M113, ο «κουρασμένος» στυλοβάτης

M113, ο «κουρασμένος» στυλοβάτης

Η οικογένεια ερπυστριοφόρων τεθωρακισμένων οχημάτων Μ113 είναι η πλέον πολυάριθμη που διαθέτει σήμερα ο Ελληνικός Στρατός. Όμως, παρά το γεγονός ότι τα πρώτα οχήματα Μ113 εισήλθαν σε χρήση στην Ελλάδα πριν 45 περίπου χρόνια, δεν υπάρχει καμία σκέψη για απόσυρσή τους. Αντίθετα το ΓΕΣ προσπαθεί συνεχώς να αυξήσει του αριθμούς των οχημάτων ειδικών εκδόσεων της οικογένειας για να καλύψει τις μεγάλες του ελλείψεις. Παραδειγματικά αναφέρεται ότι οι απαιτήσεις των ταγμάτων αρμάτων (Επιλαρχία Μέσων Αρμάτων-ΕΜΑ) και των ταγμάτων μηχανοκίνητου πεζικού (Μ/Κ ΤΠ) σε οχήματα της έκδοσης M577A2, σε ρόλους σταθμών διοίκησης και σταθμών πρώτων βοηθειών (ΣΑΒ), ξεπερνούν τα 550 οχήματα!

Το σύνολο των οχημάτων Μ113 που διαθέτει σήμερα ο Ελληνικός Στρατός ξεπερνά τα 2.400 οχήματα. Αναλυτικά, διατίθενται οι παραπάνω εκδόσεις:

-1.800 Μ113A1/-A2 της κοινής έκδοσης μεταφοράς προσωπικού (ΤΟΜΠ).

-250 τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς όλμων (ΤΟΜΟ) τύπου Μ106A1/-A2 με όλμο 4,2΄΄.

-3 ΤΟΜΟ τύπου Μ125 με όλμο 81 χιλ.

-290 οχήματα τύπου Μ901A1/-A2 ITV (Improved TOW Vehicle), φορείς αντιαρματικών όπλων μακρού βεληνεκούς TOW.

-70 οχήματα τύπου Μ577A2, ως κέντρα διεύθυνσης πυρός (ΚΔΠ), κυρίως σε μονάδες Πυροβολικού.  

-54 M113A1 Φ/Φ (φορειοφόρα), για τη διακομιδή τραυματιών. Τα οχήματα αυτής της έκδοσης δεν υπολογίζονται στην οροφή της CFE (2.498 οχήματα για την Ελλάδα).

Σε παγκόσμιο επίπεδο τα οχήματα της οικογένειας του Μ113 έχουν δεχθεί από την είσοδό τους σε χρήση, σημαντικούς εκσυγχρονισμούς. Αρχικά αναβαθμίστηκαν στην έκδοση Μ113Α1 και στη συνέχεια στην έκδοση Μ113Α2. Βασική διαφοροποίηση των δύο εκδόσεων σε σύγκριση με τα πρώτα παραχθέντα οχήματα ήταν η αντικατάσταση του βενζινοκινητήρα ισχύος 209 ίππων με νέο  πετρελαιοκινητήρα ισχύος 215 ίππων.

Η έκδοση Μ113Α2 συγκρινόμενη με την Μ113Α1 διαθέτει βελτιωμένο σύστημα ανάρτησης καθώς και νέα συστήματα ψύξης του κινητήρα και θέρμανσης του χώρου του προσωπικού. Ο μεγαλύτερος αριθμός των ελληνικών οχημάτων ανήκει σήμερα στην έκδοση Α2. Τα περισσότερα έχουν προέλθει από δωρεάν παραχωρήσεις από στρατούς σύμμαχων χωρών (ΗΠΑ, Γερμανία, Ολλανδία) ενώ σημαντικός αριθμός προέρχεται από την αναβάθμιση αρχικά παραχωρηθέντων αμερικανικών Μ113 στις εκδόσεις Α1 και Α2.

Παράλληλα, σε συνεχή σχεδόν βάση, ο Ελληνικός Στρατός προμηθεύεται συνεχώς οχήματα τα οποία καθίστανται διαθέσιμα για παραχώρηση από συμμαχικούς στρατούς, συμπληρώνοντας τις ελλείψεις του ενώ παράλληλα αποσύρει τα πιο παλαιά οχήματα του στόλου του.

Ο Στρατός των ΗΠΑ ξεκίνησε από το 1987 ένα ακόμα πρόγραμμα αναβάθμισης των οχημάτων της οικογένειας του Μ113 που ολοκληρώθηκε τη δεκαετία του 90. Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος τα οχήματα της έκδοσης Α2 αναβαθμίστηκαν στην έκδοση Α3. Βασικοί τομείς αναβάθμισης ήταν η αντικατάσταση του κινητήρα με νέο ισχύος 275 ίππων, η αντικατάσταση του κιβωτίου ταχυτήτων με νέο αναβαθμισμένων δυνατοτήτων καθώς και η αφαίρεση των εσωτερικών δεξαμενών καυσίμου και η αντικατάστασή τους με νέες εξωτερικά προσαρμοσμένες. Το νέο συγκρότημα ισχύος (κιβώτιο + κινητήρας) παρέχει στο όχημα καλύτερες επιδόσεις που του επιτρέπουν να ακολουθεί «αξιοπρεπώς» στο πεδίο της μάχης άρματα και τεθωρακισμένα οχήματα μάχης (ΤΟΜΑ) που διαθέτουν υψηλή αναλογία ισχύος/βάρους.

Τέλος η αφαίρεση των εσωτερικών δεξαμενών καυσίμου αύξησε σημαντικά τον εσωτερικό χώρο αποθήκευσης και αναβάθμισε σε μέγιστο βαθμό την παθητική ασφάλεια του επιβαίνοντος προσωπικού. Η μη υλοποίηση αντίστοιχου προγράμματος αναβάθμισης από τον Ελληνικό Στρατό σημαίνει ότι οι στρατιώτες της ομάδας εφόδου και γενικότερα το προσωπικό που επιβαίνει στα ερπυστριοφόρα κάθεται στη κυριολεξία με τη πλάτη «κολλημένη» σε δύο δεξαμενές καυσίμου χωρητικότητας 180 λίτρων πετρελαίου που βρίσκονται ανά μία σε κάθε εσωτερική πλευρά του οχήματος.

Τα τελευταία χρόνια δρομολογήθηκε από τον Ελληνικό Στρατό για την αντιμετώπιση του προβλήματος μια λύση πολύ χαμηλότερου κόστους. Πρόκειται για την τοποθέτηση αντιεκρηκτικού υλικού τύπου «DETO STOP» μέσα στις δεξαμενές καυσίμου. Δυστυχώς όμως το πρόγραμμα «βάλτωσε» και κατέστη αντικείμενο πολιτικής διελκυστίνδας αφού η παραγωγή του γίνεται στις εγκαταστάσεις εταιρείας ιδιοκτησίας συγγενικού προσώπου γνωστής πολιτικής οικογένειας. Το αποτέλεσμα είναι ο Έλληνας στρατιώτης να στερείται ενός ακόμη μέσου στοιχειώδους παθητικής προστασίας.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι πολλές άλλοι στρατοί-χρήστες του Μ113, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τον Ισραηλινό, αλλά και πολλοί κατασκευαστές έχουν προχωρήσει σε ανάπτυξη και υλοποίηση μειζόνων αναβαθμίσεων του Μ113 ιδιαίτερα στον τομέα της προστασίας με την τοποθέτηση πρόσθετης θωράκισης παθητικού ή ενεργητικού τύπου.

Όπως έχει ήδη αναφερθεί η παρουσία ουσία των οχημάτων της οικογένειας του Μ113 στον Ελληνικό Στρατό είναι δεδομένη για πολλά ακόμη χρόνια.

Είναι όμως το όχημα ικανό να ανταπεξέλθει στις σημερινές απαιτήσεις; Με τι προϋποθέσεις και  σε τι ρόλους και επιχειρήσεις (υψηλής έντασης, επιβολής-διατήρησης της ειρήνης, κ.λ.π.); Πως συγκρίνεται με αντίστοιχα οχήματα όμορων χωρών;

Η απάντηση στο πρώτο ερώτημα είναι σαφώς  όχι χωρίς να υποστεί πρόγραμμα αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού σε δύο κύριους τομείς, την προστασία και την κινητικότητα. Και σε αυτή την περίπτωση όμως, ως όχημα μάχης θα καταστεί οριακά αποδεκτό. Παρά αυτή τη διαπίστωση το 15ετές σχέδιο εξοπλιστικών στόχων (ΔΕΣΕΣ) που πρόσφατα είδε το φως της δημοσιότητας και αφορά τον σχεδιασμό των εξοπλιστικών προγραμμάτων μέχρι το 2020, δεν αναφέρεται πουθενά πρόγραμμα αντικατάστασης ή εκσυγχρονισμού των Μ113 (κυρίως των ειδικοποιημένων εκδόσεων). Συνεπώς και το 2020 πολυάριθμα Μ113 θα υπηρετούν στο σύστημα σε μια πληθώρα ρόλων και με ηλικίες που θα πλησιάζουν τον μισό αιώνα.

Κατά συνέπεια η ανάληψη προγράμματος αναβάθμισης/εκσυγχρονισμού είναι προφανέστατα αναγκαία. Αυτό μπορεί να υλοποιηθεί είτε εφάπαξ είτε σταδιακά. Στη δεύτερη περίπτωση θα μπορούσαν να τεθούν οι εξής προτεραιότητες:

-Τοποθέτηση θωρακισμένων δεξαμενών εξωτερικά του οχήματος.

-Αντικατάσταση συγκροτήματος ισχύος (κιβωτίου + κινητήρα)

-Εγκατάσταση πρόσθετης θωράκισης. Το επιπλέον  βάρος προϋποθέτει τον αναβαθμισμένο κινητήρα για την επίτευξη αξιοπρεπών επιδόσεων.

Ένα μελλοντικό πρόγραμμα αναβάθμισης μπορεί να υλοποιηθεί τόσο σε στρατιωτικό εργοστάσιο του παρελθόντος είτε σε κρατική βιομηχανία (πχ Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων-ΕΛΒΟ) είτε του ιδιωτικού τομέα (πχ Κιολεΐδης). Ανάλογο πρόγραμμα υλοποιείται στη Τουρκία για τον επίσης πολύ μεγάλο διατιθέμενο στόλο οχημάτων Μ113 του Τουρκικού στρατού. Απομένουν συνεπώς οι αποφάσεις της στρατιωτικής και πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας για την δρομολόγηση της αντιμετώπισης του προβλήματος.

Τέλος όσον αφορά το μέλλον του Μ113 στον Ελληνικό Στρατό αυτό εξαρτάται από τον ρόλο του. Ως όχημα μάχης είναι ανεπαρκές (παρά το γεγονός ότι ακόμη και σήμερα εξοπλίζει την πλειοψηφία των μονάδων του μηχανοκίνητου πεζικού), και εμφανώς υποδεέστερο οχημάτων όμορων χωρών. Όσον αφορά στις απαιτήσεις των ειρηνευτικών αποστολών μπορεί να ανταπεξέλθει ικανοποιητικά με τους γνωστούς για ερπυστριοφόρα οχήματα περιορισμούς.

Μια φωτογραφία χίλιες λέξεις: Ακολούθησε το pronews.gr στο Instagram για να «δεις» τον πραγματικό κόσμο!

Αντίθετα ως όχημα ειδικών χρήσεων, σε υποστηρικτικούς ρόλους, με την αναγκαία προϋπόθεση εφαρμογής προγράμματος αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού, θα μπορεί να συνεχίσει να υπηρετεί τουλάχιστον μέχρι το 2025 καλύπτοντας κρίσιμους για την επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα των δυνάμεων ελιγμού τομείς.

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
ΔΕΙΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΝΕΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ

Tο pronews.gr δημοσιεύει κάθε σχόλιο το οποίο είναι σχετικό με το θέμα στο οποίο αναφέρεται το άρθρο. Ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές και διατηρούμε το δικαίωμα να μην δημοσιεύουμε συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια όπου τα εντοπίζουμε. Σε κάθε περίπτωση ο καθένας φέρει την ευθύνη των όσων γράφει και το pronews.gr ουδεμία νομική ή άλλα ευθύνη φέρει.

Δικαίωμα συμμετοχής στη συζήτηση έχουν μόνο όσοι έχουν επιβεβαιώσει το email τους στην υπηρεσία disqus. Εάν δεν έχετε ήδη επιβεβαιώσει το email σας, μπορείτε να ζητήσετε να σας αποσταλεί νέο email επιβεβαίωσης από το disqus.com

Όποιος χρήστης της πλατφόρμας του disqus.com ενδιαφέρεται να αναλάβει διαχείριση (moderating) των σχολίων στα άρθρα του pronews.gr σε εθελοντική βάση, μπορεί να στείλει τα στοιχεία του και στοιχεία επικοινωνίας στο [email protected] και θα εξεταστεί άμεσα η υποψηφιότητά του.