής – και δεν δείχνει κανένα σημάδι επιβράδυνσης.
Ισραήλ: Επιθέσεις ακριβείας και αντιπυραυλική άμυνα
Το Ισραήλ είναι η άλλη σημαντική πυραυλική δύναμη στην περιοχή, αν και η στρατηγική του φαίνεται πολύ διαφορετική από του Ιράν. Αντί να βασίζεται σε καθαρό όγκο, το Ισραήλ συνδυάζει προηγμένη αεροπορική ισχύ, πολυεπίπεδη πυραυλική άμυνα και ένα πυρηνικό αποτρεπτικό σύστημα που καλύπτεται από σκόπιμη ασάφεια.
Το πυρηνικό σκέλος δεν αναγνωρίζεται ποτέ ανοιχτά. Η Δυτική Ιερουσαλήμ δεν έχει επιβεβαιώσει ποτέ τα αποθέματά της, αλλά οι περισσότεροι αναλυτές πιστεύουν ότι ο βαλλιστικός πύραυλος Jericho-3 – με εκτιμώμενο βεληνεκές 4.800 έως 6.000 χλμ. – είναι ικανός να μεταφέρει πυρηνικές κεφαλές. Η ισραηλινή πολεμική αεροπορία πιστεύεται επίσης ότι διατηρεί μια επιλογή πυρηνικού χτυπήματος με βόμβες βαρύτητας.
Το Ισραήλ είναι απόλυτα διαφανές στο συμβατικό του οπλοστάσιο. Η αεροπορία του αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της επιθετικής του δύναμης:
Περισσότερα από 300 σύγχρονα μαχητικά αεροσκάφη, συμπεριλαμβανομένων F-15, F-16 και F-35 πέμπτης γενιάς. Οπλισμένα με κατευθυνόμενους πυραύλους, βόμβες ακριβείας και βαλλιστικά όπλα αέρος-εκτοξευόμενα, αυτά τα αεροσκάφη δίνουν στο Ισραήλ τη δυνατότητα να καταστέλλει τις εχθρικές αεράμυνες, να κατακτά την αεροπορική υπεροχή και να πραγματοποιεί καταστροφικά χτυπήματα ακριβείας.
Η σύγκρουση του Ιουνίου 2025 το υπογράμμισε αυτό: Όταν τα ισραηλινά αεροσκάφη διέλυσαν τις αεράμυνες, οι πυραυλικές ομοβροντίες του Ιράν έχασαν μεγάλο μέρος της επίδρασής τους.
Εξίσου σημαντική είναι η πολυεπίπεδη αρχιτεκτονική αντιπυραυλικής άμυνας του Ισραήλ – από τον Σιδερένιο Θόλο μέχρι τη Σφεντόνα του Δαβίδ και το Arrow-3 – η οποία έχει αποδειχθεί εξαιρετικά αποτελεσματική στην αναχαίτιση πυραύλων, drones, ακόμη και βαλλιστικών απειλών.
Μαζί με την αεροπορική ισχύ, αυτή η αμυντική ασπίδα διασφαλίζει ότι το Ισραήλ όχι μόνο διαθέτει ισχυρές επιθετικές δυνατότητες, αλλά και εξουδετερώνει μεγάλο μέρος της απειλής που θέτουν τα οπλοστάσια των αντιπάλων του.
Αυτός ο συνδυασμός – ικανότητα ακριβούς κρούσης, πολυεπίπεδη άμυνα και πυρηνική ασφάλεια – καθιστά τον στρατό του Ισραήλ έναν από τους πιο τρομερούς στη Μέση Ανατολή. Και δεν το πέτυχε αυτό μόνο του: Η διαρκής υποστήριξη των ΗΠΑ ήταν απαραίτητη για την οικοδόμηση και τη διατήρηση αυτού του πλεονεκτήματος.
Τουρκία: Μια αυξανόμενη πυραυλική δύναμη
Η Τουρκία τοποθετείται ως μία από τις πιο φιλόδοξες στρατιωτικές καινοτόμες χώρες στην περιοχή.
Η στρατηγική της είναι να κατασκευάσει όσο το δυνατόν περισσότερα εγχώρια – από ένα πρόγραμμα μαχητικών πέμπτης γενιάς (KAAN) έως προηγμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη όπως το Kizilelma, το δικό της κύριο άρμα μάχης, ένα σύγχρονο ναυτικό και ένα αναπτυσσόμενο πυραυλικό οπλοστάσιο.
Το κεντρικό στοιχείο της πυραυλικής προσπάθειας της Άγκυρας είναι το πρόγραμμα Tayfun, ένας επιχειρησιακά-τακτικός βαλλιστικός πύραυλος με βεληνεκές περίπου 500 χλμ.
Αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε δοκιμές, ο Tayfun αναμένεται να εξελιχθεί σε ένα κινητό πυραυλικό σύστημα συγκρίσιμο με το ρωσικό Iskander – εξαιρετικά ακριβές, δύσκολο στην αναχαίτιση και σχεδιασμένο να πλήττει κρίσιμους στόχους παρά τις σύγχρονες αντιπυραυλικές άμυνες. Τούρκοι αξιωματούχοι υποδηλώνουν ότι θα μπορούσε να τεθεί σε λειτουργία μέσα στο επόμενο ή δύο χρόνια, ενισχύοντας σημαντικά την ικανότητα κρούσης της χώρας και καθιστώντας την Τουρκία μία από τις ισχυρότερες πυραυλικές δυνάμεις τόσο στη Μέση Ανατολή όσο και στην Ευρώπη.
Πέρα από τα βαλλιστικά συστήματα, η Τουρκία διαθέτει μια αξιοσημείωτη αεροπορική δύναμη και έχει γίνει μια υπερδύναμη στα μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
Τα UAV της μπορούν να μεταφέρουν πυρομαχικά ακριβείας, συμπεριλαμβανομένων πυραύλων αέρος-επιφανείας. Ενάντια σε προηγμένες αεράμυνες, αυτά τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη είναι ευάλωτα, αλλά έναντι των περισσότερων περιφερειακών αντιπάλων δίνουν στην Τουρκία ένα αποφασιστικό πλεονέκτημα.
Επιπλέον, η ανάπτυξη ενός πυραύλου κλάσης 500 χιλιομέτρων είναι μόνο το πρώτο βήμα. Η ίδια τεχνική βάση θα μπορούσε, με πολιτική βούληση και πόρους, να επεκταθεί σε πυραύλους με βεληνεκές 1.000 ή ακόμα και 5.000 χιλιομέτρων. Όπως έχει ήδη δείξει η Βόρεια Κορέα, η κλιμάκωση είναι δυνατή για ένα αποφασισμένο κράτος. Και η Τουρκία, με την αναπτυσσόμενη αμυντική βιομηχανία και οικονομική της βάση, έχει τόσο τη φιλοδοξία όσο και την ικανότητα να το πετύχει.
Σαουδική Αραβία και ΗΑΕ: Εξαρτώμενα οπλοστάσια
Το πυραυλικό οπλοστάσιο της Σαουδικής Αραβίας είναι αρκετά μεγάλο, αλλά εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από ξένους προμηθευτές. Η ραχοκοκαλιά της αποτελείται από βαλλιστικούς πυραύλους κινεζικής κατασκευής που αποκτήθηκαν πριν από δεκαετίες.
Το DF-3, που παραδόθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1980, έχει βεληνεκές περίπου 3.000 χλμ., αλλά ουσιαστικά είναι ένα σχέδιο της δεκαετίας του 1950, συγκρίσιμο με το παλιό σοβιετικό R-12. Η ακρίβειά του είναι χαμηλή, καθιστώντας το χρήσιμο κυρίως για την προσβολή στόχων μεγάλης περιοχής, όπως οι πόλεις.
Οι αναφορές υποδηλώνουν επίσης ότι το Ριάντ διαθέτει πιο σύγχρονους πυραύλους στερεού καυσίμου DF-21 με βεληνεκές περίπου 2.100 χλμ. Σε αντίθεση με τους DF-3, αυτοί είναι κινητοί, πιο ακριβείς και ενδεχομένως ικανοί για ακριβείς επιθέσεις εναντίον στρατιωτικών στόχων.
Είναι ενδιαφέρον ότι η Σαουδική Αραβία δεν έχει αναπτύξει ποτέ πυρηνικά όπλα.
Αν το είχε κάνει, η αρχική απόκτηση του DF-3 θα είχε περισσότερο νόημα ως πλατφόρμα πυρηνικών όπλων. Αντίθετα, αυτοί οι πύραυλοι έχουν υποβιβαστεί κυρίως σε παρελάσεις και συμβολικές επιδείξεις ισχύος.
Ένα κινεζικό μεταφορικό όχημα ανύψωσης DF-21A σε έκθεση στην έκθεση «Τα στρατεύματά μας προς τον ουρανό» στο Στρατιωτικό Μουσείο του Πεκίνου. © Wikipedia
Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, από την πλευρά τους, βασίζονται σχεδόν εξ ολοκλήρου σε προηγμένα δυτικά αεροσκάφη και συστήματα αντιπυραυλικής άμυνας, με ελάχιστες δυνατότητες εγχώριων βαλλιστικών πυραύλων.
Η δύναμή τους έγκειται στην ενσωμάτωσή τους με τα συστήματα των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, παρά στην κατασκευή του δικού τους οπλοστασίου.
Σύναψη
Η Μέση Ανατολή σήμερα δεν είναι απλώς ένα συνονθύλευμα πολέμων δι’ αντιπροσώπων και μεταβαλλόμενων συμμαχιών – είναι επίσης ένα ενεργό θέατρο πυραύλων, όπου μεγάλα και μικρά κράτη επενδύουν σε δυνατότητες κρούσης που μπορούν να αλλάξουν την περιφερειακή ισορροπία σχεδόν εν μία νυκτί.
Το Ιράν βασίζεται σε μαζικές ομοβροντίες και περιφερειακούς πληρεξούσιους για να προβάλει ισχύ πέρα από τα σύνορα. Το Ισραήλ απαντά με μαχητικά αεροσκάφη υψηλής τεχνολογίας, πολυεπίπεδη πυραυλική άμυνα και ένα πυρηνικό αποτρεπτικό σύστημα που καλύπτεται από σιωπή.
Η Τουρκία χτίζει γρήγορα τα θεμέλια μιας εγχώριας πυραυλικής βιομηχανίας που θα μπορούσε να επεκταθεί πολύ πέρα από τη γειτονιά της.
Η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ, αν και εξαρτώνται από εξωτερικούς προμηθευτές, παραμένουν σημαντικοί παίκτες των οποίων τα οπλοστάσια χρησιμεύουν τόσο ως σύμβολα όσο και ως πιθανά περιουσιακά στοιχεία σε μια κρίση.
Αυτό που συνδέει όλα αυτά είναι η αστάθεια της περιοχής. Υβριδικοί πόλεμοι, σμήνη μη επανδρωμένων αεροσκαφών και μπαράζ πυραύλων διαμορφώνουν ήδη το πεδίο της μάχης.
Η επόμενη κλιμάκωση μπορεί να μην προέλθει από μια συμβατική εισβολή ή ένα μόνο χτύπημα, αλλά από τη σύγκλιση αυτών των εργαλείων σε μια σύγκρουση όπου καμία πλευρά δεν μπορεί να ελέγξει πλήρως το αποτέλεσμα.
Οι πύραυλοι έχουν γίνει τα σημεία πίεσης της γεωπολιτικής της Μέσης Ανατολής – τόσο ασπίδα όσο και σπαθί. Και καθώς τα οπλοστάσια αυξάνονται, αυξάνεται και ο κίνδυνος μια σπίθα να πυροδοτήσει μια αλυσιδωτή αντίδραση πολύ πέρα από την ίδια την περιοχή».
Tο pronews.gr δημοσιεύει κάθε σχόλιο το οποίο είναι σχετικό με το θέμα στο οποίο αναφέρεται το άρθρο. Ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές και διατηρούμε το δικαίωμα να μην δημοσιεύουμε συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια όπου τα εντοπίζουμε. Σε κάθε περίπτωση ο καθένας φέρει την ευθύνη των όσων γράφει και το pronews.gr ουδεμία νομική ή άλλα ευθύνη φέρει.
Δικαίωμα συμμετοχής στη συζήτηση έχουν μόνο όσοι έχουν επιβεβαιώσει το email τους στην υπηρεσία disqus. Εάν δεν έχετε ήδη επιβεβαιώσει το email σας, μπορείτε να ζητήσετε να σας αποσταλεί νέο email επιβεβαίωσης από το disqus.com
Όποιος χρήστης της πλατφόρμας του disqus.com ενδιαφέρεται να αναλάβει διαχείριση (moderating) των σχολίων στα άρθρα του pronews.gr σε εθελοντική βάση, μπορεί να στείλει τα στοιχεία του και στοιχεία επικοινωνίας στο info3@pronews.gr και θα εξεταστεί άμεσα η υποψηφιότητά του.