Α. Βοζίκης: «Να επιστρέψουμε στην προηγούμενη “πραγματικότητα” στον κλάδο της Υγείας»

O Αναπληρωτής Καθηγητής, Διευθυντής του Εργαστηρίου Οικονομικών και Διοίκησης της Υγείας, Τμήμα Οικονομικής Επιστήμης, Πανεπιστήμιο Πειραιώς κ. Βοζίκης Αθανάσιος κατέθεσε πρόταση για αλλαγές στο ελληνικό υγειονομικό σύστημα με όρους αξιολόγησης.

Μόνο δε με την λογική της πραγματικής αξιολόγησης, μπορούμε να μιλάμε για την επόμενη καλή ημέρα του ΕΣΥ, την επόμενη ημέρα της κανονικότητας που αξίζει η Ελλάδα και οι ασθενείς της και όχι της γκρίζας κανονικότητας που βιώναμε προ πανδημίας COVID-19, σημειώνει με νόημα ο καθηγητής.

Παράλληλα όπως αναφέρει, σε αυτήν τη νέα κατάσταση, κανείς δεν περισσεύει (από πλευράς επαγγελματιών υγείας) και όλοι είναι πολύτιμοι κρίκοι στην υγειονομική αλυσίδα.

Καθημερινά διαβάζουμε δημοσιεύματα σχετικά με το πως θα (πρέπει) διαμορφωθεί η πραγματικότητά μας την επόμενη ημέρα της πανδημίας και την (σταδιακή) επιστροφή στην κανονικότητα, αναφέρει ο καθηγητής Βοζίκης και προσθέτει:

«Όμως, πράγματι θέλουμε να επιστρέψουμε, ειδικότερα στο χώρο της Υγείας, στην προηγούμενη «κανονικότητα», ή αλλιώς σε μια διαχρονική κατάσταση κατακερματισμένου, αναποτελεσματικού και μη αποδοτικού Συστήματος Υγείας, που προσφέρει ελάχιστη ικανοποίηση στους λειτουργούς του και απολαμβάνει πολύ χαμηλή αποδοχή από τους χρήστες του;

Από την υποχρηματοδότηση, μέχρι την νόσηση…

Εναλλακτικά, μήπως προτιμάμε να μεταβούμε στη «νέα κανονικότητα», που θα δημιουργηθεί και θα καθοριστεί από την επερχόμενη (με βεβαιότητα, αν παραμείνουμε αδρανείς) «απόλυτη καταιγίδα», που ενδεικτικά θα περιλαμβάνει:

– Συνέχιση και ένταση της υποχρηματοδότησης του Συστήματος Υγείας. Με δεδομένες τις (διαρκώς μεταβαλλόμενες) εκτιμήσεις για μείωση του ΑΕΠ κατά 8%-10% περίπου, αυτό θα έχει ως συνέπεια τη μειωμένη χρηματοδότηση του τομέα υγείας κατά 1 έως 1,5 δις ευρώ (αν δεν προβλεφθεί πρόσθετη ενίσχυση από εθνικούς ή/και κοινοτικούς πόρους). Παράλληλα, οι εκτιμήσεις για την εκτίναξη της ανεργίας και της υποαπασχόλησης σε επίπεδα του 2012 (ή ακόμα και του 2013), διαμορφώνει δυσοίωνες προοπτικές για το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών και κατ’ επέκταση των εισφορών υγείας, οι οποίες κατευθύνονται και χρηματοδοτούν τον προϋπολογισμό του ΕΟΠΥΥ.

– Δυσμενέστερη διαμόρφωση του νοσολογικού προφίλ του Ελληνικού πληθυσμού, έτσι όπως αυτό αναμένεται για τα αμέσως επόμενα έτη, αν λάβουμε υπόψη μας ότι πάνω από το 50% του πληθυσμού είναι υπέρβαροι ή/και παχύσαρκοι, το 30% συνεχίζει να είναι καπνιστές και το 60% δεν έχει καμία φυσική δραστηριότητα. Ήδη, κατά τη διάρκεια της οικονομικής ύφεσης, καταγράφηκε για πρώτη φορά στην ιστορία μας σημαντική αύξηση της βρεφικής θνησιμότητας, ενώ «χάσαμε» 3,4 έτη ζωής με καλή υγεία. Αν μάλιστα δούμε την ευρύτερη εικόνα, με την αντιστροφή της ηλικιακής πυραμίδας, με την μείωση των γεννήσεων, την αύξηση του προσδόκιμου ζωής και την συνεπαγόμενη αύξηση του αριθμού των χρονίως πασχόντων και των ηλικιωμένων, οι οποίοι ζουν περισσότερο αλλά με όχι καλή υγεία, αντιλαμβανόμαστε τις πιέσεις που θα δεχθεί το Σύστημα Υγείας για πολλά από τα επόμενα έτη. Γεγονός, το οποίο ήδη αποτυπώνεται με τη σημαντική αύξηση των περιστατικών νοσηλείας ατόμων με καρκίνο και νευρολογικά νοσήματα και αύξηση του επιπολασμού και της επίπτωσης ψυχικών νοσημάτων.

Ανορθολογική κατανομή πόρων – Ο συνήθης ύποπτος

– Συνέχιση της ανορθολογικής κατανομής των πόρων μέσα στο Σύστημα Υγείας, με το 45% των συνολικής χρηματοδότησης και το 53% της δημόσιας χρηματοδότησης να κατευθύνεται στις υπηρεσίες νοσοκομειακής περίθαλψης. Αυτή η τάση αναμένεται να ενταθεί το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, προκειμένου να «θωρακιστούν» τα νοσοκομεία, ώστε να είναι έτοιμα να αντιμετωπίσουν και να διαχειριστούν τα περιστατικά ενός πιθανού νέου κύματος της πανδημίας. Αυτό, σε συνδυασμό με τις ευρύτερες περιοριστικές πολιτικές, δεν θα επιτρέπει μεσοπρόθεσμα ποτέ να δημιουργηθεί ο αναγκαίος δημοσιονομικός χώρος για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης άλλων, όμως απόλυτα απαραίτητων παρεμβάσεων, όπως π.χ. για την δόμηση και την ολοκλήρωση του συστήματος της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας».

Προφανώς κανείς δεν θα ήθελε να αντιμετωπίσει αυτή τη ζοφερή διαμορφούμενη πραγματικότητα, με ένα Σύστημα Υγείας στα όρια της βιωσιμότητάς του.

Αξιολόγηση των μονάδων, του προσωπικού και της τεχνολογίας

Πρέπει λοιπόν, όπως αναφέρετε συχνά κ. καθηγητά, να τα αλλάξουμε όλα, ξεκινώντας όμως από την αξιολόγηση των πάντων και σε όλα τα επίπεδα. Θέλετε να μας πείτε ποια πράγματα πρέπει να αλλάξουν;

Εκτιμώ, ότι πρέπει να αλλάξουν πολλά πράγματα στη δομή του ΕΣΥ, τόσο σε μακρο όσο και σε μικρο επίπεδο. Συγκεκριμένα:

Σε Μάκρο-επίπεδο, αξιολόγηση του Συστήματος Υγείας συνολικά, προκειμένου να αναγνωριστούν συγκριτικά οι υστερήσεις και οι προβληματικές περιοχές και να ιεραρχηθούν οι προτεραιότητες για παρέμβαση

Σε Μέσο επίπεδο, αξιολόγηση των μονάδων και των παρόχων υπηρεσιών υγείας (δημόσιων και ιδιωτικών), με κοινά για όλους και αποδεκτά από όλους ποσοτικά και ποιοτικά κριτήρια, αλλά πρωταρχικά με δικαιοσύνη και ισονομία.

Σε Μίκρο-επίπεδο, αξιολόγηση του προσωπικού, των θεραπειών και της ιατρικής τεχνολογίας. Είναι ανάγκη, αλλά και απαίτηση της κοινωνίας, μόνο οι καλύτεροι και τα πλέον αποτελεσματικά και αποδοτικά να γίνονται δεκτά από το Σύστημα Υγείας, αλλά συγχρόνως και να ανταμείβονται και να αποζημιώνονται αντίστοιχα, προκειμένου να αποφύγουμε στο μέλλον τη φυγή των αρίστων και τις οδυνηρές διαχρονικές απώλειες σε σπατάλη πόρων. Αλλά συγχρόνως, δε πρέπει να ξεχνάμε, ότι όλοι είναι πολύτιμοι και κανείς και τίποτα δεν περισσεύει…

Αλλάξτε τα όλα λοιπόν!!! Αν όχι εσείς, ποιοι; Αν όχι τώρα, πότε;».