Τι γίνεται με τους λογαριασμούς στα social media μετά τον θάνατο κάποιου; – Πώς κληρονομούνται

Πάνω από 30 εκατομμύρια λογαριασμοί μόνο στο Facebook ανήκουν σε χρήστες που έχουν πεθάνει, ενώ σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις, οι λογαριασμοί των ζωντανών θα μειωθούν έναντι αυτών των αποθανόντων μέσα στις επόμενες δεκαετίες, φτάνοντας σε μια κατάσταση που οι ειδικοί έχουν αποκαλέσει «peak death».

Αυτές οι εκτιμήσεις και οι δυναμικές εξελίξεις στον κόσμο του διαδικτύου έχουν οδηγήσει τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης να αναπτύξουν νέα εργαλεία και πολιτικές για τη διαχείριση των λογαριασμών των χρηστών μετά τον θάνατό τους.

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα και «φρέσκα» χαρακτηριστικά είναι η δυνατότητα ορισμού ψηφιακού κληρονόμου, δηλαδή ενός ατόμου που θα αναλάβει τη διαχείριση των ψηφιακών λογαριασμών μετά τον θάνατο του χρήστη.

Μέσω των ρυθμίσεων των λογαριασμών, οι χρήστες των μεγαλύτερων κοινωνικών δικτύων, όπως Facebook, Instagram, και Χ, έχουν την ευχέρεια να επιλέξουν τον άνθρωπο που θα πάρει την εξουσία για την πρόσβαση στους λογαριασμούς τους μετά τον θάνατό τους. Ο ψηφιακός κληρονόμος, είναι εκείνος που θα μπορέσει να διαχειριστεί και να ανακτήσει περιεχόμενο και δεδομένα, χωρίς να χρειάζεται κάποια ιδιαίτερη νομική διαδικασία. Όμως, αυτή η διαδικασία είναι απαραίτητη μόνο όταν ο χρήστης έχει δηλώσει ποιος θα αναλάβει τον λογαριασμό του.

Η ψηφιακή κληρονομιά δεν περιορίζεται μόνο στα social media. Αντιθέτως, περιλαμβάνει πληθώρα άλλων πλατφορμών και εφαρμογών, όπως το email, που περιέχουν προσωπικά δεδομένα, επαγγελματικά περιεχόμενα ή και αναμνήσεις που μπορεί να θέλουμε να διατηρήσουμε. Σχεδόν όλοι οι πάροχοι υπηρεσιών ηλεκτρονικής αλληλογραφίας, όπως η Google και άλλοι, επιτρέπουν στους χρήστες να ορίσουν έναν «μετά θάνατον διαχειριστή», γνωστό ως Inactive Account Manager. Αυτή η δυνατότητα επιτρέπει στους χρήστες να ορίσουν ποιος θα αναλάβει τα περιεχόμενα των λογαριασμών τους ή αν θα πρέπει να διαγραφούν εντελώς.

Η κατάσταση περιπλέκεται περισσότερο όταν συζητάμε για επαγγελματικούς λογαριασμούς ή για εκείνους που παράγουν εισόδημα και άσκηση επιρροής. Εδώ η ψηφιακή περιουσία αποκτά άλλη διάσταση. Οι διαχειριστές τέτοιων λογαριασμών, σε περιπτώσεις αποβίωσης, μπορεί να εκχωρήσουν πνευματικά δικαιώματα, συμφωνίες συνεργασίας ή ακόμα και αναρτήσεις που έχουν δημιουργήσει, όπως εξηγούν οι ειδικοί. Οι πλατφόρμες παραμένουν οι «ιδιοκτήτες» των λογαριασμών, αλλά η διαχείρισή τους μπορεί να μεταβιβαστεί στους κληρονόμους ή στους καθορισμένους ψηφιακούς κληρονόμους.

Οι δικηγόροι που ειδικεύονται στο κληρονομικό δίκαιο επισημαίνουν ότι η ψηφιακή περιουσία πλέον αποτελεί ένα σημαντικό στοιχείο στις διαθήκες και στις διεκδικήσεις των κληρονόμων. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που τέτοιοι λογαριασμοί έχουν μεγάλο εισόδημα και συνδέονται με εμπορικές δραστηριότητες. Ήδη, σε πολλές περιπτώσεις, οι διαχειριστές τέτοιων λογαριασμών τα καταγράφουν στη διαθήκη τους, ορίζοντας ποιος θα αναλάβει και με ποιον τρόπο θα διαχειριστεί τη συνέχεια αυτών των λογαριασμών.

Όχι μόνο οι προσωπικοί λογαριασμοί, αλλά και εκείνοι των δημόσιων ή σημαντικών προσώπων αντιμετωπίζουν ξεχωριστή διαχείριση μετά τον θάνατό τους. Ο μνημειακός λογαριασμός ή ο λογαριασμός «εις μνήμην» επιτρέπει στη μνήμη αυτών των προσώπων να παραμείνει ψηφιακά ζωντανή. Αυτοί οι λογαριασμοί μένουν ανοιχτοί για να επιτρέπουν στη κοινότητα να ανατρέξει στα δημόσια δεδομένα και τις αναρτήσεις τους. Ωστόσο, δεν επιτρέπεται καμία τροποποίηση ή νέα δημοσίευση, διατηρώντας τη μνήμη τους ανέγγιχτη ως φόρο τιμής.Η ψηφιακή μας κληρονομιά είναι κάτι που αναπόφευκτα πρέπει να λάβουμε υπόψη καθώς η κοινωνία και οι τεχνολογίες εξελίσσονται. Οι άνθρωποι συχνά αγνοούν την ύπαρξη της ψηφιακής τους περιουσίας και των λογαριασμών τους στις διαθήκες τους, κάτι που μπορεί να προκαλέσει πολλά προβλήματα για τους κληρονόμους. Ο κόσμος του διαδικτύου έχει πλέον μπει στην καθημερινότητά μας με τέτοιο τρόπο που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τις συνέπειες της ψηφιακής μας κληρονομιάς.