Πρωτεΐνες 10 φορές παλαιότερες από το DNA βρέθηκαν σε απολίθωμα ρινόκερου (φωτο)

Μια σημαντική επιστημονική ανακάλυψη από το Ινστιτούτο Globe του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, υπό την ηγεσία του Δρ. Ryan Sinclair Paterson, έφερε στο φως άριστα διατηρημένες πρωτεΐνες που εντοπίστηκαν σε απολιθώματα ρινόκερων, «εγκλωβισμένες» στην αδαμαντίνη – τη σκληρή εξωτερική επιφάνεια των δοντιών.

Πρόκειται για το αρχαιότερο πλήρες σύνολο πρωτεϊνικών αλληλουχιών που έχει ανακαλυφθεί ποτέ, με ηλικία δεκαπλάσια από αυτή του παλαιότερου γνωστού DNA.

Σύμφωνα με τον Paterson: «Ο ιστός της αδαμαντίνης είναι τόσο σκληρός που προστατεύει τις πρωτεΐνες μέσα στον χρόνο. Εμείς απλώς ανοίξαμε αυτό το “θησαυροφυλάκιο”». Τα αποτελέσματα της μελέτης δημοσιεύθηκαν στις 9 Ιουλίου στο περιοδικό Nature.

Το επιστημονικό πεδίο που ασχολείται με τέτοιες αναλύσεις ονομάζεται παλαιοπρωτεομική και επικεντρώνεται στη μελέτη αρχαίων πρωτεϊνών που είναι πολύ πιο ανθεκτικές από το DNA ώστε να αποκαλυφθούν πληροφορίες για την εξέλιξη, τη διατροφή και σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη και το φύλο των ειδών.

Στη μελέτη συμμετείχε και ο καθηγητής Enrico Cappellini, ο οποίος σημείωσε: «Δεν πρόκειται για ένα μεμονωμένο εύρημα. Πιθανόν να εντοπίσουμε παρόμοια δείγματα και σε άλλα απολιθώματα. Ίσως, κάποια μέρα, ακόμα και σε δεινοσαύρους».

Οι ερευνητές κατάφεραν να αναλύσουν την αλληλουχία επτά διαφορετικών πρωτεϊνών από ένα απολίθωμα δοντιού ρινόκερου. Τα δεδομένα αποκάλυψαν ότι το είδος αυτό αποσχίστηκε από τους σημερινούς ρινόκερους πριν από περίπου 41 έως 25 εκατομμύρια χρόνια. Ο Paterson εξήγησε: «Τοποθετήσαμε αυτόν τον μυστηριώδη ρινόκερο στο εξελικτικό δέντρο, συγκρίνοντάς τον με είδη όπως ο μαλλιαρός ρινόκερος της εποχής των παγετώνων και ο γιγαντιαίος σιβηρικός μονόκερος».

Σε άλλη μελέτη που δημοσιεύθηκε την ίδια ημέρα στο Nature, αναλύθηκαν απολιθώματα από 10 θηλαστικά που βρέθηκαν στην περιοχή Turkana της Κένυας και χρονολογούνται από 1,5 έως 18 εκατομμύρια χρόνια πριν. Οι ερευνητές από το Ινστιτούτο Σμιθσόνιαν και το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ κατάφεραν να εξάγουν πρωτεΐνες από πέντε από αυτά τα απολιθώματα, παρόλο που βρέθηκαν σε ζεστό και υγρό περιβάλλον.

Ο Dr. Timothy Cleland από το Smithsonian σχολίασε: «Καταφέραμε να φτάσουμε πίσω 18 εκατομμύρια χρόνια. Είναι πιθανό να πάμε ακόμα πιο πίσω».

Ο Dr. Maarten Dhaenens από το Πανεπιστήμιο της Γάνδης χαρακτήρισε τη μελέτη από τον Καναδά «εξαιρετικά αξιόπιστη και εντυπωσιακή», αλλά εξέφρασε επιφυλάξεις για τη μεθοδολογία της μελέτης στην Κένυα, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για προσεκτική επιβεβαίωση των αποτελεσμάτων.

Από την πλευρά του, ο Dr. Evan Saitta από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Field στο Σικάγο, σημείωσε ότι η διατήρηση πρωτεϊνών σε τροπικά περιβάλλοντα είναι «σοκαριστική», ωστόσο τόνισε πως απαιτείται η επανάληψη των ευρημάτων και σε άλλα δείγματα.

Ο Paterson τόνισε: «Ίσως υπάρχουν απολιθώματα σε ορισμένες τοποθεσίες που να διατήρησαν δεινοσαυρικές πρωτεΐνες για εκατομμύρια χρόνια. Αξίζει να προσπαθήσουμε».