Συμφωνία «μίνι Άρθρου 5» εκτός ΝΑΤΟ μεταξύ Γερμανίας-Βρετανίας για κοινές απειλές

Η επίσκεψη του Γερμανού καγκελαρίου Φρίντριχ Μερτς στο Λονδίνο, την Πέμπτη 17 Ιουλίου, και η συνάντησή του με τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ φαίνεται ότι σηματοδοτεί μια νέα εποχή στρατηγικής σύγκλισης μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Γερμανίας.

Η συμφωνία περιλαμβάνει ρήτρα σύμφωνα με την οποία οι δύο χώρες -δηλαδή η Βρετανία και η Γερμανία- συμφωνούν ότι θα αντιμετωπίζουν πιθανή απειλή εναντίον μιας χώρας ως μια κοινή απειλή εναντίον και των δύο και διακηρύσσει τη δέσμευσή τους ότι θα παρέχουν συνδρομή η μία χώρα στην άλλη συμπεριλαμβανομένης της χρήσης στρατιωτικών μέσων, σε περίπτωση που η μία από τις δύο χώρες δεχθεί ένοπλη επίθεση.

 Η στρατηγική συμφωνία Γερμανίας και Βρετανίας έρχεται μόλις μία εβδομάδα μετά την κοινή διακήρυξη Βρετανίας και Γαλλίας να συνεργάζονται στενά στον χειρισμό των πυρηνικών τους οπλοστασίων προκειμένου να αντιμετωπίσουν πιθανές απειλές εναντίον Ευρωπαίων συμμάχων.

Χωρίς τις επίσημες τελετές και τις χρυσές άμαξες, που έκλεψαν τα φώτα της δημοσιότητας στην πρόσφατη επίσκεψη του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν – όπως χαρακτηριστικά σημειώνουν οι New York Times – η συνάντηση είχε σαφώς πιο λειτουργικό χαρακτήρα — όμως με ιδιαίτερο βάρος στο πεδίο της ευρωπαϊκής ασφάλειας και συνεργασίας.

Η νέα αμυντική συμφωνία, μεταξύ Γερμανίας και Βρετανίας, επεκτείνει το υφιστάμενο πλαίσιο συνεργασίας που είχε υπογραφεί τον Οκτώβριο του 2024. Περιλαμβάνει κοινές στρατιωτικές ασκήσεις, τεχνολογική σύμπραξη στον τομέα των εξοπλισμών και, κυρίως, την δέσμευση περί αμοιβαίας συνδρομής σε περίπτωση απειλής.

Ένα είδος «μίνι Άρθρου 5» εκτός ΝΑΤΟ, στο πλαίσιο ενός νέου ευρωπαϊκού δόγματος ασφάλειας. Κίνηση που ίσως αντικατοπτρίζει τον σκεπτικισμό των ευρωπαίων ηγετών έναντι της επιστροφής Τραμπ στον Λευκό Οίκο, και τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνησή του δείχνει να αντιλαμβάνεται την λειτουργικότητα του συγκεκριμένου άρθρου της βορειοατλαντικής συμμαχίας.

Με δεδομένη τη «δυσκολία» στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού, οι ευρωπαίοι ηγέτες δείχνουν να προσανατολίζονται σε μια πιο ανεξάρτητη ευρωπαϊκή στρατηγική, ενώ ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, προσπαθεί να επαναφέρει το Ηνωμένο Βασίλειο σε κεντρικό ρόλο στην υποστήριξη της Ουκρανίας και στη συνολική ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας.

Μπορεί, όπως σημειώνουν οι New York Times, η Γερμανία να μη διαθέτει πυρηνικά όπλα, αλλά είναι ο τρίτος μεγαλύτερος προμηθευτής στρατιωτικού υλικού στην Ουκρανία, μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Βρετανία – σύμφωνα τουλάχιστον με το Ινστιτούτου του Κιέλου για την Παγκόσμια Οικονομία. Επιπρόσθετα, υπό τον καγκελάριο Μερτς, η Γερμανία συμφώνησε να αυξήσει τις στρατιωτικές της δαπάνες στο 3,5% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος έως το 2029, τον πιο φιλόδοξο σχέδιο επανεξοπλισμού της από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.

Γερμανοί αξιωματούχοι σύμφωνα με το ίδιο ρεπορτάζ δήλωσαν στους δημοσιογράφους τις προηγούμενες ημέρες ότι η συμφωνία, την οποία αναφέρουν ως «συμβόλαιο φιλίας», είναι μια ακόμη προσπάθεια να έρθουν οι δύο χώρες πιο κοντά σε μια εποχή αυξημένων ανησυχιών για την ευρωπαϊκή ασφάλεια και να γεφυρωθούν οι διαχωριστικές γραμμές που άνοιξε η έξοδος της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση.